Stories Talk | Νίκος Η. Παπαστεργίου "Ο απόλυτος ασφαλιστικός κώδικας, απαιτεί σχεδιαστικά εργαλεία και ρεαλιστικές παραδοχές"
Η χορογράφος και σκηνοθέτης Αποστολία Παπαδαμάκη είναι σίγουρα μία από τις πιο σημαντικές χορογράφους της Ελλάδας και του διεθνούς στερεώματος. Είναι πρωτοπόρος, ευφάνταστη, δημιουργική, επίμονη. Ένα διαμάντι του χορού που επανεφευρίσκει τον εαυτό του συνεχώς. Εδώ, σε μια βαθιά εξομολόγηση, οδηγό ψυχικής ισορροπίας και ανάπτυξης του ανθρώπινου είδους.
Από τη Μία Κόλλια
Πρωτοπόρα και τολμηρή, έκανε την πρώτη υποβρύχια παράσταση χορού στον κόσμο, το Drops of Breath/2015 στο ακρωτήριο του Σουνίου κάτω από τον Ναό του Ποσειδώνα με τη συμμετοχή 3 ανάπηρων χορευτών και παιδιών! Για αυτό, χρειάστηκαν δύο χρόνια προετοιμασίας κατά τα οποία ανέπτυξε με την ομάδα της μια τεχνογνωσία για τον χορό κάτω από το νερό που δεν υπήρχε έως τότε.
Το κοινό παρακολουθούσε την παράσταση υποβρυχίως με καταδυτικό εξοπλισμό ή στην επιφάνεια του νερού με μάσκες ή στην ξηρά μέσω γιγαντοοθόνης. «Στη γενική μας πρόβα έπιασε μεγάλη καταιγίδα, η οποία κράτησε δύο μέρες κι έτσι η πρεμιέρα μας αναβλήθηκε με τρομερές δυσκολίες στο να αλλάξουμε και να συντονίσουμε νέα ημερομηνία υλοποίησης. Εγινε τελικά και με μεγάλη επιτυχία μάλιστα, όμως όλοι μας μυηθήκαμε στη δύναμη που έχει η Φύση και στο πόσο μικροί κι αδύναμοι είμαστε εμείς οι άνθρωποι μπροστά της».
Αξιομνημόνευτη και η πρωτοποριακή πρώτη ολονύχτια διαδραστική και συμμετοχική παράσταση Anamnesis / From Darkness to Light / 2018, σε αρχαιολογικό χώρο, στον Ναό του Επικούριου Απόλλωνα, στην Πελοπόννησο σε ύψος 1.300μ, κυριολεκτικά «στη μέση του πουθενά». «Μας έπιασε δέος μιας και η παράσταση γινόταν κατά την Πανσέληνο και είχαν έρθει 800 θεατές από όλη την Ελλάδα για να την παρακολουθήσουν – οι 50 από αυτούς παρέμειναν και στη διάρκεια της νύχτας καθώς η παράσταση εξελισσόταν ως την αυγή. Ηταν απίστευτο με πόσο πάθος και χαρά συμμετείχαν 800 άνθρωποι στην παράσταση, μαζί με τους χορευτές - ήταν σαν ένα παμπάλαιο και ταυτόχρονα σύγχρονο δρώμενο συλλογικής μνήμης ή καλύτερα ενθύμησης της κοινής μας σύνδεσης με τον τόπο και με την έκφραση αρχετυπικών συναισθημάτων μέσω της κίνησης και της μουσικής».
Κατά την παράσταση Anamnesis / Αρχαία Ζώνη στον αρχαιολογικό χώρο της Αλεξανδρούπολης στην πανσέληνο του Αυγούστου 2020 σε συνθήκες Covid, κατάφεραν να διατηρήσουν τις αποστάσεις ασφαλείας αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσουν μια περιπατητική και συμμετοχική παράσταση που την είχε πολύ μεγάλη ανάγκη ο κόσμος. «Στην αρχή οι θεατές ήταν πολύ διστακτικοί αλλά με την απίστευτη ερμηνεία του Γιάννη Στάνκογλου, τη φωνή της Μαρίας Παπαγεωργίου, τη μουσική του Τρύφωνα Κουτσουρέλλη, την εκπληκτική ομορφιά του αρχαιολογικού χώρου και τη συμμετοχή παιδιών από τον τόπο, οι θεατές κι εμείς γίναμε ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων με κοινή δόνηση. Ήταν πάρα πολύ συγκινητικό!».
