Παρά τη γενική πεποίθηση ότι οι ηγέτες είναι παντοδύναμοι, η πραγματικότητα αποδεικνύει περίτρανα την ανθρώπινη πλευρά τους. Ανησυχία για τα οικονομικά αποτελέσματα, αγωνία για το συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό σκηνικό, ανασφάλεια για το ψηφιακό μέλλον. Ποιοι φόβοι όμως είναι οι πιο έντονοι; Ποιοι φόβοι κρατούν ξύπνιους τους ηγέτες τα βράδια και πως τους αντιμετωπίζουν;

#leaders #leadership #leadershipdevelopment #business #thehumanleader 

Από τη Στέλλα Ράπτη

Αν οι ηγέτες μπορούν να ευχαριστήσουν για κάτι την πανδημία και τις αλλαγές που επέβαλε βίαια και αστραπιαία σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτό είναι ότι τους ανάγκασε να δουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη και να αποδεχτούν την ανθρώπινη πλευρά τους. Μπροστά στο θέμα της επιβίωσης που αντιμετώπισε η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, οι ηγέτες τους κλήθηκαν να βρουν καινοτόμες λύσεις όχι μόνο όσον αφορά τα οικονομικά μεγέθη αλλά και την ψυχική στήριξη τόσο του ανθρώπινου δυναμικού όσο και τη δική τους. 

Η πανδημία ήταν μία περίοδος περισυλλογής και ανασυγκρότησης και για πολλούς ηγέτες μία περίοδος που τους κάλεσε και τους βοήθησε να έρθουν σε επαφή με την ανθρώπινη πλευρά τους. Με τις αγωνίες, τις ανησυχίες και τους φόβους τους. Εκείνοι που τους αναγνώρισαν, τους αποδέχτηκαν και επέλεξαν να μιλήσουν ανοιχτά για αυτούς, είναι οι ηγέτες που τώρα μιλούν στην καρδιά των στελεχών και των εργαζομένων. 

Είναι αυτοί που «απελευθερώνουν μαγεία και πετυχαίνουν αδιανόητα αποτελέσματα. Είναι αυτοί που διοικούν με σκοπό και ανθρωπιά», γράφει στο βιβλίο του “The Heart of Business” ο Hubert Joly, λέκτορας στο Harvard Business School και πρώην πρόεδρος και CEO της Best Buy. 

Ιδού τι κρατάει ξύπνιους τους ηγέτες τα βράδια:

1. Η Αποτυχία

Το να διοικείς μια επιχείρηση, να είσαι υπόλογος στους μετόχους για τις αποφάσεις σου και να νιώθεις υπεύθυνος για αυτές απέναντι και στους εργαζομένους είναι βαρύ φορτίο. Όλοι οι ηγέτες φοβούνται την αποτυχία, ιδιαίτερα όταν όλα τα μάτια είναι στραμμένα πάνω τους, όπως στη σύγχρονη εποχή. Παρόλα αυτά, η αποτυχία είναι σημαντικός παράγοντας στη διαδικασία της γνώσης. 

Δεν μπορείς να θεωρείσαι επιτυχημένος ηγέτης αν δεν έχεις βιώσει κάποιου είδους και μεγέθους αποτυχία στην επαγγελματική σου πορεία. Ο τρόπος που την αντιμετώπισες, ο τρόπος που διόρθωσες τα λάθη και έμαθες από αυτά είναι η πιο πολύτιμη εμπειρία που μπορείς να αποκτήσεις. 

Ένα λάθος στο στρατηγικό σχεδιασμό, μία λάθος επιλογή σημαντικών στελεχών, μία λάθος επένδυση: η αποτυχία μοιάζει αναπόφευκτη. Ο Peter Drucker, γκουρού του μάνατζμεντ και σύμβουλος των μεγαλύτερων εταιρειών παγκοσμίως, συνήθιζε να λέει ότι όταν οι ηγέτες φοβούνται την αποτυχία χάνουν τις ευκαιρίες για να μάθουν και να εξελιχθούν. Το σημαντικότερο είναι να τις αναγνωρίζουν, να τις αποδέχονται και να προσαρμόζουν τη δράση τους ανάλογα. O Samuel Beckett το έγραψε αριστοτεχνικά: «Try again. Fail again. Fail better».

2. Η Ομιλία μπροστά σε κοινό

Οι ηγέτες βγαίνουν καθημερινά στη «σκηνή», συνομιλούν με τις ομάδες τους, επικοινωνούν το όραμά τους, ενημερώνουν για τις ιδέες και τις αποφάσεις τους. Τα στελέχη, οι εργαζόμενοι, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου είναι το δικό τους κοινό και η επικοινωνία προς όλους πρέπει να είναι ξεκάθαρη, δομημένη, πειστική και να εμπνέει εμπιστοσύνη και αυτοπεποίθηση. 

