Όταν ο μεγάλος μαέστρος Ζούμπιν Μέτα σού φιλά τα χέρια, ξέρεις πως έφθασες στην κορυφή. Και όμως, αυτή η γυναίκα, στην κορυφή του κόσμου της όπερας ξέρει να κρατά χαμηλά το βλέμμα, να απολαμβάνει την επιτυχία αλλά πάντα να θυμάται πως «σκοπός του καλλιτέχνη είναι να διδάξει τη ζωή και ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο καλλιτεχνικό από το να μάθεις να αγαπάς». 

#opera #singer #soprano

Από τη Μία Κόλλια

Οι αξίες της Χριστίνας Πουλίτση, το ήθος, η ψυχή και η συνεχής δίψα για μάθηση είναι αυτά που μαζί με το αναμφισβήτητο χάρισμα την ανεβάζουν συνεχώς ακόμη πιο ψηλά. Μια Ελληνίδα που μας κάνει υπερήφανους και ξεχωρίζει όχι μόνο ως καλλιτέχνης αλλά και ως άνθρωπος. 

- Ποια ήταν η στιγμή που συνειδητοποιήσατε την κλίση σας και ότι αυτή θα είναι η πορεία που θα ακολουθήσετε στη ζωή σας; Φοβηθήκατε μια τόσο σπάνια επιλογή;

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, το τραγούδι αποτελούσε για μένα μια φυσική έκφραση, η οποία με ανακούφιζε και μου προσέφερε μεγάλη ευχαρίστηση. Οι γονείς μου παρατήρησαν την κλίση μου στη μουσική και σε ηλικία 5 ετών με έστειλαν στο ωδείο να παρακολουθήσω το σύστημα Orff. Θυμάμαι χαρακτηριστικά σε μια συναυλία που πήγαμε στο Ηρώδειο, στα 14 μου, με είχε μαγνητίσει τόσο πολύ που μετέφερα νοερά τον εαυτό μου πάνω στη σκηνή. Μου άρεσε τόσο αυτή η εμπειρία, που είπα «αυτό θέλω να κάνω». Η απόφαση ήρθε τόσο αβίαστα, που όχι μόνο φόβο δεν εμπεριείχε αλλά με γέμισε με αισιοδοξία και δυναμισμό. Ένιωσα ξαφνικά ολόκληρη! 

- Ασφαλώς δεν αρκεί το ταλέντο και το χάρισμα. Σε ποια σημεία μπορείτε να πείτε πως καταβάλατε τη μεγαλύτερη προσπάθεια για την εξέλιξή σας;

Από τη φύση μου διέθετα μουσική ευστροφία και καλή φωνή, η οποία όμως δεν ήταν σωστά τοποθετημένη. Για αυτό το λόγο κατά την αναζήτηση δασκάλου και πανεπιστημίου δέχθηκα πολλές απορρίψεις. Όμως είχα την τύχη τελικά να βρω μία δασκάλα στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Βερολίνου που πίστεψε σε μένα και δουλέψαμε μεθοδικά μαζί. Ωστόσο, ούτε αυτό είναι αρκετό. Χρειάζεται «γερό στομάχι», ώστε να αντέχεις τη διαρκή κριτική και να συνεργάζεσαι με ιδιάζουσες καλλιτεχνικές προσωπικότητες, διατηρώντας ταυτόχρονα την ευαισθησία και ευστροφία τού να γνωρίζεις πότε και πόσο να προβάλλεις τον εαυτό σου. Στην αρχή, ένιωθα χαμένη σε αυτόν τον καινούριο κόσμο κι έκανα πολλή δουλειά με τον εαυτό μου για να καταφέρω να ισορροπήσω.

- Πώς διαχειριστήκατε, λοιπόν, την αναγνώριση, τη φήμη και την αποδοχή; 

Πάντα είχα οδηγό μου τη φράση του Θίοντορ Ρούζβελτ, «Κράτα τα μάτια σου στα αστέρια και τα πόδια σου στο πάτωμα». Ποτέ δεν αισθάνθηκα πως είμαι μία τραγουδίστρια όπερας με τις σχετικές επεκτάσεις της ντίβας που έχουν καθιερωθεί στο χώρο αυτό. Πάντα νιώθω ως ένας άνθρωπος που του αρέσει να τραγουδά και να μαθαίνει. 

Επίσης, οι καλλιτέχνες της όπερας, για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε τη θέση μας στον παγκόσμιο στίβο του ελεύθερου αυτού επαγγέλματος, θα πρέπει συνεχώς να ερμηνεύουμε στο μάξιμουμ των ικανοτήτων μας. Κάνουμε πρωταθλητισμό και προπονούμαστε συνεχώς όπως οι αθλητές. Έτσι, λοιπόν, δεν υπάρχει χώρος επανάπαυσης. 

- Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε, πώς τις ξεπεράσατε και τι σας δίδαξαν;

Ο κόσμος της όπερας είναι ένας χώρος υπερέκθεσης. Θέτεις τον εαυτό σου οικειοθελώς στην κρίση του καθενός. Οποιοσδήποτε μπορεί να έχει άποψη για την ερμηνεία, την εμφάνισή σου, την ενέργεια που φέρεις στον κόσμο. Εάν προσπαθήσεις να προσδιορίσεις τον εαυτό σου μέσα από τα μάτια των άλλων, θα χαθείς. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισα στην αρχή της πορείας μου. 

Με την πάροδο του χρόνου και μέσα από ένα ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης που δεν τελειώνει ποτέ, συνειδητοποίησα πως γενναίος δεν είναι αυτός που δε φοβάται, αλλά αυτός που φοβάται και παρ’ όλα αυτά προσπαθεί. Πως κανείς δεν μπορεί να σε κάνει να νιώσεις άσχημα χωρίς τη συγκατάθεσή σου. Και πως δεν υπάρχει μόνο ένα μονοπάτι, δεν υπάρχει καν το σωστό μονοπάτι -υπάρχει μόνο το δικό σου μονοπάτι.

poulitsi

- Είναι οι τέχνες ζωογόνες και κινητήριες; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να ανακαλύψουν το πάθος τους;

Η τέχνη δεν είναι απλά ένα πάθος, είναι κάτι που σε διαλέγει αυτό κι όχι εσύ εκείνο. Άπαξ και συνειδητοποιήσεις πως το έχεις, είναι μονόδρομος να το ακολουθήσεις. Νιώθεις μία τεράστια ανάγκη να το μοιραστείς με όσο περισσότερο κόσμο μπορείς -όχι από αλαζονεία, αλλά από ανάγκη να το προσφέρεις. Η άσκηση ενός ταλέντου ως επαγγέλματος στην τεχνοκρατική κοινωνία του σήμερα απαιτεί τόσες θυσίες από την πλευρά του καλλιτέχνη σε προσωπικό και ψυχικό επίπεδο, που αν δε φλέγεσαι μέσα σου για να το ασκήσεις, πολύ απλά τα παρατάς ή δεν ξεκινάς καν.

Σκοπός του καλλιτέχνη είναι να διδάξει τη ζωή και δεν υπάρχει τίποτα πιο καλλιτεχνικό από το να μάθεις να αγαπάς. Υπό αυτή την έννοια, όλοι μας, με το που γεννιόμαστε, είμαστε ήδη καλλιτέχνες -το πρόβλημα είναι να καταφέρουμε να παραμείνουμε καλλιτέχνες καθώς μεγαλώνουμε. Τα παιδιά δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πράγματα που σμιλεύονται, αλλά ως ψυχές που ξεδιπλώνονται. 

-Δίνετε παραστάσεις παντού στον κόσμο. Υπάρχει «εύκολο» και «δύσκολο» κοινό; 

Είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις την κουλτούρα ενός λαού μέσα από τις αντιδράσεις που έχει ως κοινό. Οι Ιταλοί ξέρουν να λατρεύουν έναν καλλιτέχνη σαν θεό. Οι Γερμανοί είναι πιο νοητικοί, φιλτράρουν όλα τα ερεθίσματα πριν σε χειροκροτήσουν γενναιόδωρα. Οι Αμερικανοί, πολύ ενθουσιώδεις, οι Γάλλοι εκτιμούν τη λεπτότητα της έκφρασης. Οι Κινέζοι διασκεδάζουν, ενώ οι Ιάπωνες είναι πιο συγκρατημένοι. Οι Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί είναι ευθείς και ακομπλεξάριστοι.

Όμως, παρά τις διαφορές αυτές, υπάρχει ένα στοιχείο κοινό σε όλους τους λαούς, διότι η μουσική είναι ένας κόσμος από μόνη της, με μία «γλώσσα» που όλοι καταλαβαίνουν. Η ψυχή του καλλιτέχνη έρχεται σε πολύ στενή επαφή με την ψυχή του κάθε ανθρώπου, αγγίζοντας μέρη της που οι ίδιοι πολλές φορές δεν ξέρουν καν ότι υπάρχουν. Μέρη που μπορεί να «κλαίνε» ή να «κοιμούνται». Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, κοινό και καλλιτέχνης γίνονται ένα. 

