Όταν πρόκειται για συμβουλές σταδιοδρομίας, όλοι έχουμε ακούσει: «Κάνε αυτό που αγαπάς και δεν θα δουλέψεις ποτέ άλλη μέρα στη ζωή σου». Ή, «Κάνε αυτό που αγαπάς και τα χρήματα θα ακολουθήσουν». Ή τη Λάνα Ντελ Ρέι να εξηγεί ότι «το να κάνεις αυτό που αγαπάς είναι ελευθερία. Το να αγαπάς αυτό που κάνεις είναι ευτυχία». 

Από τη Μία Κόλλια

Συμβουλή 1: Ας μην κάνουμε αυτό που αγαπάμε, ας κάνουμε αυτό που μας επιτρέπει να έχουμε τη ζωή που θέλουμε

Δεν υπάρχει τίποτα εγγενώς λάθος σε αυτές τις συμβουλές σταδιοδρομίας και ζωής. Στην πραγματικότητα, αυτά τα λόγια ίσως έχουν πείσει πολλούς ανθρώπους να ακολουθήσουν τα πάθη τους, να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και να στοχεύσουν τα αστέρια. Τελικά, ποιος δεν θέλει να κάνει μια δουλειά που αγαπά; Ακούγεται υπέροχο -και για μερικούς ανθρώπους, σίγουρα είναι. Αυτή η καθοδήγηση έχει δημιουργήσει πιθανώς αμέτρητους γιατρούς, ηθοποιούς, δικηγόρους, μουσικούς και πολλούς άλλους, και πιθανότατα έχει οδηγήσει σε εξαιρετικά επιτεύγματα και καινοτομίες -από ιατρικές εξελίξεις που αλλάζουν τη ζωή, μέχρι ταινίες που έχουν κερδίσει Όσκαρ.

Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι αυτή η συμβουλή δε λειτουργεί πραγματικά για όλους και πρέπει να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι το κάνει.

Υπάρχουν άνθρωποι με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη που ενώ ξεκίνησαν να κάνουν τη δουλειά που αγαπούν, ύστερα από μια δεκαετία καθημερινού άγχους, μεγάλης πίεσης, ανύπαρκτης προσωπικής ζωής και χωρίς τόσο μεγάλες οικονομικές απολαβές που να αποζημιώνουν κάτι από τα παραπάνω, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την εργασία τους, γιατί είχαν πλέον «καεί». 

Γι’ αυτό, ας δούμε κάποια πράγματα πιο ρεαλιστικά.

Συμβουλή 2: Ας περιορίσουμε το «κάντε αυτό που αγαπάτε»

Η φράση «κάντε αυτό που αγαπάτε» είναι μια κοντόφθαλμη επαγγελματική συμβουλή, που δε λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα. Αγνοεί τις δυσκολίες και τις διαφορετικές καταστάσεις που ζει ο κάθε άνθρωπος, ειδικά σήμερα, σε μια κοινωνία που καθιστά ευκολότερο για κάποιους και ίσως αδύνατο για άλλους να κάνουν αυτό που αγαπούν.

Εξάλλου, είναι πιο εύκολο να κάνεις αυτό που αγαπάς, αν προέρχεσαι από μια εύπορη οικογένεια, που μπορεί να καλύψει τις σπουδές σου στα καλύτερα σχολεία ή στο εξωτερικό. Είναι πιο εύκολο να κάνεις αυτό που αγαπάς, αν αυτό τυχαίνει να ανήκει στα περιζήτητα επαγγέλματα της εποχής όπως η πληροφορική παρά αν προτιμάς, ας πούμε, να ασχοληθείς με τη ζωγραφική ή τη γλυπτική. Είναι επίσης πολύ πιο εύκολο να κάνει κάποιος αυτό που αγαπά, εάν δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας, μια αναπηρία ή μια χρόνια ασθένεια.

Εδώ πρέπει να προσθέσουμε και την αλματώδη εξέλιξη που φαίνεται πως έχει παρουσιαστεί στα κριτήρια πρόσληψης ανθρώπινου δυναμικού  καθώς και στο φαινόμενο της «Μεγάλης Παραίτησης» των εργαζομένων, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με έρευνες, έχει εμφανιστεί η τάση, ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές, να θέτουν ως βασική τους προτεραιότητα την προσωπική ζωή έναντι της επαγγελματικής, ακόμη και αν κάνουν αυτό που αγαπούν.

Επίσης, πρέπει να αναφέρουμε το γεγονός ότι μερικοί άνθρωποι μπορεί να μη βρουν ποτέ την επαγγελματική τους κλίση ενώ άλλοι παραμένουν παγιδευμένοι σε μια επαγγελματική πορεία που συνήθιζαν να αγαπούν, επειδή φοβούνται μήπως χάσουν την πρόοδο που έχουν σημειώσει. 

