Δομνίκη Ασημάκη: Δημιουργώντας ένα «αντισεισμικό» μέλλον

Η Δομνίκη Ασημάκη, καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανολόγων και Πολιτικών Μηχανικών στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, είναι η Ελληνίδα που διαπρέπει στο χώρο μελέτης του φαινομένου του σεισμού, που τόσο απασχολεί και την Ελλάδα.

Από τη Μία Κόλλια

Η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την έκτη παγκοσμίως από πλευράς σεισμικότητας. Η συχνότητα με την οποία σημειώνονται σεισμοί στην Ελλάδα είναι μεγάλη, με αποτέλεσμα ο ελληνικός πληθυσμός, κατά μία έννοια, να είναι «συνηθισμένος» σε αυτούς. Παρ’ όλα αυτά οι ζημιές που αφήνει κάθε μεγάλος σεισμός στο διάβα του δεν συνηθίζονται. 

Η τεχνολογία προχωρά και ο 21ος αιώνας που διανύουμε, ο αιώνας των εξελίξεων και των τεράστιων αλμάτων προόδου, συναντά μεγάλα ονόματα από τον χώρο της επιστήμης να διεξάγουν έρευνες και να μελετούν προκειμένου να προστατευθεί η ανθρωπότητα όσο το δυνατόν περισσότερο από παράγοντες που μέχρι σήμερα ήταν αδύνατο να προβλεφθούν. 

Μία από τους σπουδαίους αυτούς επιστήμονες είναι και η Δομνίκη Ασημάκη, καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανολόγων και Πολιτικών Μηχανικών στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια (Caltech). Η κυρία Ασημάκη τοποθετεί το δικό της λιθαράκι στη μεγαλύτερη δυνατή πρόληψη κατά των σεισμικών καταστροφών, ασχολούμενη με τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου αντισεισμικής προστασίας σε αστικές περιοχές. 

Η έρευνά της περιλαμβάνει ένα συνδυασμό μεθόδων -γεωτεχνικής σεισμικής μηχανικής, σεισμολογίας, γεωφυσικής και δυναμικής κατασκευών. Επιπλέον, προχωρώντας την έρευνα ένα βήμα παραπέρα, έχει δημιουργήσει μια προσομοίωση της απόκρισης κατανεμημένων υποδομών των σύγχρονων μεγαλουπόλεων σε σεισμούς και ξηρασία, καθώς και σε πλημμύρες και μεταβολές της θαλάσσιας στάθμης σε ορεινές και παραθαλάσσιες περιοχές αντίστοιχα. 

Η ομάδα της Ελληνίδας ερευνήτριας μελετά τη μηχανική των γεωτεχνικών συστημάτων, με έμφαση στην απόκρισή τους σε φυσικούς και ανθρωπογενείς κινδύνους. Μάλιστα, έχει αναπτύξει μοντέλα τα οποία είναι σε θέση να προβλέπουν τις επιπτώσεις των σεισμών στα μαλακά εδάφη - τέτοιες μπορεί να είναι η μόνιμη παραμόρφωση του εδάφους ή η υγροποίηση - να κατανοούν τη σεισμική απόκριση τοπογραφικών χαρακτηριστικών, όπως λόφους, κορυφογραμμές και φράγματα, και τέλος, να σχεδιάζουν υπόγειες υποδομές, όπως σωρούς, υπόγεια και θαμμένους αγωγούς, ανθεκτικούς σε ενδεχόμενους σεισμούς. 

Σε σχετική της ομιλία η Δομνίκη Ασημάκη έχει αναφέρει πως οι υπολογιστικές προσομοιώσεις αναπτύσσονται σε κλίμακα μεγαλουπόλεων, όπως το Λος Άντζελες.  

Ουσιαστικά, η καινοτομία της ομάδας της έγκειται στη σταδιακή αντικατάσταση των παραδοσιακών κανόνων αντισεισμικού σχεδιασμού, που αναπτύχθηκαν τα τελευταία 50 χρόνια για τη μελέτη μεμονωμένων κατασκευών, με μια νέα γενιά κανονισμών, ειδικά σχεδιασμένων για να ελαχιστοποιήσουν την ευπάθεια συστημάτων (όπως νερό, ηλεκτρική ενέργεια, τηλεπικοινωνίες) άκρως σημαντικών για την εξασφάλιση της υγείας, της ασφάλειας και τελικά της ευημερίας των κατοίκων των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. 

Κομβικό στόχο της ομάδας ουσιαστικά αποτελεί η επίτευξη όσο το δυνατόν λιγότερων απωλειών κατά τη διάρκεια ενός σεισμού και η ταχύτερη δυνατή επαναφορά και «επούλωση» των λειτουργικών και οικονομικών ζημιών που προκαλούνται εξαιτίας του.

Το βιογραφικό της Δομνίκης Ασημάκη είναι εμπλουτισμένο με περισσότερα από 70 δημοσιευμένα άρθρα σε κορυφαία περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων που πραγματεύονται ζητήματα γεωτεχνικής σεισμικής μηχανικής, μηχανικής των κατασκευών, τεχνικής σεισμολογίας και γεωφυσικής. 

Οι παρουσιάσεις της σε εθνικό και διεθνές επίπεδο ξεπερνούν τις 80 και έχει αποσπάσει βραβεία γεωτεχνικής μηχανικής δυναμικής εδάφους και σεισμολογίας. 

Το 2017 η Δομνίκη Ασημάκη ήταν μία από τους πέντε διακεκριμένους επιστήμονες που βραβεύτηκαν από το Ίδρυμα Μποδοσάκη, στο πλαίσιο του θεσμού των Επιστημονικών Βραβείων. 

Για τη βράβευσή της, η ίδια είπε ότι «διακρίσεις όπως αυτή δίνουν δύναμη και έμπνευση για να ακολουθήσουμε νέα όνειρα και αποτελούν μια αναγνώριση των επαγγελματικών μας προσπαθειών και των προσωπικών μας θυσιών επί σειρά πολλών ετών. Ωστόσο, το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι το βραβείο είναι ελληνικό και ότι μετά από 20 χρόνια στο εξωτερικό, αισθάνομαι ότι έχω κάνει τη χώρα μου υπερήφανη». 

#HerStory