Ο κορυφαίος Έλληνας συνθέτης και ποιητής Μάνος Χατζιδάκις (Ξάνθη, 23 Οκτωβρίου 1925 - Αθήνα, 15 Ιουνίου 1994) θεωρείται ο πρώτος που συνέδεσε με το έργο του, θεωρητικό και συνθετικό, τη λόγια μουσική με τη λαϊκή μουσική παράδοση.

Από τη Μία Κόλλια

Πολλά από τα εκατοντάδες έργα του αναγνωρίζονται σήμερα ως κλασικά και ο ίδιος ως η μουσική διάνοια του 20ού αιώνα στην Ελλάδα. Μια ανεξάντλητη πηγή πολιτισμού και
τέχνης. Ασυμβίβαστος και πρωτοπόρος, εχθρός της σοβαροφάνειας και των παγιωμένων αντιλήψεων, λάτρης της «νεότητας» και της συνεχούς αμφισβήτησης και με όπλο του την ελληνική αλλά και την οικουμενική παιδεία, δημιούργησε ένα «νέο» τραγούδι, που έχει τις ρίζες του τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση.

Αναζητήσαμε τα σοφά και ποτέ σοβαροφανή του λόγια του που μαρτυρούν αυτό το ουσιαστικό μεγαλείο των αληθινά σπουδαίων ανθρώπων. Γιατί είναι πάντα επίκαιρα!

Συνέντευξη στη «Ραδιοτηλεόραση» το 1977 Ο Μάνος Χατζιδάκις, έτη φωτός μπροστά από την εποχή του, υπέρμαχος της ελευθερίας και της πολυφωνίας του τύπου και υποστηρικτής πάντοτε της αντίθετης φωνής, εκφράζει τη θέση ότι η τηλεόραση δεν πρέπει να έχει δική της άποψη.

«Η τηλεόραση, όπως και η ραδιοφωνία είναι ζωντανός καθρέπτης των αντιθέσεων μιας ελεύθερης χώρας και όχι ευκαιρία προβολής ορισμένων μετριοτήτων που συνωστίζονται στους διαδρόμους των υπουργείων. Η τηλεόραση δεν πρέπει να έχει δικές της απόψεις».

Συνέντευξη στον Ταχυδρόμο Αιγύπτου το 1960

Όποιος γράφει μουσική εύκολα, ή δεν γράφει μουσική ή κλέβει! Και πρέπει να το καταλάβουμε μια και καλή. Αρκετά έκλεψαν οι παλαιότεροι κι έφτιαξαν κάθε λογής μουσικά “αριστουργήματα!”.

Καιρός τώρα να δούμε αν μπορούμε να γράψουμε και τίποτα δικό μας. Ελληνικό, και στην έμπνευση και στη διαπίστωση! Εγώ δεν κάνω άλλο από προσπάθειες! Αυτές που μπορώ. Βάζω πολλή δύναμη, πολλή καρδιά, όλη μου την ψυχή ανάμεσα στις νότες και στους στίχους μου, γιατί αγαπώ τον άνθρωπο, τον βιοπαλαιστή, τον φτωχό! Αυτόν έχω στο μυαλό μου όταν γράφω τη μουσική ή τους στίχους! Απλά πράγματα, ένα ποτήρι κρύο νερό, μια δροσερή αυλή και γύρω ένα κλωνάρι γιασεμί, μια γλάστρα βασιλικό!… Έχουν επιτυχία τα τραγούδια μου, ακριβώς γιατί μιλούν κατευθείαν στην καρδιά μας. Μου λένε για το τραγουδάκι μου ο “Υμηττός”, πως δεν περιέχουν τίποτε οι στίχοι του, κι όμως, ο λαός που το τραγουδά, βρίσκει εκεί που πρέπει το νόημά του και χαίρεται!

Και κάποια άλλα σημαντικά που είπε:

- Όταν συνηθίζεις το τέρας, αρχίζεις να του μοιάζεις.

- Δύο είναι οι εχθροί της πολιτικής και του πολιτισμού: ο λαϊκισμός και ο ελιτισμός.

- Αδιαφορώ για τη δόξα. Με φυλακίζει μες στα πλαίσια που καθορίζει εκείνη κι όχι εγώ.

- Τώρα που ζω με τον εαυτό μου βαθιά κι απόλυτα, θέλω να μάθω ο ίδιος ποιος υπήρξα, τι σκέφτηκα, πώς έζησα και τι είναι αυτό που συνθέτει τη μελλοντική μου απουσία.

- Η δόξα είναι επιταγή που δεν πρέπει να εξαργυρώσεις σε χρήμα. Παίρνεις χρήμα, χάνεις τη δόξα.

- Ποτέ δεν πρόκειται να τελειώσει η ανθρώπινη περιπέτεια αλλά και η ανθρώπινη ευπιστία. Πάντα ο άνθρωπος θα πιστεύει πως τα όνειρά του θα δικαιωθούν. Αλλά και πάντα θα αγνοεί πως ο ίδιος καταστρέφει τα όνειρά του με το να ξυπνά κάθε πρωί. Κάθε πρωί κι όχι για πάντα, μια και μόνη φορά.

- Δε μ’ αρέσει η αναμνησιολογία, την απεχθάνομαι. Είναι χειρότερη κι από μνημόσυνο. Τι πάει να πει «μνημόσυνο»; Κάποιον που δεν θυμάμαι και μια δεδομένη στιγμή, καθορισμένη, οφείλω να τον θυμηθώ.

-Περιφρονώ αυτούς που δεν στοχεύουν στην αναθεώρηση και στην πνευματική νεότητα, τους εύκολα «επώνυμους» πολιτικούς και καλλιτέχνες, τους εφησυχασμένους συνομήλικους, τη σκοτεινή και ύποπτη δημοσιογραφία καθώς και την κάθε λογής χυδαιότητα.

- Έτσι κατάφερα να ολοκληρώσω την τραυματισμένη από την παιδική μου ηλικία προσωπικότητα, καταλήγοντας να πουλώ «λαχεία στον ουρανό» και προκαλώντας τον σεβασμό των νεωτέρων μου, μια και παρέμεινα ένας γνήσιος Έλληνας και Μεγάλος Ερωτικός».

#HisStory