Η αποτελεσματική ηγεσία είναι μια από τις πιο σημαντικές δεξιότητες που μπορεί να έχει ένας επιχειρηματίας -και ξεκινά με το να γνωρίζει τι είδους ηγέτης είναι.

Aπό τη Μία Κόλλια

«Πριν από πενήντα χρόνια, οι άνθρωποι πίστευαν ότι η ηγεσία ήταν μόνο ένα πράγμα -ότι υπήρχε μόνο ένας τρόπος για να γίνει αυτό», λέει η σύμβουλος επιχειρήσεων Jivi Cheema. «Σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κάθε είδους διαφορετικοί ηγέτες και διαφορετικοί τρόποι να ηγηθείς, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του καθενός από αυτούς». Στην πραγματικότητα, έχουν εντοπιστεί έως και 50 διαφορετικά στυλ ηγεσίας, που μπορούν όμως να ομαδοποιηθούν σε πέντε βασικούς τύπους:

1. Μετασχηματιστική ηγεσία
2. Φιλελεύθερη
3. Συμμετοχική
4. Συναλλακτική
5. «Αυτοκρατορική»

Ο καθορισμός τού ποιος τύπος μάς περιγράφει καλύτερα, μπορεί να μας βοηθήσει να βελτιώσουμε την προσέγγισή μας, για να μπορούμε να παίρνουμε τα καλύτερα στοιχεία από την ομάδα μας. Ας δούμε ποιο στυλ μάς ταιριάζει περισσότερο.

«Το μεγάλο όραμα»: Μετασχηματιστικό ύφος ηγεσίας

Οι διευθυντές αυτού του είδους έχουν συχνά μεγάλες ιδέες και σχέδια. Όριό τους είναι μόνον ο ουρανός και οι αλλαγές που κάνουν είναι συνεχείς. Θέλουν να υποστηρίξουν ένα δημιουργικό περιβάλλον και κάνουν τα πάντα γι’ αυτό. Ως αποτέλεσμα, αναμένουν από τις ομάδες τους να έχουν υψηλό επίπεδο κριτικής σκέψης και υψηλό βαθμό υπευθυνότητας.

ΥΠΕΡ

- Οι ομάδες ενδυναμώνονται και συχνά νιώθουν μεγαλύτερη εργασιακή ικανοποίηση.

- Οι εταιρείες που έχουν τέτοιους διευθυντές συχνά επιδεικνύουν υψηλή ευρηματικότητα και καινοτομία.

- Υπάρχει λιγότερη πίεση στον ηγέτη, επειδή η λήψη αποφάσεων και η υπευθυνότητα μοιράζονται σε ολόκληρο τον οργανισμό.

ΚΑΤΑ

- Οι μετασχηματιστικοί ηγέτες μπορεί μερικές φορές να χαθούν στο όραμά τους -δεν είναι πάντα δυνατοί στην εκτέλεση.

- Οι ομάδες μπορεί να δυσκολεύονται να μετατρέψουν το όραμα σε δράση.

«Όλα καλά»: Το φιλελεύθερο ύφος ηγεσίας

Όπως και οι μετασχηματιστικοί ομόλογοί τους, οι μη παρεμβατικοί ηγέτες δεν επιβάλλουν αυστηρή πειθαρχία ή δομή στις εταιρείες τους. Αφήνουν τα μέλη μιας ομάδας να επεξεργαστούν τις δικές τους διαδικασίες και προσεγγίσεις, δίνοντάς τους υψηλό βαθμό αυτονομίας.

ΥΠΕΡ

- Οι εργαζόμενοι είναι ελεύθεροι να δουλεύουν με τρόπους που τους ταιριάζουν καλύτερα, αρκεί να ολοκληρώσουν τη δουλειά τους.

- Τα μέλη της ομάδας έχουν την ευκαιρία να αναπτυχθούν προωθώντας τις δικές τους ιδέες και έργα.

ΚΑΤΑ

- Οι δομές, τα σχέδια, οι στόχοι και οι δείκτες απόδοσης είναι συνήθως απροσδιόριστοι, καθιστώντας δύσκολη τη μέτρηση της επιτυχίας και αφήνοντας τα μέλη της ομάδας να αισθάνονται λίγο αβέβαια για την απόδοσή τους.