- Ο ανταγωνισμός στο χώρο σας και στο επίπεδό σας πρέπει να είναι πολύ σκληρός. Πώς το διαχειρίζεστε αυτό;

Ο κόσμος της όπερας είναι ένας κόσμος πρωταθλητισμού. Ο ανταγωνισμός γίνεται η καθημερινότητά σου και πρέπει να μάθεις να ζεις με αυτό. Από πολύ νωρίς έμαθα να εστιάζω στο τι κάνω εγώ και όχι στο τι κάνουν οι άλλοι. Χαίρομαι και με την επιτυχία των συναδέλφων μου, γιατί, στο τέλος της ημέρας, όλοι μας προσπαθούμε και θέλουμε το ίδιο πράγμα: να εκφράσουμε τον εαυτό μας μέσα από το τραγούδι πάνω στη σκηνή. Ο ανταγωνισμός, λοιπόν, περιορίζεται στο πλαίσιο του εαυτού μου. Ο μόνος τρόπος για να είσαι αναντικατάστατος, είναι να είσαι μοναδικός -κάτι που όλοι μας είμαστε. Έτσι, λοιπόν, επενδύω τον χρόνο μου στην εύρεση της μοναδικότητας αυτής και όχι στην αντιγραφή. 

- Ποιες ήταν οι δύο μεγαλύτερες στιγμές σας επαγγελματικά;

Η πρώτη στιγμή που μου έρχεται στο μυαλό είναι στο τέλος της παράστασης του «Ριγκολέτο» του Βέρντι στη Φλωρεντία, όπου πρωταγωνίστησα ως Τζίλντα. Ήταν μία παράσταση όπου η σύνδεση με το κοινό ήταν μοναδική. Στα χειροκροτήματα, λοιπόν, έβγαλα το μαέστρο, ως είθισται, στη σκηνή. Ήταν ο Ζούμπιν Μέτα -γκουρού της όπερας- κι εκείνος μου φίλησε τα χέρια. Ήμουν τόσο ευτυχισμένη, που ήθελα με τα μάτια μου να βγάλω μία φωτογραφία να τη θυμάμαι για πάντα. 

Η δεύτερη στιγμή ήταν όταν βρισκόμουν στην Κρατική Όπερα του Αμβούργου, κάνοντας το ντεμπούτο μου ως Βιολέτα στην «Τραβιάτα» του Βέρντι. Στο ντουέτο «Parigi, o cara», ένιωσα σαν να σταματά ο χρόνος και να αιωρούμαι -και αυτό που βίωνα, ήταν μία απέραντη αίσθηση ομορφιάς.

Η Διαδρομή της Χριστίνας Πουλίτση

H Χριστίνα Πουλίτση είναι υψίφωνος. Συγκαταλέγεται στις καλύτερες παγκοσμίως ερμηνεύτριες της Βασίλισσας της νύχτας στο «Μαγικό Αυλό» του Μότσαρτ, έναν ρόλο τον οποίο έχει τραγουδήσει στα πιο σπουδαία λυρικά θέατρα του κόσμου. Έχει συνεργαστεί επανειλημμένα με το διάσημο μαέστρο Ζούμπιν Μέτα και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Ισραήλ, ενώ υπό τη διεύθυνσή του έχει ερμηνεύσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Τζίλντα στον «Ριγολέτο» του Βέρντι, στο Φεστιβάλ του Μουσικού Φλωρεντινού Μάη. 

Τον ίδιο ρόλο νωρίτερα ερμήνευσε στην Εθνική Λυρική Σκηνή το 2013, για τον οποίο και τιμήθηκε από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών με το βραβείο καλύτερης πρωτοεμφανιζόμενης καλλιτέχνιδας.

Η φωνή και η ερμηνεία της Χριστίνας Πουλίτση αναδείχθηκε και καθιερώθηκε στο χώρο του bel canto μέσα από τους εμβληματικούς ρόλους της Λουτσία ντι Λαμερμούρ του Γκ. Ντονιτσέτι, τον οποίο ερμήνευσε στην πρώτη συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου και της Βιολέτα Βαλερί στην «Τραβιάτα» του Βέρντι στην Κρατική Όπερα του Αμβούργου. 

Άλλοι ρόλοι που έχει ερμηνεύσει είναι: Κονστάντσε υπό τον Τζ. Νοσέντα με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ, Αμίνα στην «Υπνοβάτιδα» του Β. Μπελίνι και Μανόν του Μασνέ στην Εθνική Λυρική Σκηνή, Κοντέσα ντι Φολεβίλ,Το ταξίδι στη Ρεμς στο Φεστιβάλ Ροσίνι του Πέζαρο, «το Αηδόνι» στην ομώνυμη όπερα του Στραβίνσκι, την Ιταλίδα τραγουδίστρια στο «Καπρίτσιο» του Ρ. Στράους. 

#HerStory