Όπως λέει ο ίδιος, είναι άνθρωπος της κοινωνίας των πολιτών. Από την Αθήνα στις Βρυξέλλες και από εκεί στο Ζαγόρι. Επιστήμη, πολιτική, επιχειρηματικότητα, επικοινωνία – δεν υπάρχει κάτι με τα οποίο ο Νίκος Γιαννής να μην έχει ασχοληθεί με αφοσίωση και επιτυχία, αλλά και με την επιθυμία να προχωρήσει κάπου όπου ο κόσμος θα είναι καλύτερος. Γιατί ακόμη πιστεύει ότι ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος. 

Από τη Μία Κόλλια

- Τι σπουδές έχετε κάνει;
 
Ξεκίνησα να μπω στην Ιατρική, γιατί το ήθελαν πάρα πολύ οι γονείς μου. Τελικά πέρασα στα παραϊατρικά επαγγέλματα, αλλά το «γύρισα», γιατί και η μητέρα μου είχε τη διορατικότητα να καταλάβει ότι εγώ δεν κάνω για γιατρός και έτσι έδωσα εξετάσεις στη Νομική και πέρασα αμέσως. Σπούδασα λοιπόν στην Αθήνα και μετά έκανα μεταπτυχιακά στη Γαλλία πάνω στο «πολιτικό σκέλος» των νομικών. Κατόπιν ήρθε το διδακτορικό Ευρωπαϊκών Σπουδών, αλλά έμεινα σε αυτό που αποκαλείται Ευρωπαϊκό Συνταγματικό Δίκαιο. 
 
- Γύρω από τη Νομική και η πρώτη επαγγελματική επιλογή.
 
Εργάστηκα ως δικηγόρος στην Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής, στην Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Θεσμών και Διαφάνειας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Το 2000, μετά από διαγωνισμό, ανέλαβα υπεύθυνος Επικοινωνίας στη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κομισιόν. 
 
Εκεί έμεινα τέσσερα χρόνια περίπου και μετά, γυρίζοντας, έγινα πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Ήταν μια πολύτιμη εμπειρία για μένα, αλλά έμεινα μόνο ένα χρόνο, γιατί ήταν μια τεράστια ευθύνη για αποφάσεις που τελικά έπαιρναν άλλοι. Κατόπιν επέστρεψα στη Βουλή για ένα μικρό διάστημα, στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και στις εκλογές πολιτεύτηκα, όπου τα πήγα αρκετά καλά. Μετά ήρθε η οικονομική κρίση και έφυγα, πήγα στο Βέλγιο, όπου κατοικώ μόνιμα.
 
-Μπορείτε να συμπυκνώσετε τη φιλοσοφία σας απέναντι στη δουλειά και τον κόσμο γενικά;
 
Σε αυτή τη διαδρομή των 30 χρόνων μέχρι σήμερα, είναι ξεκάθαρο πλέον ότι είμαι ένας άνθρωπος της κοινωνίας των πολιτών. Αυτό που πάντα με ενθουσιάζει είναι η δυνατότητα να έχω μια άμεση συμβολή σε ένα κοινωφελές αποτέλεσμα. 
 
Εμείς οι άνθρωποι, για να είμαστε ευτυχισμένοι, πρέπει να έχουμε έναν στόχο. Ο δικός μου στόχος ήταν και είναι να επιζητώ πάντα τι είναι καλό για όλους και όχι μόνο για τον εαυτό μου. Η πολιτική παραμένει να μην είναι η επιδίωξη του καλού για όλους -για πολλούς λόγους. Για μένα, η καρδιά του στόχου είναι να κάνεις κάτι ο ίδιος -ας είναι και μικρό- και να έχεις την ευκαιρία να το πετυχαίνεις, όχι όμως με τα λεφτά των άλλων. Γιατί οι πολιτικές ιδεολογίες μπορεί να αφορούν το καλό των ανθρώπων, αλλά πάντα με τα χρήματα των ανθρώπων. 
 
Στον εθελοντισμό, στον τρίτο τομέα, στην κοινωνία των πολιτών και στην εταιρική κοινωνική ευθύνη, κανείς δε σε υποχρεώνει να αναλάβεις δράση, θέλεις να κάνεις εσύ το κάτι παραπάνω για τους άλλους. Υπάρχουν και πολλοί μικροί σύλλογοι που έχουν τέτοια δράση, με τεράστια άμεση προσφορά. Όλο αυτό, δηλαδή ότι ο σκοπός είναι κοινωφελής και πραγματώνεται με χρήματα της αγοράς, πόσο μάλλον αν δεν προέρχονται από δημόσιες επιδοτήσεις, το βρίσκω πολύ γοητευτικό. Το να βάζεις τα δυνατά σου να βρεις χρήματα για να υπηρετήσεις έναν τέτοιο σκοπό, είναι μια ιερή πράξη.
 
