Ο Γιώργος Γεωργάκης, ο ογκολόγος χειρουργός και ερευνητής, έχει αγωνιστεί για το όνειρο που κέρδισε αφού μπορεί να βοηθά ανθρώπους στην πιο κρίσιμη στιγμή τους. Η ειλικρίνεια και η αφοσίωση αυτού του Έλληνα που σε αφοπλίζει, έχει μαγέψει συνεργάτες και συναδέλφους από όλον τον κόσμο, που τον εμπιστεύονται εδώ και πολλά χρόνια σταθερά και αμετακίνητα.

Από τη Μία Κόλλια

«Μεγάλωσα στην Λευκάδα και πήγα στην Αθήνα όταν ήρθε ο καιρός να σπουδάσω Ιατρική. Ήδη από το δεύτερο έτος της σχολής, ήξερα ότι ήθελα να γίνω χειρουργός - μου άρεσε πολύ. Στο πέμπτο έτος, μέσα από ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών, είχα πάει για έναν μήνα στη Γερμανία και εκεί συνειδητοποίησα ότι τα πράγματα ήταν διαφορετικά από την Ελλάδα - η περαιτέρω εκπαίδευση ήταν πιο επαγγελματική. Έτσι κατάλαβα ότι έπρεπε να κάνω στο εξωτερικό την ειδικότητά μου. Κάποια στιγμή πήγα στο Χιούστον για να παρακολουθήσω πάλι ένα πρόγραμμα και εκεί γνώρισα πολλούς συναδέλφους στο αντικαρκινικό κέντρο MD Anderson. Τότε μου μπήκε το «μικρόβιο» να κάνω έρευνα - μου είπαν ότι όταν θα τελείωνα τις σπουδές μου, θα μπορούσα να επιστρέψω εκεί. Έτσι κι έγινε. Μέχρι τότε, δεν είχα στο μυαλό μου να ασχοληθώ με τον καρκίνο αλλά τελικά μαζί με έναν καθηγητή αρχίσαμε την έρευνα πάνω στη νόσο του Hodgkin, που είναι ένας τύπος λεμφώματος. Το γεγονός ότι θα μπορούσαμε να βρούμε ένα νέο φάρμακο για αυτή την ασθένεια με είχε κατενθουσιάσει και δούλευα ασταμάτητα. Μετά από τέσσερα χρόνια, όταν τελείωσε το project που έκανα, ξεκίνησα ειδικότητα, άρχισα να δουλεύω στην Αμερική και έκτοτε δεν σταμάτησα».

Στην ιατρική, υπάρχει άραγε αυτό που ονομάζουμε ταλέντο;

Ταλέντο έχει κάποιος που κάνει κάτι που δεν μπορεί να το κάνει κάποιος άλλος. Ταλέντο έχει ο Ρονάλντο. Εγώ δεν θα έλεγα ότι έχω ταλέντο, αλλά επειδή η δουλειά μου μού αρέσει πάρα πολύ και με ευχαριστεί, ίσως αυτό να με κάνει να προοδεύω. Μπορεί ένας άνθρωπος να έχει μια ιδιαίτερη κλίση, αλλά γενικά αν κάποιος δουλέψει σκληρά και έχει ένα όραμα, θα πάει μπροστά σε οτιδήποτε κι αν κάνει. Στα χρόνια που ήμουν στο εργαστήριο, κάποια στιγμή βαρέθηκα λίγο, γιατί εγώ, στο βάθος, ήθελα να γίνω χειρουργός. Κατάλαβα όμως ότι και αυτό ήταν ένα μέσο που θα με οδηγούσε στον τελικό σκοπό μου. Όταν ξεκίνησα να κάνω χειρουργική στο Κονέκτικατ, θυμάμαι ότι τα πρωινά, οδηγώντας προς τη δουλειά, έπεφτα πάντα σε ένα φανάρι που κρατούσε πολλή ώρα. Εκείνο το διάστημα, εγώ πάντα σκεφτόμουν «Τι ωραία, πάω στη δουλειά!». Αυτό λοιπόν το θεωρώ πολύ σημαντικό: να σου αρέσει η δουλειά που κάνεις. Και αυτό σε πηγαίνει ψηλά.