- Τα μέλη της ομάδας πρέπει να έχουν υψηλά κίνητρα. Διαφορετικά, οι πρωτοβουλίες τους μπορεί να κινδυνεύουν να αποτύχουν.

«Όλοι για έναν και ένας για όλους»: Το συμμετοχικό στυλ ηγεσίας

Οι συμμετοχικοί ηγέτες εργάζονται με συναίνεση, αναζητώντας τη συμβολή όλων των μελών της ομάδας πριν προχωρήσουν.

ΥΠΕΡ

- Ορισμένες ομάδες -ιδιαίτερα σε εταιρείες έρευνας και ανάπτυξης- εκτιμούν ιδιαίτερα το να έχουν λόγο για την κατεύθυνση της εταιρείας και του έργου τους.

ΚΑΤΑ

- Η επίτευξη συναίνεσης απαιτεί συχνά χρόνο: Μπορεί να είναι δύσκολο να ληφθούν γρήγορα αποφάσεις και έτσι περιορίζεται η ευελιξία μιας επιχείρησης.

«Πρώτα τα αποτελέσματα»: Το συναλλακτικό στυλ ηγεσίας

Όπως υποδηλώνει o τίτλος, οι ηγέτες αυτοί βλέπουν τη σχέση διευθυντή/εργαζομένου με όρους συναλλαγής. Οι εργαζόμενοι πληρώνονται για να κάνουν τις εργασίες που τους έχουν ανατεθεί. Αυτός ήταν ιστορικά ο πιο κοινός τύπος ηγεσίας, αλλά με τα χρόνια, η αξία της δημιουργίας εποικοδομητικών σχέσεων οδήγησε σε άλλες προσεγγίσεις.

ΥΠΕΡ

- Αυτός ο τύπος ηγεσίας είναι πολύ σαφής, επομένως τα μέλη της ομάδας γνωρίζουν πάντα ακριβώς τι αναμένεται από αυτά και πόσο καλά αποδίδουν.

ΚΑΤΑ

- Τα μέλη της ομάδας έχουν λίγα περιθώρια για προσωπική ανάπτυξη ή για νέες ιδέες και έτσι μπορεί να μειωθούν τα κίνητρα και το ηθικό τους.

- Οι ηγέτες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη πίεση, καθώς είναι υπεύθυνοι για όλο το έργο και τη λήψη αποφάσεων.

«Με τον δικό μου τρόπο και μόνο»: Το αυταρχικό στυλ ηγεσίας

Από όλα τα πιθανά στυλ ηγεσίας, αυτό είναι το λιγότερο εποικοδομητικό. Οι αυταρχικοί ηγέτες δίνουν σαφείς οδηγίες και δεν ενδιαφέρονται για σχόλια ή διαφορετικές προσεγγίσεις από τις ομάδες τους. Οι εργαζόμενοι αναμένεται να κάνουν ό,τι τους λένε και να μην αμφισβητούν την κατεύθυνση.

ΥΠΕΡ

- Αυτός ο τύπος ηγεσίας μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός στις κατάλληλες συνθήκες -συνήθως σε καταστάσεις όπου η ακρίβεια και η ομοιομορφία είναι αδιαπραγμάτευτες και η ανεξάρτητη σκέψη είναι ανεπιθύμητη, όπως σε στρατιωτικούς οργανισμούς.

ΚΑΤΑ

- Η αυταρχική ηγεσία μπορεί να είναι εξαιρετικά αποθαρρυντική για τα μέλη της ομάδας.

- Πολύ λίγες επιχειρήσεις ευδοκιμούν υπό αυτό το στυλ ηγεσίας μακροπρόθεσμα.

Δεν χρειάζεται να είμαστε μόνο ένα είδος ηγέτη

Ενώ κάθε διευθυντής έχει ένα γενικό ύφος, που πιθανότατα ταιριάζει σε έναν από τους τύπους που περιγράφονται παραπάνω, λίγοι άνθρωποι ακολουθούν συνεχώς έναν μονόδρομο. Αν έχουμε καταλάβει ποιος είναι ο δικός μας τρόπος να καθοδηγούμε τους υπαλλήλους μας, μπορούμε να πειραματιστούμε χρησιμοποιώντας κάποιον άλλο τρόπο σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, για να δούμε ποιος φέρνει τα καλύτερα αποτελέσματα για την εταιρεία μας.