Στέλιος Ράμφος

Σκέφτομαι σοβαρά την αδυναμία μου σημαίνει σκέφτομαι την ψυχή μου

Απο τον Μάκη Προβατά

Ο Στέλιος Ράμφος είναι Φιλόσοφος, πανεπιστημιακός, συγγραφέας δοκιμίων. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Παγκράτι. Τα παιδικά του χρόνια την εποχή της κατοχής , γεννημένος στην Αθήνα το 1939, «δεν είχαν παιχνίδι» όπως λέει ο ίδιος στο ImpacTalk. Ωστόσο, αργότερα, θυμάται να παίζει μπάσκετ με συμπαίκτη τον Κάρολο Παπούλια, αλλά και με τους συμμαθητές του ποδόσφαιρο μέσα στον Παρθενώνα, κάτι που του δημιούργησε από τότε «μια εξοικείωση με αυτά τα παγκόσμια αριστουργήματα». 

Θεωρεί κομβικό σημείο της ζωής του τη στιγμή που είπε σε έναν καθηγητή του στο γυμνάσιο ότι το καλοκαίρι είχε διαβάσει ένα βιβλίο του Μαρξ και εκείνος του απάντησε «να διαβάζεις τα πάντα». Το ότι ο καθηγητής «η αυθεντία, σου δίνει το ελεύθερο να διαβάζεις τα πάντα, με απελευθέρωσε», αποκαλύπτει. 

Ως νέος, και ως φοιτητής, ενδιαφέρθηκε πολύ για την πολιτική αλλά αργότερα κατάλαβε ότι «όσο πιο πολύ ενδιαφερόταν για την πολιτική, τόσο πιο πολύ αδιαφορούσε για τον εαυτό του», λέει στο ImpacTalk χωρίς δισταγμό, και γι’ αυτό αρνήθηκε να μπει στην πολιτική, κάτι που του προτάθηκε αρκετές φορές Θα έχανε την ελευθερία του, ένιωσε.

 Έκανε τις σπουδές του αρχικά στη Νομική Αθηνών, όμως το αντικείμενο που τον ενδιέφερε ήταν η Φιλοσοφία και έφυγε για το Παρίσι για να την σπουδάσει στο Université de Vincennes à Saint – Denis. Στο Παρίσι, μέσα από το ενδιαφέρον των Γάλλων για την Αρχαία Ελλάδα, συνειδητοποίησε, όπως πολύ χαρακτηριστικά λέει, «ότι είμαστε υπεύθυνοι μιας τέτοιας κληρονομιάς» και ταυτόχρονα «οι χειρότεροι κληρονόμοι της πιο πλούσιας κληρονομιάς»! Στο πανεπιστήμιο Vincennes à Saint – Denis δίδαξε Φιλοσοφία από το 1969 έως το 1974, οπότε και επέστρεψε οριστικά στην Ελλάδα. Έκτοτε, η παρουσία του στην πνευματική ζωή της χώρας είναι διαρκής και πολύ επιδραστική, με δημόσιες συζητήσεις, τοποθετήσεις και συνεντεύξεις, με πλούσια αρθρογραφία δημοσιευμένη σε περιοδικά όπως «υθύνη», «Ερουρέμ», «Ινδικτος», με μαθήματα αλλά και συγγραφή σημαντικών βιβλίων. 

«Εμένα εκείνο το οποίο με υποψιάζει συστηματικά και με ενδιαφερει είναι ο τρόπος με τον οποίο, στην  Ελλάδα, μεταμφιέζεται το πάρα πολύ παλιό σε υπερμοντέρνο. Αυτό είναι για διατριβή στην Ελλάδα» αναφέρει στο ImpacTalk. Στην Αθήνα δίδαξε, μεταξὺ άλλων, στο Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, ενώ τα τελευταία χρόνια κάνει μαθήματα για το κοινό στο Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη. Τα βιβλία του, εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια, εκδίδονται από τις εκδόσεις Αρμός, και όλα γίνονται best sellers. Μερικά από τα πιο πρόσφατα βιβλία του είναι: «Η αιωνιότητα και ο χρόνος», «Η Λογική της παράνοιας», «Το αδιανόητο τίποτα» και το «Υπάρχεις σαν Μοίρα». Το πιο πρόσφατο είναι το  «Η Ελλάδα των Ονείρων- Σπουδή στο συλλογικό μας φαντασιακό». 

Ένα από τα θέματα με τα οποία συχνά ασχολείται είναι η κατανόηση των πνευματικών χαρακτηριστικών που κληροδότησε το Βυζάντιο στη νεότερη Ελλάδα, η άγνοια των οποίων, όπως υποστηρίζει, καθιστά το νεοελληνικό ψυχισμό ελλειμματικό. «Όταν ως λαός λέμε «έτσι είμαστε εμείς» σημαίνει ότι δεν αλλάζουμε. Ας το παραδεχθούμε, να μεταναστεύσουμε». Σε αυτή την εμπνευσμένη ομιλία στην πλατφόρμα του ImpacTalk καταλήγει λέγοντας «η αισιοδοξία για μένα είναι να βλέπεις την πραγματικότητα. Όπου υπάρχει θεώρηση της πραγματικότητας, είναι ο δρόμος ανοιχτός για το αισιόδοξo». Και καταλήγει: «η πανδημία είναι μια καλή ευκαιρία να σκεφτούμε σοβαρά την αδυναμία μας. Γιατί, σκέφτομαι σοβαρά την αδυναμία μου, σημαίνει σκέφτομαι την ψυχή μου».