- Πιστεύετε ότι ένας άνθρωπος με όραμα μπορεί σήμερα να κάνει τη διαφορά και να εμπνεύσει και άλλους να συμπαραταχθούν μαζί του; 
 
Είναι γνωστό μέσα από έγκυρα δεδομένα ότι όσο πας προς νότο και προς ανατολάς στην Ευρώπη, η πολιτική κουλτούρα είναι όλο και πιο πολύ προσανατολισμένη στον εαυτό μας. Είμαστε, δηλαδή, ατομικιστές και δε μας αρέσει να λογοδοτούμε. Μην ξεχνάμε πως μέχρι πρόσφατα ήμαστε μια αγροτική κοινωνία και ο αγρότης δεν ακολουθεί τις γραμμές παραγωγής της βιομηχανίας, όπου όλα είναι τακτικά και καθορισμένα. 

Η Ελληνική κοινωνία έχει μια επικριτική ματιά προς τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και πολλές φορές για μια ασήμαντη αφορμή, ακολουθεί τεράστια έκρηξη από τον πολύ κόσμο. Δεν έχουμε την ωριμότητα να δεχτούμε ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν αποφασίσει να προσφέρουν εθελοντικά έργο. Αν λοιπόν σου φαίνεται αδιανόητο ότι κάποιος δεν έχει ως κίνητρο το κέρδος, τότε σίγουρα υπάρχει πρόβλημα στη χώρα μας και είναι κρίμα. Δεν έχουμε ισχυρή αντίληψη οργανωμένης συμμετοχής στα κοινά έξω από την πολιτική και αυτό είναι εις βάρος μας.
 

Υπάρχει βέβαια μια διάχυτη διάθεση εθελοντικής δέσμευσης, με διάφορες αφορμές όπως στους Ολυμπιακούς Αγώνες ή σε φυσικές καταστροφές, αλλά ως εκεί. Σε αυτό έχει συμβάλει και η μαρξιστική αντίληψη, από τη μία και η νεοφιλελεύθερη, από την άλλη. Βασική ανάλυση των δύο αυτών θεωριών, που συμπίπτει εδώ, είναι ότι δεν υπάρχει εθελοντικό κίνητρο. Δηλαδή ότι ο άνθρωπος κινείται από το υλικό του συμφέρον. 

- Αυτό λειτουργεί αλλιώς στην Ευρώπη και στην Αμερική;

Στο εξωτερικό, ο κόσμος υποδέχεται και αγκαλιάζει πιο εύκολα τη δράση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, δηλαδή των ΜΚΟ. Ο λόγος είναι ότι έχει μετρηθεί πως η σχέση απόδοσης στο δημόσιο τομέα με τον τρίτο τομέα είναι ένα προς οκτώ. Δηλαδή αν θέλεις να πας σε μια χώρα της Αφρικής και να κάνεις ένα ευεργέτημα, πρέπει να δώσεις οκτώ φορές περισσότερα χρήματα, αν θελήσεις να το κάνεις μέσω του δημοσίου. Αν δώσεις το ένα όγδοο από αυτά σε μια οργάνωση, θα έχει το ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα. Όσες λαθροχειρίες και να γίνουν, όση ιδιοτέλεια και αν υποθέσουμε ότι μπορεί να προκύψει, δεν παύει, στον συνολικό πίνακα, το πάθος των ανθρώπων που επιλέγουν να ασχοληθούν με τη διάσωση των μεταναστών, για παράδειγμα, να ξεχειλίζει σε τέτοιο βαθμό, ώστε να δημιουργεί αυτή τη σχέση τού ένα προς οκτώ. Και αυτό είναι το σημαντικό. 
 
- Μιλήστε μας για το όραμα της Επέκεινα Χώρα στο Ζαγόρι.
 
Ξεκίνησα την Επέκεινα Χώρα το 2010, στο Ζαγόρι, ως μια συμβολή δική μου, που δεν αποβλέπει σε κανένα πολιτικό ή κερδοσκοπικό όφελος. Άλλαξα τότε σε πολλά πράγματα και εγώ ο ίδιος -άρχισα να περπατάω, να τρέχω, να φροντίζω το σώμα μου. Έχασα και τον πατέρα μου τότε και το σπίτι που υπήρχε στο χωριό το ανακαίνισα, μαζί με κάποιους χώρους γύρω από αυτό και προτού τελειώσουν οι εργασίες, αρχίσαμε τις δραστηριότητες, που στοχεύουν στην ανάπτυξη κοινοτήτων ενδιαφερόντων και πρακτικών. 
 
