Σε κανέναν δεν αρέσει η αποτυχία, ωστόσο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Η επιτυχία ενός ηγέτη μετριέται στον αριθμό των αποτυχιών του και κυρίως στον τρόπο που αυτός τις αντιμετώπισε.

Από τη Μία Κόλλια

H αντιμετώπιση των ατυχιών, των εμποδίων και των αποτυχιών είναι μια κοινή ανθρώπινη συνθήκη. Διάσημοι αθλητές, επιχειρηματίες, συγγραφείς και άλλοι επαγγελματίες έχουν αναφερθεί επανειλημμένα στο πώς βίωσαν την απόρριψη και την αποτυχία και στο πως έμαθαν από αυτές. Ο Henry Ford είχε πει χαρακτηριστικά: «Η αποτυχία είναι απλώς η ευκαιρία να ξεκινήσεις ξανά -αυτή τη φορά πιο έξυπνα». Ενώ ο θρύλος του μπάσκετ Μάικλ Τζόρνταν μας έχει χαρίσει ένα από τα καλύτερα αποφθέγματα: «Έχω χάσει περισσότερα από 9.000 σουτ στην καριέρα μου. Έχω χάσει σχεδόν 300 παιχνίδια και 26 φορές με εμπιστεύτηκαν για το νικηφόρο σουτ και το έχασα. Έχω αποτύχει ξανά και ξανά και ξανά. Γι' αυτό τα καταφέρνω».

Η σημασία της διαχείρισης

Ως ηγέτες, όλοι έχουμε βιώσει απογοητεύσεις. Το πώς ανταποκρινόμαστε σε αυτές λέει πολλά για τον χαρακτήρα και την ανθεκτικότητά μας. Δεν είναι εύκολο να αντιμετωπίσουμε μια αποτυχία -και ένας σημαντικός λόγος γι’ αυτό είναι ότι φοβόμαστε πως θα χάσουμε τον σεβασμό των άλλων  Και όμως, και η αποτυχία μέσα στο πρόγραμμα είναι. Το θέμα είναι πώς θα τη διαχειριστούμε. Την αποδεχόμαστε και προσπαθούμε να προχωρήσουμε παρακάτω ή ρίχνουμε το φταίξιμο σε κάποιον άλλο;

Οι γονείς συνήθως μαθαίνουν στα παιδιά από μικρή ηλικία ότι θα βιώσουν αναποδιές και αποτυχίες και ότι πρέπει «να σηκωθούν, να ξεσκονιστούν και να προχωρήσουν». Μπορεί να μην τους δίνουν ακριβώς την εκπαίδευση ή τις δεξιότητες για να ξέρουν πώς να το κάνουν αυτό, αλλά τα ενθαρρύνουν να δουν τη θετική πλευρά των πραγμάτων και να προχωρήσουν. Ωστόσο, αυτό μπορεί να είναι δύσκολο για όλους μας, ειδικά για όσους δεν είχαν προηγουμένως αντιμετωπίσει αποτυχίες ή εκείνους που βρίσκονται στα υψηλά κλιμάκια μιας επιχείρησης και νιώθουν άβολα να παραδεχτούν την αποτυχία μπροστά σε άλλους.

Ως ηγέτες, πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τις αποτυχίες μας;

1. Πρέπει να ξέρουμε ότι θα συμβεί.

Είναι σημαντικό να δεχτούμε ότι κάποια στιγμή θα προκύψουν επαγγελματικές απογοητεύσεις, ειδικά αν έχουμε πιέσει τον εαυτό μας να αντιμετωπίσει νέες αυξανόμενες ευθύνες και προκλήσεις. Κανείς δεν είναι απόλυτα προετοιμασμένος για ό,τι μπορεί να αντιμετωπίσει. Υπάρχουν πολλές ιστορίες συγγραφέων, όπως η J.K. Rowling και ο Stephen King που εισέπραξαν πολλές απορρίψεις, προτού γίνουν διάσημοι παγκοσμίως. Εάν κάποιος δεν έχει βιώσει ποτέ την αποτυχία, μπορεί να σημαίνει ότι δεν έχει πιέσει αρκετά τον εαυτό του. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν θα συμφωνούσε σε αυτό, μια και έχει πει ότι «ένα άτομο που δεν έκανε ποτέ λάθος, δεν δοκίμασε ποτέ κάτι νέο». Για να εξελιχθεί κάποιος, πρέπει να αναλάβει νέες ευκαιρίες, αλλά αυτές έρχονται με νέες προκλήσεις και νέα πιθανά εμπόδια. Άρα πρέπει να καταλάβουμε ότι ο αγώνας για ανάπτυξη και επιτυχία περιέχει και την πιθανότητα αυξημένων προβλημάτων. Όπως έχει πει η Arianna Huffington, «η αποτυχία δεν είναι το αντίθετο της επιτυχίας -είναι μέρος της επιτυχίας». Πρέπει να βλέπουμε την επιτυχία και την αποτυχία ως δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και να ξέρουμε πως ό,τι κάνουμε θα έχει κάποια στοιχεία επιτυχίας και κάποια στοιχεία αποτυχίας μέσα του.

