Ο Ευθύμιος Αυγερινός, MD, FACS, FEBVS Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Pittsburgh στις ΗΠΑ και σημαντικός αγγειοχειρουργός διεθνώς διένυσε μεγάλη πορεία στην Αμερική και – ευτυχώς για εμάς – επέστρεψε στην Ελλάδα. Η αφοσίωση, η επιμονή, ο κόπος και η ενσυναίσθηση που τον χαρακτηρίζουν αποτελούν πυξίδα για όλους μας.

Από τη Μία Κόλλια

Νιώσατε κάποιο χάρισμα ή κλίση για την ιατρική επιστήμη; Και αν ναι, πόση προσπάθεια χρειάζεται για την περαιτέρω εξέλιξη;

Δεν θα έλεγα ότι ένιωσα, στο σχολείο τουλάχιστον, κάποιο χάρισμα ή κλίση πέραν του να είμαι ένας αρκετά καλός (αλλά όχι άριστος) μαθητής. Σήμερα, είμαι πλέον πεπεισμένος ότι οι άριστοι του σχολείου δεν είναι ο κανόνας των επιτυχημένων της ζωής.
Χρειάστηκε να προσπαθήσω 3 φορές πανελλήνιες εξετάσεις  για να πετύχω στην ιατρική σχολή και κοιτώντας πλέον από απόσταση 30 ετών νομίζω ότι το χάρισμά μου είναι η επιμονή να πετύχω το στόχο μου, να μαθαίνω από τις αποτυχίες μου και να ξαναπροσπαθώ, πάντα με θετική σκέψη και διάθεση. Στην πορεία της ζωής μου αναγνωρίζοντας και απολαμβάνοντας τους καρπούς της προσπάθειας και της εργατικότητάς μου κατάλαβα ότι όλα είναι δυνατά, αρκεί να το επιθυμούμε πολύ.
Η προσπάθεια είναι προφανώς συνεχής και δεν αφορά μόνο την επαγγελματική αλλά και την προσωπική μας ζωή, την οικογένεια και τις σχέσεις μας. Θα τα συνοψίσω όλα σε μια λέξη με πολλές ερμηνείες: ενσυναίσθηση.

Τι χρειάζεται για να κάνει κάποιος το όνειρό του πραγματικότητα;

Επιμονή, υπομονή, εργατικότητα και θετική συμπεριφορά. Πρέπει να αποτύχεις για να πετύχεις, πρέπει να απογοητευτείς για να ευχαριστηθείς! Τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα όταν πιστέψεις στον εαυτό σου, όταν σε βλέπεις ως πρωταγωνιστή και όχι ως θεατή του έργου της ζωής σου.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε, πώς τις ξεπεράσατε και τι σας δίδαξαν;

Στην ακαδημαϊκή μου ζωή, μετά την εισαγωγή μου στο πανεπιστήμιο (που ήταν εξαιρετικά επίπονη), η μεγαλύτερή μου δυσκολία ήταν η προσαρμογή μου στην πραγματικότητα της Αμερικανικής Ιατρικής. 36 χρονών και έχοντας μόλις τελειώσει την χειρουργική μου εκπαίδευση στην Ελλάδα το 2011, με μικρά εκπαιδευτικά διαλείμματα στην Ευρώπη, έπρεπε να ανταποκριθώ ως φρέσκο-ειδικευμένος Αγγειοχειρουργός στις ανάγκες του μεγαλύτερου Αγγειοχειρουργικού τμήματος των ΗΠΑ (University of Pittsburgh Medical Center - UPMC). Πολύπλοκοι ηλεκτρονικοί φάκελοι, συνεχείς κλήσεις στα επείγοντα, πολλά πολύπλοκα χειρουργεία, νέες τεχνικές και ατελείωτες προκλήσεις επαγγελματικής επιβίωσης σ’ ένα χαοτικό για έναν ξένο, σύστημα. Ο βαθμός δυσκολίας ήταν ακόμα μεγαλύτερος εφόσον είχα αφήσει πίσω την αγαπημένη μου σύζυγο και 2 νεογέννητα (2 χρόνια αργότερα με ακολούθησαν να ζήσουμε όλοι μαζί στις ΗΠΑ). Χρειάστηκε συνεχής προσπάθεια και πολύ ξενύχτι να καλύψω ένα μεγάλο κενό δυο κόσμων, χρειάστηκε ταπεινότητα και θετική διάθεση να κερδίσω τους ανθρώπους, τους παλαιότερους και τους νεότερους συνεργάτες μου.  Πού να φανταζόμουν ότι λίγα χρόνια αργότερα θα έπαιρνα το σπουδαιότερο για μένα βραβείο, την αναγνώριση από τους μαθητές μου “Teacher of the Υear Αward” μεταξύ όλου του εκπαιδευτικού προσωπικού της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του UPMC.
Μια πιο πρόσφατη δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν η απόφαση να αφήσω πίσω το μεγαλείο της αμερικανικής εργασίας και της ιατρικής. Στο απόγειο της επαγγελματικής καριέρας και φήμης μου στις ΗΠΑ (Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής) ήθελα να επιστρέψω στην ελληνική πραγματικότητα, μια ελληνική πραγματικότητα που 2 φορές με είχε αποκαρδιώσει κλείνοντάς μου την πόρτα της επιστροφής (σε διεκδίκηση πανεπιστημιακής θέσης).
Οι λόγοι της επιθυμίας επιστροφής ήταν πολλοί και προφανείς για κάποιον που έχει μεγαλώσει στην όμορφη, με όλα της τα στραβά, γαλάζια φωτεινή Ελλάδα, το lifestyle και τους ανθρώπους της. Η Ελλάδα μας είχε και έχει πολύ περισσότερα να προσφέρει σε όλους τους τομείς, ανεξάρτητα από οικονομικές και πολιτικές κρίσεις που έρχονται και παρέρχονται. Αν θέλεις κάτι πολύ, λύσεις πάντα υπάρχουν, αρκεί να έχεις ρεαλιστικές προσδοκίες και να προσαρμόζεσαι εύκολα στον τόπο και στο χρόνο.

