Stories Talk | Νίκος Η. Παπαστεργίου "Ο απόλυτος ασφαλιστικός κώδικας, απαιτεί σχεδιαστικά εργαλεία και ρεαλιστικές παραδοχές"
Ο Έλληνας γιατρός που κέρδισε το πρώτο βραβείο Εντατικολογίας σε Γερμανία και Αυστρία κατάφερε πραγματικά σε πολύ νεαρή ηλικία να ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Των άλλων κυρίως διότι οι δικές του δεν μοιάζει να μπορούν εύκολα να ικανοποιηθούν.
Από τη Μία Κόλλια
Μας εξηγείτε αναλυτικά ποια είναι η εξειδίκευσή σας και πάνω σε τι εργάζεστε αυτή τη στιγμή;
Μετά την ολοκλήρωση των ιατρικών μου σπουδών στο ΑΠΘ, μετακόμισα στη Γερμανία και αρχές του 2013 ξεκίνησα την ειδικότητά μου στη γενική παθολογία σε ένα περιφερειακό νοσοκομείο σε μία πόλη κοντά στο Düsseldorf της Γερμανίας. Το ίδιο διάστημα ξεκίνησα και ολοκλήρωσα με άριστα το μεταπτυχιακό μου πάνω στη γενική παθολογία στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου στη Σκωτία. Με σκοπό να εξειδικευτώ περαιτέρω και να μπορέσω να ασχοληθώ με την έρευνα, αποφάσισα το 2015 να συνεχίσω την ειδικότητά μου στη νεφρολογία στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Münster. Παράλληλα με την κλινική άσκηση, ενσωματώθηκα στην ερευνητική ομάδα του Prof. Kümpers και εκπόνησα τη διδακτορική μου διατριβή.
Τόσο στο μεταπτυχιακό όσο και στο διδακτορικό μου ασχολήθηκα με τη μέτρηση και τη σημασία της μικροκυκλοφορίας και του ενδοθηλίου – μιας λεπτής, κυτταρικής στοιβάδας που επικαλύπτει εσωτερικά τον αυλό των αγγείων – στην επείγουσα ιατρική και εντατικολογία. Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι για ένα χρόνο στη μονάδα εντατικής θεραπείας ολοκληρώνοντας την ειδικότητα μου στη νεφρολογία με σκοπό να εξειδικευτώ μετέπειτα στην προνοσοκομειακή και ενδονοσοκομειακή επείγουσα ιατρική. Παράλληλα συνεχίζω την έρευνά μου ως post-doc πάνω στην επείγουσα ιατρική, και κυρίως στη δυσλειτουργία της μικροκυκλοφορίας και του ενδοθηλίου στη σήψη. Με απλά λόγια, μελετάμε την καταστροφή των μικρότερων αγγείων (διάμετρο < 10 µm) και του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα, μιας λεπτής προστατευτικής επίστρωσης του εσωτερικού τοιχώματος των αγγείων, σε ασθενείς με βαριά λοίμωξη. Απώτεροι ερευνητικοί μας στόχοι είναι όχι μόνο να μπορούμε να προβλέψουμε την πιθανή εξέλιξη της λοίμωξης σε σήψη στα πρώτα της ακόμα στάδια, αλλά και να μπορούμε τελικά να παρέμβουμε διορθώνοντας τις βλάβες στη μικροκυκλοφορία.
Τι σημαίνει το βραβείο που σας αποδόθηκε; Καταξίωση και ευθύνη, χαρά και αισιοδοξία; Σημαίνει κάτι και για την εξέλιξή σας από εδώ και πέρα;
Η Γερμανική Παθολογική Εταιρία Εντατικολογίας και Επείγουσας Ιατρικής (DGIIN) ξεχωρίζει και βραβεύει μία ερευνητική εργασία στον τομέα της εντατικολογίας κάθε χρόνο. Σίγουρα το βραβείο αυτό είναι μεγάλη τιμή καθώς και αναγνώριση των κόπων και της δουλειάς μου, βοηθώντας στην περαιτέρω καταξίωση στη γερμανική ακαδημαϊκή κοινότητα. Πέρα από αυτό διευκολύνει σημαντικά τις μελλοντικές προσπάθειες για την απόκτηση ερευνητικής χρηματοδότησης.
Ποιο ήταν το εφηβικό σας όνειρο επαγγελματικά και πόσο σκληρό και δύσκολο ήταν το να φθάσετε μέχρι την πρώτη δουλειά;
Θα μπορούσα να πω ότι ζω το παιδικό/εφηβικό μου επαγγελματικό όνειρο, καθώς από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να γίνω κλινικός ιατρός, αλλά και ερευνητής. Οι πρώτες αιτήσεις σε μεγάλα νοσοκομεία συνοδεύτηκαν από αντίστοιχες απορρίψεις, οπότε συμβιβάστηκα προσωρινά και ξεκίνησα να δουλεύω σε ένα περιφερειακό νοσοκομείο, χωρίς δυνατότητα έρευνας. Μαζεύοντας εμπειρία και προσόντα για περίπου δύο χρόνια, ξαναπροσπάθησα καταθέτοντας αιτήσεις. Μέσα σε μία εβδομάδα είχα εξασφαλίσει 5 συνεντεύξεις σε διάφορες πανεπιστημιακές κλινικές, επιλέγοντας τελικά την τωρινή μου θέση στην πανεπιστημιακή κλινική του Μύνστερ (UKM).
