Ο αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, μέσα από το κανάλι του The Mythologist στο Youtube αφηγείται τη μυθολογία με ένα μοναδικό τρόπο που προσελκύει χιλιάδες θεατές καθημερινά.

#history #mythology #archaelogy #science #culture #socialmedia 

Από τη Μία Κόλλια 

Νιώσατε κάποια κλίση εξ αρχής προς την Αρχαιολογία; Για ποιους λόγους την επιλέξατε;

Θυμάμαι από μικρό παιδί να πετυχαίνω στην τηλεόραση ντοκιμαντέρ ιστορικού ή αρχαιολογικού περιεχομένου και να φαντάζομαι τον εαυτό μου στη θέση του παρουσιαστή ή του επιστήμονα που μιλά για το θέμα. Εκεί, νομίζω, δημιουργήθηκε αυτή η πρώτη έλξη που στη συνέχεια έγινε συνειδητή επιλογή ως προς τις σπουδές στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ. Τελικά, μετά από μια-δυο εβδομάδες στη σχολή, με κέρδισε η αρχαιολογία και η ιδέα της απτής επαφής με το παρελθόν.

Τι είναι το τόσο γοητευτικό στη μυθολογία ώστε να κάνει κάποιον να ασχοληθεί αποκλειστικά με αυτό;

Η Μυθολογία μας δίνει την ευκαιρία να μελετήσουμε τους ανθρώπους της αρχαιότητας μέσα από μια πολύ ιδιαίτερη χαραμάδα. Πριν την εμφάνιση της επιστήμης, όταν ακόμη ο άνθρωπος προσπαθούσε να κατανοήσει τον εαυτό του, τον κόσμο και τη θέση του μέσα σε αυτόν, έπλασε με το μυαλό του ιστορίες περί θεών, ηρώων και τεράτων.

Αυτές οι ιστορίες -οι μύθοι- επιβίωσαν μέχρι το σήμερα και συνεχίζουν να γοητεύουν και να διδάσκουν παρουσιάζοντας πρότυπα μίμησης ή αποφυγής. Επίσης, πραγματεύονται έννοιες και συναισθήματα που ενδιέφεραν ανέκαθεν τον άνθρωπο, κάτι που τους καθιστά ακόμη πιο γοητευτικούς λόγω παλαιότητας αλλά και επίκαιρους συνάμα.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στη ζωή σας, πώς τις ξεπεράσατε και τι σας δίδαξαν;

Η αλήθεια είναι ότι ζούμε σε μια εποχή στην οποία η έννοια της λέξης «δυσκολία» έχει αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Προσωπικά, θεωρώ τον εαυτό μου αρκετά τυχερό που δεν έχω βιώσει τρομερές δυσκολίες στη μέχρι τώρα πορεία της ζωής μου. Παρ’ όλα αυτά, είμαι ένας άνθρωπος που ζει και αναπνέει για να βάζει και να πετυχαίνει στόχους. Όταν αυτοί οι στόχοι δεν πραγματοποιούνται, η δυσκολία έγκειται στην ανασυγκρότηση, τον επαναπροσδιορισμό και την ψυχική δύναμη να συνεχίσεις μαθαίνοντας από τα όποια λάθη. Κατά κύριο λόγο, λοιπόν, με δίδαξαν πολλά οι όποιες αποτυχίες του παρελθόντος, οι οποίες ξεπεράστηκαν με πείσμα, καθαρό μυαλό και επιμονή.

Πώς διαχειρίζεστε την αναγνώριση; 

Η αναγνώριση της δουλειάς και του κόπου μου είναι κάτι ζωογόνο για εμένα. Κάθε φορά που το βιώνω, γεμίζω με όρεξη και έμπνευση για το επόμενο βήμα. Το ίδιο συμβαίνει και με την αναγνωρισιμότητα, η οποία εκτός από την επιβεβαίωση της καλής δουλειάς, μου δίνει με αμεσότητα την αγάπη του κόσμου.

