Ο Βαλέριο Μάτολα είναι ένας ιδιοφυής άνθρωπος, που μεταπήδησε από την τεχνολογία στη μουσική και έχει δουλέψει διεθνώς σε σημαντικές επιχειρήσεις και projects. Tώρα, ήρθε η ώρα να βοηθήσει εκείνος τους νέους στον μουσικό τους δρόμο συνδυάζοντας όλα του τα ταλέντα μαζί. Ταλέντα που αναδείχθηκαν σε μια πλούσια, πολυεπίπεδη, πολυδιάστατη πορεία ζωής. 

Από τη Μία Κόλλια

#music #culture #science #artificialintelligence #art #technology #machinelearning

Γεννήθηκε στο Αμμάν της Ιορδανίας. Ο πατέρας του, ο οποίος ήταν Ιταλός και μουσικός στο επάγγελμα, αρκετά γνωστός, δέχτηκε μια πρόταση από τον βασιλιά Χουσεΐν της Ιορδανίας για να δουλέψει εκεί. Γνώρισε την Ελληνίδα μητέρα του και λίγο μετά τη γέννησή του επέστρεψαν στην Ιταλία. Στα πέντε του χρόνια ήρθαν στην Ελλάδα όπου και παρέμεινε. «Αγαπάω την Ιταλία και είναι αληθινά μια πολύ όμορφη χώρα, αλλά και η Ελλάδα μού αρέσει πολύ. Όταν έρχονται να με επισκεφτούν Ιταλοί φίλοι μου εντυπωσιάζονται από τις ομορφιές αυτής της χώρας». 

- Ως νέο παιδί, είχατε σκεφτεί τι πορεία θα θέλετε να ακολουθήσετε;

Σπούδαζα ήδη μουσική στο Εθνικό Ωδείο και προετοιμαζόμουν να συνεχίσω αυτές τις σπουδές στο Κονσερβατόριο της Santa Cecilia στη Ρώμη. Είχα τη μουσική μέσα μου από μικρός και ήθελα να μάθω τον τρόπο να την αποτυπώνω. Ερωτεύτηκα την κλασική μουσική και το πιάνο και είχα την τύχη να έχω εξαιρετικούς δασκάλους. Ένας από αυτούς με πήρε κοντά του και μέσα σε ένα χρόνο με απογείωσε. 

Εκείνο το διάστημα γνώρισα και έναν άνθρωπο από τον κλάδο της τεχνολογίας, ο οποίος ήταν και ο μέντοράς μου, και μου πρόσφερε μια δουλειά που ήταν μεγάλη πρόκληση για μένα. Στην ουσία μού έδωσε να διαχειρίζομαι ένα ολόκληρο τεχνολογικό τμήμα, γιατί κατάλαβε ότι είχα διαίσθηση πάνω στην τεχνολογία. Έτσι,τελικά δεν πήγα στη Ρώμη αλλά ξεκίνησα μια καριέρα που πήγε πάρα πολύ καλά, αν και μέσα μου την πρώτη θέση την είχε πάντα η μουσική. 

- Πώς ξανασυναντηθήκατε με τη μουσική;

Ύστερα από 10-15 χρόνια, έτυχε να πάω σε ένα πάρτι μαζί με μια φίλη μου που ήταν curator. Σε ένα δωμάτιο του σπιτιού είχε ένα πιάνο και επειδή είχα βαρεθεί στο πάρτι, κάθισα εκεί και άρχισα να παίζω. Με άκουσε λοιπόν αυτή η φίλη μου και μετά ένα μήνα, με πήρε τηλέφωνο και με παρακάλεσε να φτιάξω το soundtrack για ένα video art ενός γνωστού της ανερχόμενου σκηνοθέτη που θα πήγαινε στο εξωτερικό, σε διάφορες εκθέσεις. Πράγματι λοιπόν το έφτιαξα και μετά το ξέχασα. 

Κάποια στιγμή όμως με πήρε τηλέφωνο ένας καθηγητής από το Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου και μου είπε ότι άκουσε τη μουσική μου από το video art σε μια έκθεση, του άρεσε πάρα πολύ και ήθελε να πάω στο πανεπιστήμιο να κάνω μια ομιλία. Στη συνέχεια αυτός με έφερε σε επαφή και με άλλους σκηνοθέτες και άρχισα να γράφω πάλι μουσική για διάφορα video art και να κερδίζω χρήματα από αυτή την ασχολία, παράλληλα με τη δουλειά μου στην τεχνολογία. Μπήκα επίσης στη διαδικασία να πάρω και το δίπλωμά μου στο πιάνο, τελειώνοντας και όλα τα θεωρητικά μαθήματα.

- Ταχύτατη εξέλιξη και χωρίς να το κυνηγάτε εσείς. Ανακαλύψατε νέες μουσικές πτυχές και ανατρέψατε δεδομένα ζωής. 

