Ο Σπύρος Σύρμος, με επιτυχίες στο εξωτερικό, κριτικές εγκωμιαστικές μέχρι και από τον Gurdian που τον παρομοίασε με τον μέγα συνθέτη, πιανίστα και διευθυντή ορχήστρας Benjamin Britten και έτοιμος για να συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Samuel R. Gibson για τη νέα του ταινία, τιμά τη χώρα μας διεθνώς σε έναν τομέα τόσο ιδιαίτερο όσο αυτόν της κλασσικής μουσικής και άλλων ειδών και δημιουργεί μια μονόπρακτη όπερα!

Από τη Μία Κόλλια

Οι πιο σημαντικές στιγμές του ήταν η γνωριμία του με τον Βρετανό συνθέτη Harrisson Birtwistle και η πολύ ενθαρρυντική γνώμη του για το έργο του καθώς και η διάκριση στον διαγωνισμό Flourish new Opera Competition μεταξύ 5 τελικών υποψήφιων (Αυστραλία, Κίνα, Ισλανδία, Αγγλία, Ελλάδα). Ακόμη, το βραβείο Off West End Award for best Opera για το έργο του The Blank Canvas σε λιμπρέτο της Fay Wrixon.

Αυτή τη στιγμή εκτός της συνεργασίας με τον Gibson, ετοιμάζει ένα ψηφιακό άλμπουμ με χαϊκού για τις εποχές με την Βάνια Σύρμου (μεταφράστρια – συγγραφέας) την Αμαλία Γιαννοπούλου (βιολοντσέλο) και τον Μίνω Μαμαγκάκη, υπεύθυνο παραγωγής, που είναι και από τους μόνιμους συνεργάτες του. Επίσης, δημιουργεί μία νέα μονόπρακτη όπερα. Το θέμα της είναι υπαρξιακό και βαθιά ανθρώπινο βασισμένο σε μια πραγματική ιστορία. Το λιμπρέτο, που θα είναι στα αγγλικά, υπογράφει η δραματουργός και λιμπρετίστα Αντιγόνη Γαϊτανά.

Ο Σπύρος ζει στο Κουκάκι –σαν κανονικός, απλός άνθρωπος- και του αρέσει να απολαμβάνει πολύ χρόνο με τους φίλους του, την σύζυγο μου και τους 2 σκύλους μου. Επίσης, «ελπίζω σύντομα να επιστρέψω στην άλλη μεγάλη μου αγάπη την ξιφασκία épée. Ραντεβού στις πίστες λοιπόν...»

Πώς αποφασίζει ένα μικρό παιδί να ασχοληθεί με τη μουσική; Και πώς αντιληφθήκατε εσείς το ταλέντο σας, την ευχέρεια αυτή;

Η οικογένεια και το ευρύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί είναι σημαντικοί παράγοντες για τα ερεθίσματα που θα λάβει. Αν εκδηλώσει ταλέντο, αυτό είναι ένα δώρο. Από κει και πέρα είναι σαν τη φλόγα, που πρέπει να διατηρηθεί από τη μία μεριά, και από την άλλη, σαν το νερό, που με την ίδια του την ορμή ανοίγει ρυάκια, διασχίζει ποτάμια μέχρι να φτάσει στην ανοικτή θάλασσα. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται δουλειά και σωστή κατεύθυνση ανεξάρτητα από το επίπεδο στο οποίο θα φτάσει κανείς.

Στην ηλικία των 7-8 χρόνων ξεκίνησα να παίζω μελωδίες που ήξερα από δίσκους, ραδιόφωνο, τηλεόραση κλπ, σε ένα αρμόνιο στο οποίο μάθαινε να παίζει τότε η μεγαλύτερη αδερφή μου. Μετά, μου έκαναν δώρο μια μικρή πλαστική κιθάρα και άρχισα να παίζω και με αυτήν. Ίσως ακούγεται λίγο κοινότοπο αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Στη συνέχεια ήμουν πολύ τυχερός που οι γονείς μου στήριξαν με όλες τους τις δυνάμεις τη σχέση που διαμόρφωνα με τη μουσική. Η μητέρα μου άλλωστε γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Rio de Janeiro και παίζει και η ίδια ακορντεόν. Ήταν αναπόφευκτο να μου μεταδώσει κάτι από τον ρυθμό και την ενέργεια της Alma Brasileira.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να διαπρέψει κάποιος στον χώρο της μουσικής στο εξωτερικό; Φαντάζομαι ότι εκτός από τις ευκαιρίες, υπάρχει και αξιοκρατία ή η μουσική είναι ούτως ή άλλως ένας χώρος όπου αν δεν είσαι καλός, δεν θα προχωρήσεις;