Ποιο είναι το μυστικό για τη σωστή προσέλκυση ανθρώπων μέσω YouΤube; Πώς μπορεί κάποιος να συνδυάσει την εκλαΐκευση με το επιστημονικό επίπεδο της γνώσης και την εγκυρότητά της; 

Δεν υπάρχει μυστικό. Υπάρχουν τόσα πολλά είδη βίντεο στο YouTube που έχουν απήχηση και επιτυχία που το κάθε ένα από αυτά ακολουθεί διαφορετική συνταγή. Εγώ έχω ως γνώμονα το σεβασμό προς τον κόσμο που παρακολουθεί το υλικό μου, το να είναι ενδιαφέρον το βίντεο και να προσφέρει αξία, γνώση και ψυχαγωγία, πάντα σε συνάρτηση με την επιστημονική ορθότητα.

Αυτή η συνταγή με τις σωστές δόσεις ακαδημαϊκών γνώσεων, προσεκτικής έρευνας, χιούμορ και προώθηση της κριτικής σκέψεις παράγουν ένα αποτέλεσμα που φαίνεται ότι πληροί τις προϋποθέσεις για να αναγνωριστεί ως «εκλαϊκευμένη επιστήμη».

themythologist

Πόσο συμβατή ή ασύμβατη είναι η τεχνολογία και η ραγδαία ανάπτυξή της με τον ανθρώπινο παράγοντα; Θα θέλατε αληθινό κοινό σε αυτό που κάνετε;

Η τεχνολογία είναι δημιούργημα του ανθρώπου και για τον λόγο αυτό η οποιαδήποτε συμβατότητα της ή μη είναι ευθύνη του. Η τεχνολογία υπάρχει στη ζωή του ανθρώπου από τότε που υπάρχει άνθρωπος και όσο λύνει προβλήματα και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής του είναι απόλυτα συμβατή. Υπάρχουν παραφωνίες, βέβαια, οι οποίες δεν γίνεται να αποφευχθούν, αλλά το πρόσημο είναι θετικό. Το κοινό που με ακολουθεί είναι αληθινό. Οι άνθρωποι που βλέπουν τα βίντεο που δημιουργώ είναι πραγματικοί και η αξία που τους παρέχουν είναι υπαρκτή σε εκπαιδευτικό ή και ψυχαγωγικό επίπεδο. 

Η εβδομαδιαία επαφή με τη Μυθολογία μέσα από το YouTube αποφέρει πραγματικά οφέλη και ο κόσμος αυτός υπάρχει εκεί έξω. Ως προς το αν θα ήθελα τη φυσική τους παρουσία, ναι φυσικά, δεν μπορεί να συγκριθεί με την ψηφιακή επαφή. Αλλά ευτυχώς, αργά ή γρήγορα, θα μας δοθεί η ευκαιρία και η αφορμή να τα πούμε και από κοντά. 

Πόσο αφιερωμένος πρέπει κάποιος να είναι στην έρευνα αυτού που κάνει και πόσο μοναχική δουλειά είναι;

Η έρευνα στο μυαλό μου είναι εξ΄ ορισμού μια μοναχική ασχολία. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ, ξημερώματα… Τα συγγράμματα και ο υπολογιστής είναι ανοικτά συνεχώς και οι ώρες κυλούν χωρίς ανθρώπινη επαφή. Υπάρχουν στιγμές που «χάνεσαι» και οι ώρες κυλούν σαν νερό και υπάρχουν και άλλες που αγανακτείς και τα πετάς όλα κάτω από το γραφείο. Εκεί είναι απαραίτητη η αφοσίωση και η επιμονή. 

Σε αυτές τις στιγμές είσαι μόνος σου, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άτομα να σε στηρίξουν με τον τρόπο τους αφότου βρεθείς σε τέλμα ή σε απόγνωση. Όμως, αντίστοιχα, οι καρποί αυτής της ασχολίας είναι πλούσιοι (όχι σε οικονομικό επίπεδο) και η ικανοποίηση στο τέλος δε συγκρίνεται. 