Σταδιακά, η μουσική μου άρχισε να γίνεται όλο και πιο γνωστή, έκλεισα μάλιστα και συμβόλαιο με έναν ατζέντη από έναν μεγάλο μουσικό όμιλο στο Λος Άντζελες, για να γράφω μουσική για τρέιλερ στην Αμερική. Επίσης, γνώρισα τότε τη Λένα Πλάτωνος και αρχίσαμε να κάνουμε παρέα, γιατί με κέρδισε ως προσωπικότητα και με επηρέασε μουσικά. 

Έτσι άρχισα να απομακρύνομαι από τα soundtracks και να κατευθύνομαι περισσότερο σε εμπειρική μουσική, σε μουσική δωματίου. Άρχισα να μεταμορφώνομαι. Παράλληλα ένας φίλος μού έβαλε την ιδέα να συμμετάσχω στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Sundance, στο τμήμα που αφορούσε συνθέτες κινηματογράφου. Έκανα λοιπόν μια αίτηση και από 700 συνθέτες από όλο τον κόσμο, επέλεξαν τους τελικούς 30 και ήμουν και εγώ μέσα σε αυτούς. Τελικά όμως δεν πήγα, γιατί είχα φύγει κάπως και από τη δημιουργία των soundtracks. 

Εκείνη την εποχή, είχε τύχει να ακούσω στο Μέγαρο Μουσικής ένα σεξτέτο από τη Νέα Υόρκη, οι οποίοι έπαιζαν έργα σύγχρονων Αμερικανών συνθετών και στάθηκαν μια πραγματική αποκάλυψη για μένα. Επίσης, κατάλαβα ότι το μουσικό μου ιδίωμα έμοιαζε παρά πολύ με το δικό τους, άρα κατανόησα ότι γι’ αυτό με επέλεξαν από την Αμερική - το άκουσμα τους ήταν οικείο. 

ValerioMatola

- Πώς νιώθετε απέναντι στο μουσικό γίγνεσθαι; Πώς το κρίνετε και πώς συνδράμετε σε αυτό;

Είχα παρατηρήσει ότι μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Ευρώπη υπήρχε μια γενιά συνθετών που ένιωθε απογοήτευση για το ανθρώπινο είδος και είχε μια τάση για επανάσταση. Αυτοί οι άνθρωποι δημιούργησαν μια πολύ πειραματική μουσική αποκλείοντας ό,τι όμορφο είχε γεννηθεί στο μπαρόκ, στη ρομαντική και την κλασική εποχή. 

Φτάσαμε τα τελευταία είκοσι χρόνια να ακούμε έργα σύγχρονης κλασικής μουσικής τα οποία ενθαρρύνουν ουσιαστικά τη διακοπή της επικοινωνίας του καλλιτέχνη με τον κόσμο, αντί να συμβαίνει το ανάποδο. Ακόμα και εγώ που είμαι συνθέτης, μερικές φορές αισθάνομαι ότι χρειάζομαι ένα manual για να αποκωδικοποιήσω κάποια έργα. Συμπεραίνω λοιπόν ότι, τελικά, δεν μπορούν να αποτυπώσουν τη σύγχρονη εποχή. Οι Αμερικανοί όμως, ακριβώς επειδή δεν είχαν αυτές τις πολιτιστικές αλυσίδες, δημιουργούν έργα που έχουν μια ζωντάνια και παράγουν ομορφιά. 

Εγώ, λοιπόν, με κάποιο τρόπο, ήθελα να φέρω αυτή τη φιλοσοφία στην Ελλάδα, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να ζωντανέψει η σύγχρονη μουσική σκηνή μας και να ακούσουμε κάτι όμορφο κι ας είναι απλό -όχι απλοϊκό. Επίσης, έχω διαπιστώσει ότι ακόμη και σήμερα στην Ευρώπη υπάρχει διάκριση φύλων στους σύγχρονους συνθέτες -κάτι που στην Αμερική φυσικά δεν υφίσταται όπου μάλιστα οι γυναίκες συνθέτριες είναι πολύ δυνατές. 

- Πώς δημιουργήθηκε το «Kallos»;

Υπήρχε στο μυαλό μου ως ιδέα αρκετά χρόνια, αλλά άρχισε να ζυμώνεται, σε συνεργασία με σημαντικούς ανθρώπους, λίγο πριν την πανδημία – η οποία δεν με σταμάτησε και έκανα την εταιρεία το 2020. Έχουμε φτιάξει μία ομάδα έμπειρων καλλιτεχνών και ακαδημαϊκών και προσπαθούμε με τις ιδέες μας και τις γνώσεις του καθενός στον τομέα του να δημιουργήσουμε μία οντότητα, να συνεισφέρουμε στο να φτιαχτεί μία πλατφόρμα όπου θα ανθίσει η σύγχρονη δημιουργία στο πλαίσιο που ανέφερα προηγουμένως. 