Θα έλεγα ότι είναι τουλάχιστον πιο πιθανό. Υπάρχει ένα σαφώς πιο οργανωμένο σύστημα, με πλήθος οργανισμών, μικρών και μεγάλων, που δημιουργούν ευκαιρίες σε μια μεγαλύτερη «αγορά», και που είναι περισσότερο εξοικειωμένο με την έννοια της αξιοκρατίας χωρίς να εγκλωβίζεται σε μία ανακύκλωση ανθρώπων, θέσεων και αναθέσεων, με σκοπό την εσωτερική κατανάλωση. Αν υποθέσουμε ότι το τρίπτυχο «σκληρή δουλειά – κοινωνικό δίκτυο – τύχη» είναι μια βάση που πρέπει να διαθέτει κάποιος, τότε, σε ένα σύστημα με αυτά τα χαρακτηριστικά ανοιχτής λογικής, αυτό θα λειτουργήσει θετικά με έναν όσο το δυνατόν πιο υγιή τρόπο παρά τις όποιες προσωπικές ή μεμονωμένες δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν. Όλο αυτό ξεκινάει και προετοιμάζεται από την εκπαίδευση. Προσωπικά, από την πρώτη μέρα στο RWCMD (Royal Welsh College of Music and Drama) άρχισα να συνειδητοποιώ ότι ο κοινός τόπος είναι η αντιμετώπιση «ίσος προς ίσο». Είμαστε όλοι «συνάδελφοι» με σεβασμό ο ένας προς το έργο του άλλου, παρά τις όποιες αισθητικές διαφωνίες και προτιμήσεις. Η επιτυχία ενός συναδέλφου προκαλεί θαυμασμό και εκλαμβάνεται ως έναυσμα για προσωπική εξέλιξη μέσα από το σύνολο. Οι ευκαιρίες που προκύπτουν απευθύνονται σε όλους και ο «ανταγωνισμός» που μοιραία δημιουργείται είναι μια διαρκής δημιουργική διαδικασία ήδη από νωρίς. Δεν είναι ένας κόσμος ιδανικά φτιαγμένος, είναι όμως ένα λειτουργικό περιβάλλον που σε βοηθά να μην μένεις στάσιμος.

Για να φτάσει κάποιος στο σημείο να συνθέτει μουσική πρέπει να είναι ανοιχτός σε όλα τα μουσικά ερεθίσματα ή να εστιάζει στο συγκεκριμένο είδος μουσικής που θέλει να συνθέσει;

Κατά την γνώμη μου, το να είναι κανείς ανοιχτός σε όλα τα ερεθίσματα είναι καλό και θα πρέπει να συμβαίνει ανεξάρτητα από τις κατευθύνσεις που ο ίδιος έχει επιλέξει να ακολουθήσει ακόμα και αν αυτή η κατεύθυνση είναι μία συγκεκριμένη. Με αυτόν τον τρόπο κάποιος πετυχαίνει μια γενικότερη κατανόηση της μουσικής και μια πιο ανεπτυγμένη αίσθηση κριτηρίου ώστε να ξεχωρίζει για παράδειγμα τι ακούει, τι γράφει και σε τελική ανάλυση τι θέλει να γράψει και γιατί. Όταν αποφασίζει κάποιος να συνθέσει μουσική, από την πιο απλή φόρμα μέχρι την πιο σύνθετη, σε οποιοδήποτε ύφος, στυλ και με οποιαδήποτε τεχνική, θα πρέπει εκτός από το ένστικτο και το ταλέντο που διαθέτει, να βρίσκεται σε μια διαρκή μελέτη και ανάλυση με ό,τι έχει προηγηθεί, δεκαετίες ίσως και αιώνες πριν από αυτόν. Πάντα πρέπει να ανατρέχουμε στους μεγάλους Δασκάλους της μουσικής, παλαιότερους αλλά και σύγχρονους είτε για να μας δείξουν τον δρόμο είτε για να χαράξουμε τον δικό μας. Ο ήχος είναι ένα ζωντανό υλικό. Οφείλει κανείς να είναι σε διαρκή αναζήτηση σε σχέση με αυτό εάν θέλει να εξελιχθεί και σε καμία περίπτωση να μην επαναπαύεται. Κάτι σαν τον αθλητή που πρέπει να είναι διαρκώς σε φόρμα για να φέρει ένα αποτέλεσμα.