Οι περισσότεροι ηγέτες γίνονται καλύτεροι με το πέρασμα του χρόνου και με την καθημερινή πρακτική όταν ξεπερνούν το φόβο τους και κάνοντας ακριβώς αυτό που φοβούνται: μιλώντας όσο το δυνατό πιο συχνά σε παρουσιάσεις, meetings και συνέδρια. 

fears

3. Η Kριτική

Μέτοχοι, στελέχη και εργαζόμενοι βασίζονται στον ηγέτη για να πάρει τις σωστές αποφάσεις. Πολλές φορές πολλές από αυτές θα δυσαρεστήσουν ορισμένους από αυτούς. Ο κανόνας του «δεν μπορείς να τους έχεις όλους χαρούμενος» εδώ βρίσκει απόλυτη εφαρμογή. Θα υπάρχουν διαφωνίες, θα υπάρχει κριτική, συχνά έντονη. 

Ο καλύτερος τρόπος για να εκπαιδευτεί ένας ηγέτης στην κριτική που θα του ασκείται είναι να ζητάει συχνά ειλικρινές feedback από τους στενούς συνεργάτες του. Ο Marshal Goldsmith, ο πιο διάσημος και περιζήτητος leadership coach και μεταξύ των 10 Top Business Thinkers παγκοσμίως, παροτρύνει τους CEO πελάτες του να ζητάνε όχι μόνο feedback αλλά κυρίως feedforward από τους συνεργάτες τους, δηλαδή συγκεκριμένες προτάσεις που αφορούν σημαντικές αποφάσεις. «Τι θα μπορούσα να είχα κάνει καλύτερα;» «Τι μπορεί να γίνει καλύτερα την επόμενη φορά;» «Δώσαμε τον καλύτερο εαυτό μας;» 

Λαμβάνοντας απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις, ο ηγέτης συλλέγει πληροφορίες που αξιολογεί στη συνέχεια και ταυτόχρονα χτίζει μία ειλικρινή σχέση με τους συνεργάτες του. 

4. Η Ευθύνη και οι σκληρές αποφάσεις

Η θέση του ηγέτη είναι εκ προοιμίου μία θέση ευθύνης. Ευθύνης για τους εργαζόμενους, για τους πελάτες, για τους μετόχους, για το ίδιο το μέλλον της εταιρείας. Και αυτό μπορεί συχνά να αποδεικνύεται δυσβάσταχτο. Όμως ο ηγέτης δεν είναι μόνος ή τουλάχιστον δεν πρέπει να είναι μόνος. Πριν βάλει την τελική υπογραφή σε μία απόφαση, έχει συμβουλευτεί την ομάδα του, έχει ακούσει απόψεις, έχει καταγράψει διαφωνίες. 

Και ναι, ακόμη και τότε, μπορεί να λάβει μία «κακή» απόφαση που σε κάθε περίπτωση είναι καλύτερη από την αναβλητικότητα ή τη συνολικότερη αδυναμία στη λήψη αποφάσεων. Συχνά και η υπερανάλυση των δεδομένων ή η υπερβολική προσοχή στη λεπτομέρεια μπορεί να οδηγήσει στο να χαθεί μία σημαντική ευκαιρία. 

5. Το Σύνδρομο του απατεώνα

Μήπως δεν είμαι αρκετά καλός/η για αυτή τη θέση; Μήπως έκαναν λάθος που με εμπιστεύτηκαν; Μήπως είμαι ένας μέτριος ηγέτης που εξαπατά αυτούς που τον επέλεξαν; Μήπως ήταν τυχαία η επιλογή μου; Σύμφωνα με έρευνα του Harvard Business Review 8 στους 10 επιτυχημένους ηγέτες εμφανίζουν το σύνδρομο του απατεώνα ιδιαίτερα στην αρχή της καριέρας τους κάτι που τους αποτρέπει από το να δείχνουν τον καλύτερο εαυτό τους. 
 
Πίσω από το παράδοξο αυτό σύνδρομο του απατεώνα κρύβεται η τελειομανία. «Θα μπορούσα να τα είχα καταφέρει καλύτερα», «Θα μπορούσα να είχα πάρει καλύτερη απόφαση», είναι μερικές από τις σκέψεις των επιτυχημένων ηγετών με σύνδρομο του απατεώνα. 
Σαφώς, η επιθυμία για το καλύτερο είναι μία υγιής ώθηση, όμως κανείς δεν μπορεί να είναι τέλειος. Η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν ηγέτη είναι να συγχωρήσει τον εαυτό του για τα λάθη του που ούτως ή άλλως είναι αναπόφευκτα και τόσο ανθρώπινα. Η ωριμότητα και η εμπειρία είναι οι σύμμαχοι του επιτυχημένου ηγέτη. 

Ο φόβος είναι κάτι απόλυτα φυσικό. Υπάρχει για να μας προστατεύει και να μας προειδοποιεί. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μας κρατάει πίσω και να μας αποτρέπει  από το να αγγίξουμε το μέγιστο των δυνατοτήτων μας. Οι επιτυχημένοι ηγέτες το γνωρίζουν καλά αυτό και τολμούν να τον ξεπερνούν αναλαμβάνοντας πάντα την ευθύνη της απόφασης τους.