Πως διαχειρίζεστε το ιατρικό λάθος;

Το ιατρικό λάθος είναι υπαρκτό για όσους ασκούν μάχιμη χειρουργική αιχμής και πάντα είναι δύσκολα διαχειρίσιμο για οποιονδήποτε την ασκεί με ανθρωπιά. Όταν ήμουν νεαρότερος αναζητούσα αλλού τις ευθύνες, σήμερα το αναγνωρίζω και αναλαμβάνω την ευθύνη μου με ειλικρίνεια και ταπεινοφροσύνη, με πολύ ωστόσο στρες και απώλεια του ύπνου μου. Ευτυχώς δεν συμβαίνει συχνά, η καλή προετοιμασία, η συνεχής επιστημονική ενημέρωση και ο σεβασμός των ιατρικών ενδείξεων για κάθε ιατρική παρέμβαση είναι σύμμαχοι. Η σωστή και ολοκληρωμένη ενημέρωση του ασθενή είναι πολύ σημαντική. Η μεγαλύτερη επιπλοκή – ιατρικό λάθος που μου συνέβη πριν αρκετά χρόνια και παραλίγο να στοιχίσει τη ζωή σ’ έναν ασθενή μου, οδήγησε σε μια βαθιά μεταξύ μας φιλία. Ήμουν δίπλα του σε όλη του την διαδρομή αποκατάστασης, ειλικρινής και ανθρώπινος. Ο γιατρός δεν είναι θεός, ούτε ημίθεος - είναι άνθρωπος και στην καλύτερη εκδοχή του περιορίζει τα λάθη του ή τουλάχιστον τη βαρύτητα τους.

Πόσο και πως αντέχετε τη συνεχή ενημέρωση που απαιτεί η δουλειά σας;

Όταν επιλέγεις την ιατρική ως επάγγελμα και στα κριτήρια της επιλογής είναι η ευχαρίστηση της επιστημονικής αναζήτησης  και της βέλτιστης προσφοράς στον συνάνθρωπο, η συνεχής ενημέρωση είναι δεδομένη αλλά και ευχάριστη. Έχω το προνόμιο να διατηρώ ακαδημαϊκές θέσεις στην Ελλάδα (ΕΚΠΑ) και στις ΗΠΑ (University of Pittsburgh) με έντονη ερευνητική δραστηριότητα, συμμετέχω στην παραγωγή νέας ιατρικής γνώσης και απολαμβάνω την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών (φαρμακευτικών και επεμβατικών) στις θεραπείες των ασθενών μου. Αν ρωτήσετε ανθρώπους του οικείου περιβάλλοντός μου θα σας πουν ότι «συνέχεια δουλεύω» - κι όμως δεν θεωρώ ότι δουλεύω συνέχεια – είναι ευχαρίστησή μου, χόμπι μου, να ενημερώνομαι για οτιδήποτε νέο στην σφαίρα της ιατρικής μου επιρροής.

Διαχείριση συνόλων και ανθρώπων. Τι χρειάζεται και πώς το πραγματοποιεί κάποιος;

Δύσκολο έργο να διαχειρίζεσαι ανθρώπους και να τους κρατάς όλους ευτυχείς. Δεν πιστεύω στην απολυταρχική διοίκηση ανθρώπων και στην επιβολή σεβασμού. Η απλότητα και η φιλική προσέγγιση με τους συνεργάτες/ανθρώπους μου, η απλόχερη μοιρασιά θετικού συναισθήματος και οικονομικών παροχών ως αναγνώριση της προσπάθειάς τους παραμένει η βάση μιας επιτυχημένης διαχείρισης ανθρώπων. Ο σεβασμός και η συνοχή της ομάδας είναι φυσικό επακόλουθο. Κρατάω αυτό ως τον κανόνα, αλλά πάντα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις- ευτυχώς ελάχιστες. Γενικά περιτριγυρίζομαι από «καλούς» ανθρώπους και συνεργάτες: ίσως να είναι η φυσική επιλογή στο οικοσύστημα που έχω δημιουργήσει.
 