Όλα αυτά τα χρόνια δουλεύετε στο ίδιο νοσοκομείο;

Ξεκίνησα ειδικότητα στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης το 2007, όπου έμεινα ένα χρόνο. Μετά πήγα στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, για έξι χρόνια και τελείωσα την ειδικότητά μου. Ύστερα έκανα υποειδικότητα για δύο χρόνια στο Πίτσμπουργκ, όπου πήγα μαζί με τη γυναίκα μου, την οποία είχα γνωρίσει εν τω μεταξύ. Τελειώνοντας και από εκεί, πήγα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Νέας Υόρκης, το Stony Brook University Hospital, όπου συνεχίζω να δουλεύω. Είμαι πολύ τυχερός γιατί εκτός από το αντικείμενο της δουλειάς μου, που μου αρέσει πολύ, έχω και άριστη συνεργασία με τους συναδέλφους μου και έτσι το περιβάλλον είναι πολύ ευχάριστο για μένα. Είμαστε μία ομάδα που προσπαθούμε για τον ίδιο σκοπό, χωρίς ανταγωνισμούς - κι αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Πώς αντιμετωπίζετε το ιατρικό λάθος;

Το ιατρικό λάθος δεν είναι κάτι που μπορείς να το αποφύγεις 100%. Ο γιατρός πρέπει πάντα να κάνει τα βήματα που θα κρατήσουν τον ασθενή ασφαλή και έτσι μειώνει κατά πολύ μεγάλο ποσοστό την περίπτωση του ιατρικού λάθους. Σε ένα χειρουργείο, μπορεί να υπάρξει κάποια επιπλοκή. Αν έχεις φροντίσει να υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας και είσαι προσεκτικός, τότε θα καταφέρεις να διορθώσεις το πρόβλημα που δημιουργήθηκε.

Η σωστή αντίδραση του γιατρού έχει να κάνει με το πόσο ενδιαφέρεται ή πόσο ικανός είναι;

Όλο αυτό είναι μια πολύ μεγάλη κουβέντα. Ειδικά στην Αμερική, που αν ο γιατρός κάνει ένα λάθος, ο ασθενής θα του κάνει μήνυση, υπάρχει το standard of care, το οποίο μάλιστα διαφέρει από πολιτεία σε πολιτεία, και δείχνει -χωρίς να υπάρχει βέβαια συγκεκριμένος ορισμός-, αν ο γιατρός έκανε αυτά που έπρεπε στην περίπτωση του κάθε ασθενούς. Αυτό το κρίνει μια επιτροπή γιατρών που συστήνεται και καταλήγει σε ένα συμπέρασμα. Συνήθως ένας γιατρός μπορεί να κατηγορηθεί για αμέλεια, γι’ αυτό πρέπει πάντα να τηρεί το standard of care. Γενικά πάντως σε ένα χειρουργείο πρέπει διαρκώς να ελέγχεις διπλά το κάθε βήμα που κάνεις, για να μειώνεις συνεχώς την πιθανότητα του ιατρικού λάθους. Eπίσης, πριν από κάθε χειρουργείο, πρέπει να έχεις εξηγήσει επακριβώς στον ασθενή ποια είναι τα ρίσκα, ποιες οι εναλλακτικές και ποια είναι τα όρια του τι μπορείς να κάνεις. Στην Ελλάδα, πολλές φορές ο ασθενής δεν θέλει να ακούσει από τον γιατρό αυτά τα τόσο σημαντικά στοιχεία, πράγμα που το θεωρώ λάθος. Πρέπει να γνωρίζει ο ασθενής εκ των προτέρων τι πιθανότητες επιτυχίας θα έχει το χειρουργείο του και μετά να αποφασίσει αν θα το κάνει.