Πόσο μπορούμε να παραλληλίσουμε τις μυθολογικές ιστορίες με την αληθινή ζωή και να πάρουμε διδάγματα από αυτές; Μπορείτε να μας δώσετε συγκεκριμένα παραδείγματα;

Οι μύθοι γεννήθηκαν μέσα από τη ζωή και δημιουργήθηκαν από ανθρώπους που προσπαθούσαν να διδάξουν, να εκφραστούν και να εξηγήσουν. Αυτά από μόνα τους προσδίδουν στους μύθους μια διδακτική αξία, η οποία σε κάποιους από αυτούς είναι μεγαλύτερη και σε άλλους μικρότερη. Νομίζω ότι τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτής της διαπίστωσης είναι οι μύθοι που πραγματεύονται έννοιες.

Σε ένα γλυπτό του Κηφισόδοτου από τον 4ο αι. π.Χ. βλέπουμε τη θεά Ειρήνη να κρατά στην αγκαλιά της τον νεαρό θεό Πλούτο, μια σαφέστατη δήλωση της πεποίθησης ότι τα υλικά και τα πνευματικά αγαθά «ανθίζουν» σε περιόδους ειρήνης.  

Πού συγκλίνουν – αν συγκλίνουν – η μυθολογία με την ιστορία και ενδεχομένως με την αρχαιολογία;

Η Μυθολογία παρουσιάζει σίγουρα μια ιστορική αξία, δεδομένου ότι αντηχεί πραγματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από την εμφάνιση της γραφής και της ιστοριογραφίας. Μέσα στο πέρασμα των αιώνων τα γεγονότα αυτά απέκτησαν θρυλικές και μυθικές διαστάσεις. Έτσι έχουμε θεϊκές παρεμβάσεις για τα ανεξήγητα φαινόμενα, ήρωες που αγγίζουν το θεϊκό στοιχείο με τις ικανότητές τους και τέρατα που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο ως τα μεγάλα εμπόδια του μύθου. 

Η Μυθολογία δεν είναι Ιστορία, αλλά κάπου εκεί στο αχανές αυτό υλικό, υπάρχουν ψήγματα ιστορίας που μας σκιαγραφούν ένα πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο μιας εποχής για την οποία δεν γνωρίζουμε όσα θα θέλαμε. Αν μιλήσουμε για αρχαιολογία, τότε το πράγμα αλλάζει. Τα υλικά κατάλοιπα της αρχαιότητας είναι γεμάτα μυθολογικά επεισόδια και για να τα μελετήσει κάποιος πρέπει να είναι εξοικειωμένος με αυτά, καθώς για τους ανθρώπους της εποχής αποτελούσαν τη θρησκεία, την παράδοση και την ιστορία τους. 

Ποιες είναι οι πιο αγαπημένες σας ιστορίες και ήρωες και γιατί;
 

Η αγαπημένη μου ιστορία από όλες είναι εκείνη του Έρωτα και της Ψυχής, δυο προσωποποιημένων εννοιών. Ουσιαστικά, περιγράφεται η ταραχώδης σχέση ανάμεσα στη λογική και τον έρωτα αλλά και οι δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος στην προσπάθειά του να βρει την ευτυχία, η οποία μπορεί στον μύθο να έρχεται αλλά στη ζωή πολλές φορές όχι. 

Επίσης, επειδή αυτή την περίοδο δουλεύω πάνω στη δεύτερη σεζόν του «Επικού Podcast» με θέμα την Οδύσσεια, αρχίζω και αγαπώ το ταξίδι του Οδυσσέα. Οι δυσκολίες, η περιπλάνηση, το άγνωστο, τα τέρατα, η Ιθάκη… Μου θυμίζει πολύ την ίδια τη ζωή.

#HisStory