2. Αφουγκραζόμαστε τι συνέβη και προσπαθούμε να το κατανοήσουμε

Η αυτογνωσία είναι κρίσιμη σε αυτή τη διαδικασία -γνωρίζοντας ότι θα αντιμετωπίσουμε δύσκολες στιγμές, ακούγοντας τα σχόλια των άλλων, ακόμα κι αν δεν είναι αυτά που θέλουμε να ακούσουμε. Αυτά τα σχόλια είναι σημαντικά -είτε μας αρέσουν είτε όχι. Τη στιγμή της αποτυχίας, είναι πιο σημαντικό να σταματήσουμε και να κάνουμε έναν απολογισμό. Να καταλάβουμε πώς νιώθουμε, να μείνουμε ήρεμοι και να αποδεχτούμε το γεγονός. Αργότερα, μπορούμε να κάτσουμε να το αναλύσουμε και να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι συνέβη.

3. Αποδεχόμαστε την αποτυχία.

Πρέπει να αποδεχτούμε μια αποτυχία μας -δεν θα μπορέσουμε να μάθουμε από αυτήν, εάν δεν την αποδεχτούμε. Και ο αστέρας του μπάσκετ ΛεΜπρόν Τζέιμς έχει πει ότι «πρέπει να μπορείς να αποδεχτείς την αποτυχία για να γίνεις καλύτερος». Αυτό βέβαια μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τους ηγέτες που έχουν ανέβει στη διοικητική ιεραρχία λόγω των επιτυχιών τους. Είναι δύσκολο για αυτούς να αποδεχτούν ότι κάτι δεν πήγε καλά. Ωστόσο, όταν οι ηγέτες αναγνωρίζουν τις αποτυχίες τους, επιτρέπουν επίσης στους υπαλλήλους τους να αισθάνονται άνετα να πάρουν κάποια ρίσκα, αντί να φοβούνται μήπως αποτύχουν.

4. Μαθαίνουμε από αυτήν

Χρησιμοποιούμε την αποτυχία ως ανατροφοδότηση. Ο Τόμας Έντισον έχει πει: «Δεν έχω αποτύχει. Μόλις βρήκα 10.000 τρόπους που δεν θα λειτουργήσουν». Σκεφτόμαστε τι σχόλια λάβαμε και προσπαθούμε να τα κατατάξουμε για να κατανοήσουμε τους τομείς στους οποίους είμαστε ισχυροί και τους τομείς στους οποίους πρέπει ακόμα να δουλέψουμε. Όπως σημείωσε η Oprah Winfrey, «η αποτυχία είναι ένας μεγάλος δάσκαλος. Και αν είσαι ανοιχτός σε αυτό, κάθε λάθος έχει ένα μάθημα να προσφέρει». Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι ανοιχτοί στο να μάθουν από τα λάθη τους και αντίθετα κατηγορούν τους άλλους αντί να βλέπουν τι πρέπει να κάνουν για να αλλάξουν. Στις επιχειρήσεις, οι αξιολογήσεις είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να εξετάσουμε τι μάθαμε εμείς και η ομάδα μας από ένα έργο.

5. Μένουμε θετικοί

Χρησιμοποιούμε την αποτυχία ως ευκαιρία μάθησης. Είναι εύκολο να αποθαρρυνθούμε από εμπόδια που μπορεί να συναντήσουμε στην πορεία μας ή αναποδιές που δεν υπολογίζαμε. Οι ηγέτες πρέπει να είναι θετικοί για να δείξουν ένα μονοπάτι ελπίδας ανάμεσα σε δυσκολίες ή προβλήματα. Οι «ακόλουθοί» τους, τους παρακολουθούν και υπολογίζουν σε αυτούς. Ο συγγραφέας και εμπνευσμένος ομιλητής Zig Ziglar έχει πει: «Μείνετε θετικοί. Αν μάθετε από την ήττα, δεν έχετε χάσει στην ουσία». Οι μεγάλοι ηγέτες αναλαμβάνουν την ευθύνη των αποτυχιών, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε όλους να μάθουν από αυτές.

6. Δεν το βάζουμε κάτω

Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι δεν μπορούν να διαχειριστούν την αποτυχία και την αφήνουν να τους «ρουφήξει» και να τους ρίξει το ηθικό. Έτσι αυτοπροσδιορίζονται από την αποτυχία και όχι από το τι έμαθαν από αυτήν. Ο Richard Branson, επικεφαλής της Virgin Group, Ltd, έχει πει: «Μην αφήνετε την αποτυχία να σας καθορίζει. Μην ντρέπεστε για τις αποτυχίες σας, μάθετε από αυτές και ξεκινήστε ξανά». Εάν αποδεχθούμε ότι θα αντιμετωπίσουμε αποτυχίες στη ζωή μας, τότε θα ξέρουμε επίσης ότι μπορούμε να προχωρήσουμε πέρα από τις απογοητεύσεις. Αφιερώνουμε χρόνο για να επαναξιολογήσουμε τους στόχους και τις προτεραιότητές μας και συνεχίζουμε τον δρόμο μας.