Ήρθε η ώρα να αντικαταστήσουμε την ξεπερασμένη συμβουλή καριέρας με μια νέα: «Ας φτιάξουμε τη ζωή που αγαπάμε». Για μερικούς ανθρώπους, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ακολουθούν το πάθος τους ως επάγγελμά τους. Για άλλους, είναι να βρουν μια δουλειά που δεν μισούν και να χτίσουν τη ζωή τους γύρω από αυτήν.

Συμβουλή 3: Ας φτιάξουμε τη ζωή που αγαπάμε

Τώρα, μπορεί να σκεφτούμε, «Αλλά τι γίνεται αν η ζωή που αγαπώ δεν περιλαμβάνει δουλειά;». Εντάξει, σε όλους ίσως θα άρεσε να διάγουν βίο αναψυχής, αλλά αυτό δεν είναι δυνατό για τους περισσότερους από εμάς. Σε κάποιο βαθμό, η εργασία είναι αναπόφευκτη. Όχι μόνο γιατί πρέπει να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας, αλλά και γιατί σύμφωνα με έρευνες, το να μη δουλεύουμε δεν είναι πολύ καλό για τον εγκέφαλό μας. Επίσης το να κάνουμε τη δουλειά που μας αρέσει, έχει μεγάλη αξία. Η υψηλή εργασιακή ικανοποίηση συνδέεται με καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία. Η ευτυχία στην εργασία αυξάνει την παραγωγικότητα, μειώνει τα επίπεδα άγχους και τονώνει την αυτοεκτίμησή μας. Αλλά υπάρχει πολύς δρόμος ανάμεσα στο «να κάνεις αυτό που αγαπάς» και στο να μισείς απόλυτα τη δουλειά σου. Αντί να κάνουμε μια δουλειά που μας αποφέρει περισσότερα χρήματα, χωρίς όμως να μας δίνει χαρά, ή να αναλάβουμε μια δουλειά χωρίς χρήματα, απλώς και μόνο επειδή είναι σύμφωνη με το πάθος μας, ας βρούμε τη μέση λύση.

Η καλύτερη δουλειά για να δημιουργήσουμε την καλύτερη ζωή για μας μπορεί απλώς να είναι κάτι που δημιουργεί χώρο για την ύπαρξη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Για παράδειγμα, αν μας αρέσουν τα ταξίδια, το γράψιμο ή τα ευέλικτα ωράρια, θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα ταξιδιωτικό site. 

Προφανώς, η εφαρμογή αυτής της λύσης μερικές φορές είναι πιο εύκολη στα λόγια παρά στην πράξη. Χρειάζεται πολύ ψάξιμο και να θέσουμε στον εαυτό μας τις δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με τη ζωή που θέλουμε, τις επιλογές που έχουμε κάνει και πώς μπορούμε να προχωρήσουμε.

Συμβουλή 4: Ας θυμόμαστε ότι είμαστε κάτι περισσότερο από αυτό που κάνουμε

Για να χτίσουμε τη ζωή που αγαπάμε, πρέπει να προσδιορίσουμε αυτό που πραγματικά έχει σημασία για μας και ίσως να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορεί να είναι, επίσης, εφικτό να απολαύσουμε τη ζωή μας, αν δεν «κάνουμε αυτό που αγαπάμε» επαγγελματικά. Δεν πρέπει να ακολουθούμε μια συνταγή. Κάτι θα χάσουμε, κάτι θα κερδίσουμε, αλλά να είμαστε σίγουροι για το θετικό «ταμείο». Αυτό που θα βελτιώσει τις σχέσεις μας, θα μας καλύπτει οικονομικά, αλλά θα μας δίνει τον ελεύθερο χρόνο να απολαύσουμε τα χρήματα που βγάζουμε και θα μας κάνει πιο δημιουργικούς. Είναι καιρός να αμφισβητήσουμε τους μύθους που συνδέουν αυτό που κάνουμε με το ποιοι είμαστε -κάτι που μας επηρεάζει όλους, από μαθητές λυκείου που εξερευνούν μελλοντικές επιλογές σταδιοδρομίας μέχρι στελέχη που επανεξετάζουν τις τρέχουσες επαγγελματικές τους διαδρομές. Και ας ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να κυνηγούν ονειρεμένες ζωές αντί ονειρεμένες δουλειές. Γιατί το να κάνεις αυτό που αγαπάς πρέπει να αφορά τη ζωή που ζεις, όχι μόνο τη δουλειά που κάνεις.