Σήμερα η υποδομή έχει ολοκληρωθεί, επεκταθήκαμε και προς άλλες κατευθύνσεις και αυτή τη στιγμή ετοιμάζουμε και άλλες υποδομές. Επίσης κατασκευάσαμε ένα θέατρο στη θέση ενός αλωνιού 200 ετών, που μπορεί να φιλοξενήσει πολιτιστικά γεγονότα. Έχουμε φτιάξει μια βιβλιοθήκη, υπάρχουν πολλοί όμορφοι χώροι με καταπληκτική θέα στη φύση και τέσσερις ξενώνες. Τώρα λοιπόν υπάρχει όλος ο εξοπλισμός και τα εργαλεία κατ’ αρχάς για να περνάμε καλά. 

- Υπάρχει η ικανοποίηση της προσμονής που είχατε για το όνειρο;
 
Έχει επιτύχει ο αρχικός μας στόχος: με το που έρχεσαι, αισθάνεσαι ότι βγαίνεις από τον υπόλοιπο κόσμο και είσαι κάπου επέκεινα, κάπου παραπέρα δηλαδή. Σαν να ανοίγεις ένα παράθυρο, να βγαίνεις από την καθημερινή σου ζωή και να πηγαίνεις κάπου όπου έχεις διάθεση να τα δεις όλα θετικά, όπου χαμογελάς και σου χαμογελάνε, έχεις προσδοκίες να αφεθείς, να μάθεις και να αλλάξεις. Αυτό, τελικά, οδήγησε σε τρεις λέξεις-κλειδιά, που εγώ αποκαλώ πυλώνες, και είναι η ελευθερία, ο εθελοντισμός, δηλαδή το να μοιράζεσαι και τρίτον, το «ένας κόσμος», που σημαίνει ότι είμαστε όλοι μαζί σ’ αυτό τον κόσμο και πρέπει να προχωράμε και να περνάμε καλά. 
 
Έχουμε επίσης και κάποιες αξίες, οι οποίες είναι η γνώση, η φύση και ο πολιτισμός. Η αξία της γνώσης ως αυταξία, γιατί η μεγαλύτερη χαρά που μπορεί να αντλήσει κάποιος είναι η γνώση. Η δεύτερη αξία μας είναι η φύση, γιατί δεν μπορώ με κανέναν τρόπο να δω τον άνθρωπο αποσπασμένο από τη φύση. Το έχουμε χάσει αρκετά με τη ζωή στις πόλεις, αλλά ο άνθρωπος είναι κομμάτι της φύσης. Το τρίτο είναι ο πολιτισμός. Τι μας διαχωρίζει από το ζωικό και το φυτικό βασίλειο στο πλαίσιο της φύσης; Το γεγονός ότι έχουμε έναν εγκέφαλο, ο όποιος οδηγείται σε δημιουργήματα που αποδεχόμαστε ως πολιτισμό -είτε τεχνικό πολιτισμό, δηλαδή αυτοκίνητα, δορυφόρους κ.α. είτε σε επίπεδο τέχνης όπως θέατρο, μουσική, χορός κ.α.
 
- Σε ποιους απευθύνεται η Επέκεινα Χώρα;
 
Πρώτα απ’ όλα να πω ότι εγώ αντλώ τεράστια ψυχική ικανοποίηση από την ψυχολογία που έχουν οι επισκέπτες μας όταν φεύγουν. Μας ευχαριστούν που τους δώσαμε την ευκαιρία να κοιτάξουν τη ζωή τους και να αποφασίσουν να αλλάξουν την πορεία τους. Στο πλαίσιο δραστηριοτήτων με αφορμή την κλιματική αλλαγή, έχουν έρθει στην Επέκεινα Χώρα άνθρωποι από όλο τον κόσμο. Απευθυνόμαστε σε όλους και πρέπει να δουλέψουμε περισσότερο στο κομμάτι της επικοινωνίας, για να γίνει όλο αυτό που έχουμε φτιάξει ευρύτερα γνωστό. 
 
- Οι υπόλοιπες ασχολίες σας ποιες είναι;
 
Έχω τη δουλειά μου στην Κομισιόν, όπου τα τελευταία δύο χρόνια ασχολούμαι με τα νομικά ζητήματα του Ψηφιακού Μετασχηματισμού ως βιοπολιτικό αντικείμενο. Προσπαθούμε να «πουλήσουμε» την ευρωπαϊκή νομοθεσία στις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής κυρίως. Ζητήματα δηλαδή που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία των προσωπικών δεδομένων και λοιπά. Επίσης έχω μια οικογένεια με τέσσερα παιδιά, κάτι που είναι αρκετά απαιτητικό. Η τρίτη μου απασχόληση είναι η Επέκεινα Χώρα όπως είπα παραπάνω, που απαιτεί από μέρους μου και χρήματα και χρόνο. Ο εθελοντισμός, και εκτός Επέκεινα, ήταν και θα είναι πάντα στη ζωή μου, σε όποιο κομμάτι μπορώ να προσφέρω.

#HisStory