Τον Αλέξανδρο Λιβιτσάνο, συνθέτη, πιανίστα και ενορχηστρωτή, τον γνωρίσαμε από το μιούζικαλ «Σπιρτόκουτο | Πόλεμος σε τέσσερις τοίχους» που δημιούργησε μαζί με τον ηθοποιό και μουσικό Γιάννη Νιάρρο για τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο, φωτεινό, εξαιρετικό μουσικό νου μα και για έναν ιδιοφυή και ευαίσθητο άνθρωπο που διαπρέπει στο διεθνές στερέωμα.

Από τη Μία Κόλλια

Πού μεγαλώσατε και πώς; Πόσο ρόλο έπαιξε το οικογενειακό σας περιβάλλον για το μέλλον σας;

Μεγάλωσα κυρίως στο κέντρο της Αθήνας και στα εφηβικά μου χρόνια στην Πάρνηθα έχοντας αγαπήσει εξίσου και τα δύο μέρη. Η οικογένεια αποτελεί εφαλτήριο για την μετέπειτα πορεία μας, μιας και λειτουργεί ως εργαστήριο που δοκιμάζουμε την αλληλεπίδραση μας και τη σχέση δράσης-αντίδρασης με τον κόσμο γύρω μας.

Αν και ο ίδιος δεν είμαι γονιός, το μόνο που θα σκεφτόμουν απευθυνόμενος σε έναν, θα ήταν να παρατηρεί και να ακούει πολύ προσεκτικά το παιδί και τις ανάγκες του, καθώς ο καθένας μας γεννιέται με τα δικά του πολύ ιδιαίτερα και ξεχωριστά χαρακτηριστικά.

Είχατε κάποια ιδιαίτερη κλίση εξαρχής; Πόση προσπάθεια χρειάστηκε για την περαιτέρω εξέλιξη σας;

Θυμάμαι τον εαυτό μου από παιδί εμμονικό και ερωτευμένο με τον ήχο και τα συστατικά του. Κατά τα λεγόμενα των συναδέλφων μου σήμερα, και των δασκάλων μου τότε, είχα μια ιδιαίτερη κλίση αλλά αυτό τελικά μικρή σημασία είχε για την όποια εξέλιξη μου. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να μπορεί κανείς να δαμάσει και να εντάξει την οποιαδήποτε τάση του μέσα σε ένα δομημένο έργο προκειμένου να επικοινωνήσει με το κοινό. Αυτό προϋποθέτει πειθαρχία και απίστευτα σκληρή δουλειά. Η Τέχνη είναι άτεγκτη και ίση απέναντι σε όλους, ταλαντούχους και μη.

Η μουσική παιδεία διαφέρει από την παιδεία γενικότερα; Και τι απαιτείται να γίνει σε μία χώρα για να ενδυναμωθεί;

Στην Ελλάδα διαφέρει γιατί η μουσική πράξη ως οντότητα, απουσιάζει αισθητά από τη γενική παιδεία τα τελευταία χρόνια. Πιστεύω πως δεν νοείται εκπαιδευτικό σύστημα που φιλοδοξεί να παράξει νοήμονες πολίτες να μην έχει την επαφή του ατόμου με την Τέχνη ως προτεραιότητα.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε, πώς τις ξεπεράσατε και τι σας δίδαξαν;

Οι δυσκολίες που συνάντησα στη δική μου πορεία ζωής μέχρι στιγμής δε διαφέρουν από των άλλων ανθρώπων. Λίγο ως πολύ όλοι οι άνθρωποι έχουν βιώσει απώλειες και καταστροφές, ειδικότερα τα τελευταία, πολύ ιδιαίτερα, χρόνια που διανύσαμε ως ανθρωπότητα.
Το επιμύθιο όλων αυτών των εμπειριών για εμένα μέχρι τώρα ήταν η συνειδητοποίηση του μικρού μεγέθους που έχει ο άνθρωπος σε σχέση με το χρόνο και τη ζωή και ως εκ τούτου με έκανε να εστιάσω περισσότερο στους γύρω μου και στο πώς θα κάνω την καθημερινότητα για εμένα και εκείνους ομορφότερη ξεκινώντας από τα απλά και μικρά.

Πόσο δύσκολο είναι να τα καταφέρει κάποιος στο εξωτερικό στο δικό σας τομέα με τόσο μεγάλο ανταγωνισμό;

Το δυσκολότερο για εμένα κομμάτι σε όλη αυτή τη διαδικασία είναι η σύνθεση ενός έργου. Νομίζω ότι πλέον τα γεωγραφικά στεγανά έχουν σπάσει σε ό,τι αφορά την παράδοση της εκάστοτε χώρας στον τομέα τής «λόγιας μουσικής». Αυτό το οποίο ενδιαφέρει ένα σπουδαίο σύνολο, μία ορχήστρα ή ακόμα έναν μουσικό εκδοτικό οίκο, είναι το ίδιο το υλικό.