Ποιες είναι οι διαφορές, από τα όσα ακούτε, της επαγγελματικής ανέλιξης ενός γιατρού στη Γερμανία και την Ελλάδα; Είναι η χρηματοδότηση έρευνας για παράδειγμα;
Αν και σίγουρα τα κονδύλια και οι ευκαιρίες χρηματοδότησης στη Γερμανία είναι περισσότερες από ό,τι στην Ελλάδα, προσωπικά θεωρώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη αξιοκρατίας, που δυστυχώς – από όσο ακούω και από τους συναδέλφους μου – ταλανίζει ακόμα σε μεγάλο βαθμό την ακαδημαϊκή ζωή και αποτελεί συχνά τροχοπέδη στην επαγγελματική ανέλιξη και στα όνειρα των νέων ιατρών.
Τι σας λυγίζει;
Το να αντιλαμβάνεσαι ότι η ιατρική και οι δυνατότητές μας έχουν όρια, που δυστυχώς δεν μπορούν πάντα να ξεπεραστούν.
Πώς διαχειρίζεστε το ιατρικό λάθος;
Αν και όλοι μας κάνουμε στην καθημερινότητά μας λάθη, η ιδιαιτερότητα του ιατρικού λάθους είναι ότι μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τον ασθενή. Για αυτόν ακριβώς το λόγο έχουν αναπτυχθεί ιατρικά πρωτόκολλα και τυποποιημένες διαδικασίες λειτουργίας (standard operating procedure – SOP) σε διεθνές, εθνικό και τοπικό επίπεδο από διάφορους πιστοποιημένους φορείς. Παρόλα αυτά στην ιατρική δεν είναι δυνατόν να τυποποιηθούν όλες οι πιθανές περιπτώσεις, για αυτό και είναι ευθύνη του ιατρού απέναντι στους ασθενείς του, αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό, να είναι άριστος γνώστης τόσο του αντικειμένου του, όσο και των ορίων/δυνατοτήτων του. Παρόλα αυτά λάθη συνεχίζουν και θα συνεχίσουν δυστυχώς να συμβαίνουν. Το σημαντικότερο σε αυτό το σημείο είναι να τα αντιμετωπίζουμε με διαφάνεια και ειλικρίνεια αντλώντας χρήσιμα συμπεράσματα που θα μας βοηθήσουν να χειριστούμε αποτελεσματικότερα αντίστοιχα περιστατικά στο μέλλον.
Τι μπορείτε να πείτε πως δεν θα ξεχάσετε ποτέ από την περίοδο της πανδημίας και με τι είδους εφόδια μπορούμε να πούμε ότι σας εμπλούτισε;
Δεν πιστεύω ότι θα μπορέσω να ξεχάσω την αγωνία στο πρόσωπο και στα μάτια των νοσηλευόμενων ασθενών με COVID-19, καθώς και των συγγενών τους. Πέρα όμως από τις δυσκολίες, θεωρώ ότι η πανδημία μας υπενθύμισε ότι πρέπει να εκτιμούμε το σήμερα και να μην παίρνουμε ούτε καν τα πιο απλά και καθημερινά πράγματα ως δεδομένα.
Πόσος χρόνος και πόσος… νους μένει για άλλα πράγματα στη ζωή σας;
Είναι απαραίτητο να μένει τόσο χρόνος όσο και… νους και για άλλα πράγματα. Θεωρώ πως η σωστή ισορροπία ανάμεσα στη δουλειά και στον ελεύθερο χρόνο είναι βασική προϋπόθεση για την καλή ψυχική υγεία. Προσωπικά, ξεφεύγω ταξιδεύοντας, αν και στα χρόνια του κορωνοϊού περισσότερο νοερά με ταινίες και βιβλία.
Έχετε κάποια κοντινά ή πιο μακρινά όνειρα;
Στα κοντινά όνειρά μου, ελπίζω οι ερευνητικές μας προσπάθειες στην επείγουσα ιατρική να στεφθούν με επιτυχία και η καλύτερη κατανόηση της μικροκυκλοφορίας να μας επιτρέψει όχι μόνο να προβλέπουμε την πιθανή κλινική επιδείνωση του ασθενή πριν ακόμα αυτή λάβει χώρα, αλλά και να μπορούμε να την αποτρέψουμε. Στα πιο μακρινά μου όνειρα, θα ήταν να επιστρέψω κάποια στιγμή στην Ελλάδα και να συμβάλλω κι εγώ στο να παρέχει η χώρα μας ίσες ευκαιρίες στους νέους επιστήμονες να πραγματοποιήσουν τα δικά τους όνειρα.
#HisStory