Πώς είναι η ζωή αλλού, τι κερδίζει κάποιες, τι εμπειρίες ξεχωρίσατε και γιατί επιστρέψατε στην Ελλάδα;

Έζησα στις ΗΠΑ για 10 χρόνια, χώρα της ευκαιρίας, της αξιοκρατίας και της πραγματοποίησης των ονείρων. Έζησα το αμερικανικό όνειρο, από νεαρός εκπαιδευόμενος επιστήμονας μετανάστης έγινα Καθηγητής Χειρουργικής σ’ ένα από τα πιο αναγνωρισμένα νοσοκομειακά κέντρα της χώρας. Εξαιρετικές συνθήκες εργασίας, υψηλές οικονομικές απολαβές απόλυτα εξαρτημένες από την παραγωγικότητα και την ποιότητα της δουλειάς μου, υψηλού επιπέδου εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα, επιβράβευση της αριστείας και ανθρώπινος πολιτισμός στην καθημερινότητα.
Αυτή όμως είναι η μια όψη του νομίσματος της ζωής έξω και μακριά από την Ελλάδα. Η άλλη μεριά του νομίσματος δεν είναι τόσο λαμπερή. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πιο δύσκολο να εμβαθύνουν, πιο εφήμερες και πιο σπάνιες, το φιλικό κάλεσμα έχει ώρα έναρξης και ώρα λήξης, δεν υπάρχει αυθορμητισμός. Το μεσογειακό ταμπεραμέντο, το lifestyle, το δυνατό γέλιο, το έντονο δυνατό συναίσθημα, η ωραία φασαρία της ζωής σου λείπουν, όπως και οι ισχυροί δεσμοί με την οικογένεια, το κλίμα, ο ήλιος και η θάλασσα. Αν σε αυτά προσθέσεις, το κλίμα της Ελλάδας, τον ήλιο και τη θάλασσα, κάποια στιγμή η ισορροπία αλλάζει. Οι αξίες και οι προτεραιότητες είναι διαφορετικές σε κάθε ηλικία. Πλησιάζοντας τα 50 πλέον εκτιμώ και αναζητώ την αξία των ανθρωπίνων σχέσεων και της προσωπικής ζωής περισσότερο από την αξία της συνεχούς επαγγελματικής εξέλιξης και των οικονομικών απολαβών. Παρότι, η επιστροφή μου στην Ελλάδα δεν έχει ούτε κατ’ ελάχιστο περιορίσει τον χρόνο δουλειάς μου, έχω βρει μεγαλύτερη εσωτερική ισορροπία. Είναι αξία ανεκτίμητη να έχεις ζωή έξω από την εργασία σου, να έχεις χόμπι, να έχεις φιλίες με ανθρώπους με κοινά βιώματα και κουλτούρα. Και αν είσαι και γονιός όπως εγώ και η σύζυγός μου είναι αξία ανεκτίμητη να μεγαλώνεις παιδιά Έλληνες.

Υπήρξαν άνθρωποι φάροι στη ζωή σας;

Οι γονείς μου! Ο πατέρας μου παράδειγμα οικογενειάρχη, αυτοδημιούργητος άνθρωπος, εργατικός και πάντα μπαμπάς, να μας παίξει, να μας συμβουλέψει (και ας μην έχει πάντα δίκιο) και να μας βοηθήσει. Αν καταφέρω να δώσω τα ίδια εφόδια στα παιδιά μου, από εκεί που ξεκινάω εγώ σε σχέση με το από που ξεκίνησε αυτός, τα παιδιά μου θα πρέπει να πατήσουν στο φεγγάρι.
Η μητέρα μου, η γυναίκα που φρόντιζε πάντα την ευζωία μας, την ποιότητα, την απόλαυση της ζωής και πάντα Ελληνίδα μάνα. Όσο και αν δίνουμε αρνητική πολλές φορές χροιά σ ’αυτό τον όρο, εγώ ακόμα το απολαμβάνω.   
Ο Καθηγητής και δάσκαλός μου στην Αγγειοχειρουργική  Χρήστος Λιάπης με τον οποίο ακόμα και σήμερα διατηρώ στενή συνεργασία. Ο άνθρωπος που έβαλε την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της Αγγειοχειρουργικής, πρωτοπόρος, οραματιστής, ηγετική φυσιογνωμία, ακούραστος κλινικός γιατρός και ερευνητής μου δίδαξε τη τέχνη της χειρουργικής και μου εμφύσησε το μεράκι της επιστημονικής αναζήτησης και εξωστρέφειας. Απαιτητικός πολύ, αλλά πλέον καταλαβαίνω ότι ο δρόμος προς την κορυφή δεν σου χαρίζεται, τον διεκδικείς και τον κερδίζεις.

Ο Ευθύμιος Αυγερινός, MD, FACS, FEBVS είναι Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Pittsburgh στις ΗΠΑ, είναι επισκέπτης Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής Κλινικής Αγγειακής και Ενδοαγγειακής Χειρουργικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

#HisStory