Πώς διαχειριστήκατε τις πρώτες μεγάλες αναγνωρίσεις, τη φήμη και την αποδοχή;

Εστιάζω ιδιαίτερα στο ότι εισπράττω την αναγνώριση και την αποδοχή αρκετών ομοτεχνών μου εντός και εκτός συνόρων και αυτό με συγκινεί και μου δίνει θάρρος.

Πως λαμβάνετε την τεράστια αποδοχή του έργου σας , Το Σπιρτόκουτο;

Η διαδικασία σύνθεσης ενός τέτοιου έργου ήταν απολύτως διασκεδαστική στην αρχή και ιδιαιτέρως απαιτητική και επίπονη προς το τέλος. Με το Γιάννη Νιάρρο δουλέψαμε σε απόλυτη αρμονία με μεγάλη έμπνευση και όρεξη αυτά τα 2,5 χρόνια. Το σημείο που νομίζω ότι ξεπεράσαμε τον εαυτό μας ήταν στο πώς διαχειριστήκαμε το ίδιο το υλικό το οποίο είχαμε συνθέσει προκειμένου αυτό να μην υπονομεύσει τον πυρήνα της ταινίας του Οικονομίδη και το αποτέλεσμα να μην γέρνει προς το σκληρό δράμα ή την παρωδία.
Σε αυτή την περίπτωση έχουμε απολαύσει από κοινού την τεράστια αποδοχή, διότι το έργο αυτό δεν ήταν καθαρά προσωπική μας υπόθεση ήταν κυρίως ένα μεγάλο στοίχημα της Αφροδίτης Παναγιωτάκου και του Γιάννη Οικονομίδη που μας έδωσαν τόσο απλόχερα τη λευκή επιταγή να δημιουργήσουμε ελεύθερα.
Σε ό,τι αφορά εμένα μπορώ να πω ότι ως συνθέτη το «Σπιρτόκουτο» μου έδωσε την ευκαιρία να παρουσιάσω απενοχοποιημένα χωρίς καμία προκατάληψη τη ματιά μου για το νεοελληνικό μουσικό γίγνεσθαι. Υπήρξε μια εξαιρετικά απελευθερωτική και λυτρωτική διαδικασία.

Πού οφείλεται και πώς ερμηνεύετε τον μουσικό σας πλουραλισμό; Πού αναζητάτε έμπνευση;

Θέλοντας και μη ένας άνθρωπος που έχει μεγαλώσει σε μία Μεσογειακή αλλά και συνάμα Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, όπως είναι η Αθήνα, δεν μπορεί να ξεφύγει από την πολυφωνία που υπάρχει γύρω του σε τόσο μικρή απόσταση. Η έμπνευση έρχεται από παντού και για εμένα προσωπικά όσο μεγαλώνω αλλάζουν τα πράγματα που με εμπνέουν. Τον τελευταίο χρόνο εμπνεύστηκα από τη φύση.

Πως θα σπάσει το ταμπού ότι η κλασική είναι σοβαρή και ένας συνθέτης δεν πρέπει να κάνει κάτι άλλο;

Η ελπίδα μου είναι πως οι καινούργιες γενιές ανθρώπων ακροατών και μουσικών δε γνωρίζουν καν τι είναι «ταμπού» σε σχέση με ένα είδος τέχνης. Η εποχή μας είναι «μέτα» που σημαίνει ότι όλοι τα έχουν δει όλα, και μάλλον έχουν κάνει τα περισσότερα. Και άρα, σκέφτονται αλλιώς.

Διαχείριση συνόλων και ανθρώπων. Τι χρειάζεται και πώς το βιώνετε;

Αγάπη, σοβαρότητα, ενσυναίσθηση και οριοθέτηση εκατέρωθεν είναι τα συστατικά για να προχωράμε προς τον στόχο μας κάθε φορά.

Τι είναι η μουσική; Τι είναι το μουσικό όργανο ή παρτιτούρα στα χέρια σας;

Η μουσική είναι το σταθερό σημείο από το οποίο παρατηρώ τον κόσμο.
Είναι ο γνώμονας και η ζυγαριά για τις όποιες προσλαμβάνουσες μου. Όσο περισσότερο έρχομαι σε επαφή με την ψυχή και την εσωτερική ακοή μου, τόσο περισσότερο απομακρύνομαι από τα εργαλεία της μουσικής, όπως το όργανο ή ο υπολογιστής.

Ποια τα άμεσα και μελλοντικά σας σχέδια;

Το προσεχές διάστημα ετοιμάζω το Soundtrack για μια διεθνή παραγωγή, έργα για ορχήστρα με κυριότερο ένα κοντσέρτο για τρομπόνι που θα ερμηνεύσει ο σπουδαίος Αχιλλέας Λιαρμακόπουλος. Επίσης, ξεκινάμε άμεσα την ηχογράφηση του «Σπιρτόκουτου» σε δίσκο της οποίας θα επιμεληθώ την παραγωγή.