Στον κλάδο σας οι εξελίξεις είναι διαρκείς. Πόσο δύσκολο είναι αυτό για έναν γιατρό, που πρέπει συνεχώς να ενημερώνεται;

Η Ιατρική είναι ένα επάγγελμα που κυριολεκτικά το παντρεύεσαι ήδη από τη στιγμή που θα αρχίσεις να το σπουδάζεις. Όταν ήμουν στο πανεπιστήμιο, είχα καθηγήτρια την Ελένη Γιαμαρέλλου. Θυμάμαι λοιπόν που μας έλεγε, «αυτά που σας διδάσκω τώρα, δεν έχουν γραφτεί ακόμα στα βιβλία». Τότε, μου είχε φανεί υπερβολικό. Αργότερα όμως, επειδή έχω γράψει κι εγώ βιβλία, το κατάλαβα απολύτως. Μέχρι να μαζέψεις τα στοιχεία που χρειάζεσαι για το βιβλίο, μετά να το διορθώσεις και να το εκδώσεις, έχουν περάσει 2-3 χρόνια. Μέσα σ’ αυτό το διάστημα, οι εξελίξεις και η γνώση που θα έχει προστεθεί είναι πολλές. Ο γιατρός πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς. Δυστυχώς στην Ελλάδα, η γνώση που αποκομίζεις είναι θέσφατο -  κι αυτό με δυσκόλεψε πολύ όταν πήγα στην Αμερική. Εκεί μαθαίνουν πράγματα που χρειάζονται άμεσα. Δηλαδή επειδή ξέρουν πόσο γρήγορα τρέχουν οι εξελίξεις, δεν κάθονται να υπεραναλύουν κι αυτό σε πάει μπροστά. Έχεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου ότι μαθαίνεις κάτι που πρόκειται όμως να αλλάξει και επικεντρώνεσαι σε πιο ουσιαστικά και χρηστικά θέματα.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο επαγγελματικό σας όνειρο;

Ασκώ τη χειρουργική ογκολογία και σε κάθε χειρουργείο που κάνω, ουσιαστικά αφαιρώ έναν καρκίνο -είτε από το συκώτι, είτε από το πάγκρεας, είτε από το στομάχι... Αυτό είναι κάτι που γίνεται από τα αρχαία χρόνια και φυσικά είναι καλό και πάει και την επιστήμη μπροστά, γιατί μπορεί να ανακαλύψεις έναν καλύτερο τρόπο για να το κάνεις. Το πιο σημαντικό όμως που θα μπορούσε να κάνει ένας γιατρός -και να θεραπεύσει ακόμη περισσότερο κόσμο- είναι η έρευνα, όπου τα πεδία είναι πολλά. Για παράδειγμα, τώρα, όσοι ασθενείς έχουν μελάνωμα, κατά 80% θεραπεύονται λόγω της ανοσοθεραπείας. Πριν από το 2010, δεν υπήρχε αυτή η θεραπεία, οπότε τα ποσοστά θνησιμότητας ήταν μεγάλα. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στην έρευνα και θέλω κι εγώ στον τομέα μου, μέσα από την έρευνα να συμβάλω όσο περισσότερο μπορώ.

Ως γιατρός, έρχεστε αντιμέτωπος καθημερινά με δύσκολες καταστάσεις: μπορείτε συναισθηματικά να κρατάτε συναισθηματική απόσταση;

Όχι, δεν μπορώ, κάποιες φορές στενοχωριέμαι πολύ. Ειδικά με μερικούς ασθενείς δένεσαι περισσότερο. Πρέπει όμως να σκέφτομαι ότι είναι μια δουλειά και πρέπει να βρίσκω μια ισορροπία. Εδώ οι Αμερικανοί γιατροί είναι πολύ πιο ψυχροί. Για παράδειγμα, μια φορά που ήμουν πολύ στενοχωρημένος και είπα στον προϊστάμενό μου για έναν ασθενή ότι δεν θα πάει καλά, μου απάντησε «και εσύ τι φταις;» Προφανώς και δεν είσαι υπαίτιος γι’ αυτό που έχει ο άλλος αλλά προσπαθείς να τον βοηθήσεις. Αυτό πάντως που μου είπε, με έκανε προς στιγμήν, να νιώσω κάπως καλύτερα, αλλά γενικά είναι δύσκολο.