Η μουσική παιδεία είναι αρκετή για να φτάσει κάποιος στο σημείο να συνθέτει ή χρειάζονται και άλλα παράλληλα πράγματα που πρέπει να κάνει;

Η μουσική παιδεία προσφέρει κυρίως τεχνικά οφέλη. Σε εφοδιάζει με τεχνικές ιδιότητες ώστε να έχεις π.χ. την ευχέρεια να διαβάζεις με άνεση έργα, να μελετάς τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης τους, να «στήνεις» μια σωστή παρτιτούρα ώστε να έχεις τη μέγιστη δυνατή κατανόηση και εκτέλεσή της από τους μουσικούς. Επίσης, αποκτάς την  ικανότητα να μεταδίδεις στους μουσικούς τι θέλεις να πεις, όχι να απαιτείς αλλά να συνεργάζεσαι δημιουργικά και ανοιχτά πάνω στις τεχνικές και ερμηνευτικές δυνατότητες για ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Από ‘κει και πέρα το αισθητήριο που διαμορφώνει κανείς έχει σίγουρα να κάνει με ένα σύνολο πραγμάτων. Η ενασχόληση με άλλες τέχνες όπως π.χ. η λογοτεχνία που μου αρέσει πολύ, καθώς και με φαινομενικά άσχετες με τη μουσική δραστηριότητες, συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση αυτή. Έχω την άποψη ότι όλα συνδέονται. Κάθε είδους βίωμα ή εμπειρία μπορεί να αξιοποιηθεί μέσα από το ανάλογο φίλτρο. Με την κατάλληλη εξάσκηση αντίληψης και παρατηρητικότητας, μπορείς όταν το χρειαστείς, να ανασύρεις συνειδητά ή ασυνείδητα οτιδήποτε και να το μεταφράσεις σε ήχο. Επιμένω σε αυτό και λόγω προσωπικής εμπειρίας. Για αρκετά χρόνια διατηρούσα εμπορική επιχείρηση στο χώρο της συσκευασίας υγρών τροφίμων. Με τον καιρό διαπίστωσα πως πραγματικά, “τίποτα δεν πάει χαμένο!”.

Τι σας συγκινεί περισσότερο από όλα τα πράγματα με τα οποία ασχολείστε;

Κάθε νέο έργο που αναλαμβάνω με συγκινεί το ίδιο, ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα ή την έκταση του. Δουλεύω πάντα με τον ίδιο ενθουσιασμό σαν να είναι η πρώτη φορά. Ο στόχος μου είναι να μάθω και να κατακτήσω καινούρια πράγματα μέσα από οτιδήποτε γράφω. Βέβαια οι συνθήκες μπορεί να μην είναι πάντα οι καλύτερες αλλά μαθαίνεις να ζεις με αυτό, είναι μέσα στο πρόγραμμα.

Ωστόσο, ξεχωρίζω την όπερα ως την επιτομή της μουσικής. Η δημιουργία μιας όπερας είναι μια πολύ σύνθετη διαδικασία γιατί αποτελεί σημείο συνάντησης όλων των τεχνών. Καθ' όλη τη διάρκεια της δημιουργίας, από το γράψιμο του λιμπρέτου και της μουσικής μέχρι την προετοιμασία του έργου επάνω στη σκηνή, ζεις με τους χαρακτήρες, κοιμάσαι και ξυπνάς με αυτούς σχεδόν εμμονικά, δεν γίνεται αλλιώς. Είναι κάτι τόσο ζωντανό όλο αυτό και προσφέρει τεράστια συγκίνηση. Το ίδιο γίνεται και στη μουσική για τον κινηματογράφο ως ένα βαθμό. Εκεί είναι μια άλλη εφαρμογή. Η διαφορά είναι ότι οι χαρακτήρες, η δράση και η εικόνα είναι έτοιμα. Οφείλεις να μπεις στο μυαλό του σκηνοθέτη και να αναδείξεις ή να υπογραμμίσεις το υλικό του σύμφωνα με τις οδηγίες του αλλά και τη δική σου ματιά όσο αυτό είναι δυνατόν.

Τι είναι η Ελλάδα για εσάς;

Μία πανέμορφη και πολύπλοκη χώρα με ιστορικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, με υπέροχους πληθωρικούς και πολυμήχανους ανθρώπους, που δεν παύουν να έχουν τις αδυναμίες και τα ελαττώματά τους.

Ποιος είναι ο Σπύρος Σύρμος

Ο Σπύρος Σύρμος σπούδασε κλασσική κιθάρα με τον Κώστα Γρηγορέα στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών (Δίπλωμα κλασσικής κιθάρας με Άριστα παμψηφεί και 2ο Βραβείο). Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στην κλασσική κιθάρα στο RWCMD (Royal Welsh College of Music and Drama) στο Cardiff με καθηγητές τον John Mills και την Ελευθερία Κοτζιά (Postgraduate Diploma in Guitar). Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα αναγεννησιακού λαούτου με τον Νίκο Παναγιωτίδη στην Aθήνα και τον Mathew Nisbet στο RWCMD. Σπούδασε ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση με τον Γιάννη Μεταλλινό στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών (Δίπλωμα σύνθεσης με Άριστα παμψηφεί). Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στην σύνθεση στο RWCMD με το Peter Reynolds (PGDip in Composition).

#HisStory