Το μότο μου είναι «να επαναφέρουμε την ομορφιά στη σύγχρονη δημιουργία» και γι’ αυτό ονόμασα και την ομάδα μας «Kallos». Μέσα στην ατζέντα του «Kallos» υπάρχει, επίσης, άλλος ένας στόχος. Θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε ιδιώματα που αποτυπώνουν τη σύγχρονη εποχή. 

Ένα από αυτά είναι φυσικά η τεχνολογία και κυρίως η τεχνητή νοημοσύνη και το machine learning, που θα αλλάξουν τον κόσμο. Πάνω σε αυτό το κομμάτι, συνεργάζομαι στενά με το Δημόκριτο και προγραμματίζουμε μία έκθεση με τίτλο «Gate AI». Το θέμα της είναι οι τέχνες σε συνεργασία με την τεχνητή νοημοσύνη και πρόκειται για μια εικαστική εγκατάσταση που χρησιμοποιεί την τεχνολογία σαν εργαλείο για να παράγει ένα αποτέλεσμα.  

- Πού συναντιούνται στην ουσία η μουσική, οι τέχνες και η τεχνολογία;

Ανέκαθεν, για να μπορούμε να εκφραστούμε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σαφήνεια γίνεται, χρειαζόμαστε εργαλεία. Αυτό διατρέχει κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου, άρα και τις τέχνες και συγκεκριμένα τη μουσική. Η τεχνολογία είναι ένα τέτοιο εργαλείο, που μας βοηθάει να εξελιχθούμε. 

- Τι θα συμβουλεύατε ένα νέο άνθρωπο να ακολουθήσει ως προς την εξέλιξή του, για να βρει την ευτυχία στη ζωή του;

Πρώτα απ’ όλα θα τον συμβούλευα να έχει ανοιχτό μυαλό και κατ’ επέκταση, μέσα από τη γνώση, να αποκτήσει κριτική σκέψη. Το δεύτερο σημαντικό κατά τη γνώμη μου είναι να έχει αγάπη και ενσυναίσθηση, που είναι τα κλειδιά για να εμβαθύνεις σε μεγαλύτερες έννοιες. Διότι όταν κλείνεσαι στον εαυτό σου, «μικραίνεις» και σαν άνθρωπος. Να κοιτάζει μπροστά και να ονειρεύεται χωρίς φόβο και να μην τα παρατάει ποτέ. 

Ποιος είναι

Ο Valerio Matola είναι συνθέτης, ιδρυτής της Ομάδας Kallos, συνιδρυτής του project GATE AI και Διευθυντής της εταιρείας τεχνολογίας Advantech Greece. 

Οι συνθέσεις του καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα μουσικής. Ορχηστρικά, χορικά, μουσική δωματίου, μικρά σύνολα, μελοποιημένη ποίηση, συνθέσεις για πιάνο, καθώς και συνθέσεις για ταινίες και video art, σε συνεργασία με Αμερικανούς και Ευρωπαίους σκηνοθέτες, σε παραγωγές με διεθνή παρουσία σε φεστιβάλ, όπως το Sundance film festival και η Berlinale. 

Το 2016 υπέγραψε συνεργασία στο Los Angeles με το μουσικό όμιλο Pacifica, για μουσική σε παραγωγές του Hollywood και του Αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου. Το 2017 το ινστιτούτο του Sundance festival τον συμπεριέλαβε στους 35 φιναλίστ, ανάμεσα σε 800 υποψήφιους συνθέτες κινηματογράφου από όλον τον κόσμο, για ένα workshop με σημαντικούς σκηνοθέτες στα στούντιο της Lucas Arts στο San Fransisco. 

Το καλοκαίρι του 2021, στα πλαίσια του εορτών της Ρόκκας στην Κρήτη, στη μεγάλη συναυλία κλασικής μουσικής, παρουσίασε για πρώτη φορά στο κοινό, την τριλογία που συνέθεσε, σε ποίηση Άγγελου Σικελιανού ερμηνευμένο από τους Thesis trio, με τη σοπράνο Ειρήνη Τσιρακίδου, τον τσελίστα Γιώργο Καλούδη και την πιανίστα Δήμητρα Κοκκινοπούλου. 

Τα τελευταία 12 χρόνια είναι διευθυντής της πολυεθνικής εταιρείας τεχνολογίας αιχμής Advantech στην Ελλάδα. Το 2020 ίδρυσε την Ομάδα Kallos, μία οργάνωση μη κερδοσκοπική, της οποίας είναι μέλη καταξιωμένοι καλλιτέχνες και ακαδημαϊκοί. Ο στόχος της ομάδας είναι η αναζήτηση, έρευνα και προώθηση νέων ιδεών, φορμών και αισθητικής της σύγχρονης δημιουργίας, καθώς και η διερεύνηση της εξέλιξης του σκοπού, των αξιών και της ηθικής της δημιουργίας, όπως διαμορφώνονται στη νέα εποχή.
 

#HisStory