Η σκηνογράφος και ενδυματολόγος, που έχει υπογράψει σπουδαίες ταινίες και θεατρικές παραστάσεις, μιλά για τη σχέση της με τη ζωγραφική και τη σκηνογραφία, για τα εικαστικά ταξίδια της σε διαφορετικά πεδία δημιουργίας, για τις καλλιεργήσιμες αρετές που μπορούν να θωρακίσουν το ταλέντο, για τα εγωιστικά βάρη και το πώς απαλλάχθηκε από αυτά, αλλά και για τη μεγαλύτερη δημιουργία της ζωής της, που γεμίζει με ευτυχία την κάθε της στιγμή.
Αναζητώντας την τέχνη της ευτυχίας
Από τη Χριστίνα Κατσαντώνη
Μικρή ζωγράφιζε ακατάπαυστα, με ένα ταλέντο, που ξεχώρισε από το Νηπιαγωγείο. Μεγαλώνοντας ονειρεύτηκε άριες, οραματίστηκε τον εαυτό της ως μεγάλη πριμαντόνα. Στον πυρήνα τους, όμως, τα όνειρα της Εύας Νάθενα ήταν πάντα εικαστικά. Σχετίζονταν με τη δημιουργία ολόκληρων κόσμων, που από παιδί την παρακινούσαν να τους εξερευνήσει.
Σε αυτούς τους κόσμους χανόταν, όταν μεγάλωνε στο Ηράκλειο, ως μέλος μιας παραδοσιακής κρητικής οικογένειας. Ήταν το μόνο από τα τέσσερα αδέρφια, που όπως έλεγε η μητέρα της, είχε έρθει από... άλλο πλανήτη. Συχνά απομονωνόταν, ονειροπολούσε και ζωγράφιζε για ώρες.
Ο πατέρας της θα προτιμούσε να ακολουθήσει σπουδές γιατρού ή δικηγόρου. Η Εύα Νάθενα τον άκουσε, επιχείρησε να αντισταθεί στην κλίση της στη ζωγραφική. Αναζήτησε άλλους δρόμους, ασχολούμενη πρώτα με τον αθλητισμό κι ύστερα με τη μουσική. Έκανε κλασικό τραγούδι και ήταν μέλος της Χορωδίας του Ηρακλείου, που είχε ιδρύσει ο Μάνος Χατζιδάκις. Κι όσο κι αν το όνειρο να γίνει πριμαντόνα φάνταζε ελκυστικό, η ζωγραφική την ακολούθησε, τη διεκδίκησε και την κέρδισε.
Η ζωγραφική αλλιώς
Η επιθυμία να δώσει εξετάσεις στη σχολή Καλών Τεχνών κυριάρχησε σε πείσμα άλλων αναζητήσεων, αλλά και της ευρείας άποψης της εποχής ότι χωρίς “μέσο”, δεν θα κατάφερνε τίποτα. Πέρασε πρώτη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών κι εκεί ανακάλυψε ότι αυτό που την ενθουσιάζει απόλυτα μετά τη ζωγραφική είναι η σκηνογραφία. Κι αποφάσισε να υπάρξει ως ζωγράφος, σκηνογραφώντας.
Όταν σήμερα τη ρωτούν, αν της λείπει η ζωγραφική, η Εύα Νάθενα απαντά ότι σκηνογραφώντας ευτύχησε να ζωγραφίσει πιο ελεύθερα, πιο ουσιαστικά και πιο κοντά στον εαυτό της. Κι έτσι ακριβώς προσεγγίζει κάθε θεατρική παράσταση, κάθε ταινία, κάθε νέα δημιουργία: σαν ένα λευκό καμβά, ο οποίος την προκαλεί να τον γεμίσει.
Μεγάλοι δάσκαλοι, κορυφαίες συνεργασίες
Στη σχολή Καλών Τεχνών διδάχτηκε από εξαιρετικούς δασκάλους, όπως ο Χρόνης Μπότσογλου στη ζωγραφική και ο Γιώργος Ζιάκας στη σκηνογραφία. Φοιτήτρια ακόμα, επιμελήθηκε σκηνογραφικά και ενδυματολογικά την πρώτη της ταινία μικρού μήκους, κι αμέσως μετά μπήκε στη ζωή της, για να εξελιχθεί σε μέντορά της, ο Διονύσης Φωτόπουλος.
Εργάστηκε ως βοηθός του, αφήνοντας τον εαυτό της να παρασυρθεί σε ένα ποτάμι δημιουργίας, ενώ πήρε μεγάλα μαθήματα ζωής και τέχνης, εκτελώντας στο πλευρό του τα σκηνικά για την ταινία “Ακροπόλ” του Παντελή Βούλγαρη.
Έκτοτε, ακολούθησαν χιλιάδες σκηνικά και κοστούμια πρώτα για το θέατρο, όπου η Εύα Νάθενα μπήκε με ορμή και αφοσίωση για μια δεκαετία, ύστερα και για το σινεμά, όπου επέστρεψε με μια ταινία βυζαντινής εποχής, τις “Θεατρίνες”. Σε αυτήν πήρε και το πρώτο της Κρατικό Βραβείο Ενδυματολογίας, κάτι που έμελλε να επαναληφθεί στην επόμενη ταινία, που ήταν οι “Νύφες”, μια μεγάλη παραγωγή, με 3.500 κοστούμια, η οποία άφησε μέσα της ανεξίτηλο ίχνος.
Ήδη από τη σχολή, βλέποντας γύρω της ταλέντα να χάνονται ή να “καίγονται” γιατί δεν είχαν χαρακτήρα ώστε να υποστηρίξουν το ταλέντο τους, θωράκισε τον εαυτό της με εφόδια που καλλιεργούνται, όπως η εργατικότητα και η οργάνωση. Η εμπειρία στις “Νύφες”, την έκανε να εφεύρει ξανά τις δεξιότητές της και να συνειδητοποιήσει πως δεν φοβάται τα μεγέθη -ίσα ίσα...
Η ουσία της ευτυχίας
Στην εξέλιξη της διαδρομής της στο σινεμά και στο θέατρο, η Εύα Νάθενα “ταξίδεψε” σε πολλές διαφορετικές εποχές της ιστορίας, υπηρέτησε σπουδαία κείμενα, συνεργάστηκε με κορυφαίους σκηνοθέτες κι είδε το έργο της να βραβεύεται επανειλημμένως.
Η μέγιστη δημιουργία για εκείνη, όμως, είναι χωρίς κανένα δισταγμό τα δίδυμα παιδιά της, που σήμερα, όπως λέει, ευλογούν την κάθε της στιγμή, της δίνουν έμπνευση, τη βοηθούν να βλέπει με ακόμα πιο δημιουργικό μάτι τη δουλειά της και να καταλαβαίνει καλύτερα τον εαυτό της, και ως καλλιτέχνης.
Για να φέρει τα παιδιά της στον κόσμο, διένυσε μια διαδρομή μακριά, δύσκολη και επώδυνη, για την οποία δεν μετανιώνει στιγμή, αντίθετα προτρέπει όλες τις γυναίκες να τη διανύσουν. Η γέννηση των παιδιών της την έκανε να νιώθει πως της χορηγείται διαρκώς η “ουσία”, που προκαλεί ευτυχία. Κι η ευτυχία, όπως λέει, μόνο όταν διακτινιστεί σε όλους τους ανθρώπους, έχει νόημα...