Το 2016, η Αποστολία ίδρυσε το Happiness Retreat που είναι μια «ομπρέλα» κάτω από την οποία στεγάζει τις διδασκαλίες της: «Έρχονται άνθρωποι από όλον τον κόσμο που δεν είναι απαραίτητα επαγγελματίες χορευτές ή ηθοποιοί αλλά αναζητούν τη σύνδεση με τον εαυτό τους μέσα από βιωματικές πρακτικές αυτογνωσίας, μέσα από την τέχνη και μέσα από τη σύνδεση με τη φύση».
Τι είναι χορός για εσάς; Εκφραση και δημιουργικότητα;
Η ύψιστη έκφραση της συμπαντικής αρμονίας. Η απόλυτη σχέση με το μυστήριο της ύπαρξης. Η χαρά και η ομορφιά της ζωής. Όλα είναι χορός για μένα. Η φύση, το σύμπαν, το σώμα, τα συναισθήματα, είναι μια συνεχόμενη χορευτική ροή ζωής στην μουσική της ψυχής.
Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε και πώς τις ξεπεράσατε; Τι έχετε θυσιάσει για αυτό;
Η πρώτη δυσκολία ήταν ότι μέχρι τα 21 μου χρόνια δεν είχα καμία εκπαίδευση πάνω στον χορό. Το ξεπέρασα με πολύ σκληρή μελέτη, φαντασία, προσαρμοστικότητα και πίστη. Η δεύτερη ήταν ότι δεν είχα χρήματα από την οικογένεια μου για να σπουδάσω. Το ξεπέρασα και αυτό, δουλεύοντας σε διαφορετικά εργασιακά περιβάλλοντα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, από πλασιέ βιβλίων μέχρι μπαρ, γιατί είχα πάντα στην καρδιά μου τον στόχο που ήθελα να πετύχω: να γίνω καλλιτέχνης. Η τρίτη μεγάλη δυσκολία ήταν το διαζύγιο όταν ο γιος μου ήταν 4 ετών και το πώς θα συνδύαζα τη μητρότητα με την καλλιτεχνική εργασία. Νομίζω πως αυτό δεν το ξεπέρασα ποτέ. Άλλες φορές έπρεπε να θυσιάσω τη μητρότητα για την τέχνη κι άλλες την τέχνη για τη μητρότητα. Θα μπορούσα κάποια πράγματα να τα είχα κάνει καλύτερα. Τώρα έχω κάνει ειρήνη με όλες τις επιλογές μου.
Πόσα άλλα ακούσματα, διαβάσματα, ταξίδια, επαφές πρέπει να έχει ένα άνθρωπος για να διαπρέψει σε έναν τομέα της τέχνης;
Όσα περισσότερα μπορεί, αλλά ταυτόχρονα και ποιοτικό χρόνο για τον εαυτό του. Πιστεύω πως ο καλλιτέχνης πρέπει να μαθαίνει συνεχώς, να εκπαιδεύεται διαρκώς και να παίρνει ρίσκο σε όλα τα επίπεδα ώστε να εξελίσσεται. Στη διάρκεια της προσωπικής και καλλιτεχνικής μου πορείας εκπαιδεύτηκα σε πνευματικές, σωματικές και ενεργειακές πρακτικές, έμαθα αυτόνομη και ελεύθερη κατάδυση, κιθάρα, κρουστά, τραγούδι, επιβίωση στη φύση, ορειβασία, διαλογισμό, yoga, πολεμικές τέχνες, τεχνικές αυτογνωσίας…. μαθαίνω ασταμάτητα.
Αγαπώ να ταξιδεύω μόνη μου και να συναντώ ανθρώπους που έχουν πολύ διαφορετική στάση ζωής ή κουλτούρα απο την δική μου, ανοίγει το μυαλό μου κι η ψυχη μου. Τα τελευταία χρόνια οι πρόβες για την προετοιμασία των έργων μου γίνονται έξω, στο φυσικό περιβάλλον, σε πάρκα, λόφους, πλατείες , παραλίες. Η επαφή και η έκθεση στη φύση με οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες είναι ο καλύτερος μου δάσκαλος.
Υπήρξαν άνθρωποι μέντορες, άνθρωποι έμπνευση;
Η καθηγήτρια Ιστορίας Τέχνης στην κρατική σχολή Χορού, Μάρθα Χριστοφόγλου. Η σκηνοθέτης Λυδία Κονιόρδου με την οποία συνεργάστηκα για 17 χρόνια. Ο Βέλγος εικαστικός /σκηνοθέτης Jan Fabre με τον οποίο συνεργάστηκα 8 χρόνια. Ο πνευματικός δάσκαλος / μουσικός Amit Carmelli. Οι γονείς μου, η αδελφή μου, ο σύντροφός μου, ο γιος μου και οι φίλοι μου.
Μπορεί ο άνθρωπος να αλλάξει και να βρει τον εαυτό του με το πέρασμα του χρόνου; Πιστεύετε ότι την αλήθεια μας την ανακαλύπτουμε κάποτε; Την αντέχουμε;
Το ταξίδι της ζωής είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Το μεγαλύτερο «δώρο» που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας είναι να συμπληρώσουμε τα κομμάτια της ψυχής που μας λείπουν, αυτά με τα οποία δεν είμαστε ενεργά συνδεδεμένοι. Μόνο έτσι μπορούμε να εκπληρώσουμε το καλό κ αγαθό, το «τέλειο» με την έννοια του σκοπού/ σχέδιο ζωής για εμάς, που περιλαμβάνει αλήθεια, ελευθερία, αυθεντικότητα, αγάπη και αφθονία. Συνεχώς πολεμάμε τον εαυτό μας. Τον κακοποιούμε με τις σκέψεις μας. Αυτό έχουμε μάθει από παιδιά πως είναι ο τρόπος να ζούμε. Πιστεύουμε πώς κάποιος θα βρεθεί να μας «σώσει». Να μας αναγνωρίσει, να μας αγαπήσει και να μας τιμήσει. Πιστεύουμε πως φταίει κάποιος άλλος για τα προβλήματα μας ή για τις επιθυμίες που δεν μπορούμε να υλοποιήσουμε. Όταν δούμε την αλήθεια κατάματα, όταν «πέσουν» τα τείχη της ψευδαίσθησης και συνειδητοποιήσουμε ότι εμείς οι ίδιοι, οι σκέψεις μας, οι πράξεις μας καθορίζουν τη ζωή μας, τότε συνήθως κλονιζόμαστε συθέμελα - η αλήθεια πονάει. Τότε όμως έχουμε μια πραγματική ευκαιρία να απελευθερωθούμε από όλα μας τα σκοτάδια και να εκπληρώσουμε τον προορισμό μας σε αυτήν τη ζωή.
Σώμα και μυαλό, σώμα και ψυχή. Οι σχέσεις και οι συνδέσεις.
Είναι αλληλένδετα. Το ένα επηρεάζει το άλλο, το ένα θρέφει κι εξελίσσει ή καταστρέφει το άλλο. Προσωπικά ξεκινάω από το σώμα για να καθαρίσω τον Νου να τον εξελίξω και να θρέψω την Ψυχή.
Ποια είναι η Αποστολία Παπαδαμάκη
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αποφοίτησε με άριστα από το Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκης και την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Σπούδασε χορογραφία στην Ν. Υόρκη με υποτροφία των ιδρυμάτων Α. Ωνάσης και Β&Ε Γουλανδρή. Βραβεία: Ραλλού Μάνου, Bagnolet (Γαλλία).
Έχει χορογράφησει και σκηνοθετήσει μεγάλα θεάματα όπως την Τελετή έναρξης των Παραολυμπιακών Αγώνων Αθήνας 2004, την τελετή έναρξης για την προεδρία της ελλάδας της Γ. Γ. Νέας Γενιάς (2005) και είναι γνωστή για τις πρωτοποριακές και αντισυμβατικές της ιδέες.
Τα έργα της έχουν παρουσιαστεί σε πάνω από 40 Διεθνή φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο αλλά και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Εθνική Λυρική Σκηνή, Φεστιβάλ Αθηνών και αλλού. Έχει σκηνοθετήσει όπερες και χορογράφησε για το θέατρο για 20 χρόνια κυρίως έργα που παρουσιάστηκαν στην Επίδαυρο και στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Διετέλεσε πρόεδρος του Δ.Σ. της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, μέλος του Δ.Σ του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Κέντρου Αρχαίου Δράματος, Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου, Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Το 2013 ήταν μέλος της καλλιτεχνικης επιτροπής του φεστιβάλ Δημήτρια στην Θεσσαλονίκη. Παράλληλα δραστηριοποιήθηκε έντονα στη δημιουργία μιας ισχυρής κοινότητας χορού στην Αθήνα και την πολιτιστική ανταλλαγή μεταξύ Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μέσω ευρωπαϊκών πολιτιστικών προγραμμάτων για την υλοποίηση των οποίων έλαβε τα θετικότατα σχόλια από το directorate general X της Ε.Ε.
#HerStory