Ο Μιχάλης Μπλέτσας έχει πολλούς τίτλους και πολλές περγαμηνές. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι έχει απόλυτη συνείδηση του τι είναι ο άνθρωπος και τι είναι τεχνολογία, έχει κοινή λογική, έχει ενσυναίσθηση και διαρκώς τεντωμένες κεραίες. Η σαφήνεια των απαντήσεών του μαρτυρά και τη διαύγεια του πνεύματος καθώς και την ικανότητα του ανδρός.

Από τη Μία Κόλλια

Είναι Ερευνητής και Διευθυντής Πληροφορικής στο Media Lab του ΜΙΤ όπου και εργάζεται από το 1996. Ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της προσπάθειας «Ένα Laptop Ανά Παιδί» (OLPC) όπου και είχε κεντρική συνεισφορά στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του πρωτοπόρου φορητού υπολογιστή "ΧΟ", καθώς και της συνδεσιμότητας του στο διαδίκτυο.
Εκτός των άλλων, ήταν συνιδρυτής δύο εταιρειών υψηλής τεχνολογίας και έχει πολυποίκιλη συμβουλευτική δραστηριότητα στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Έχει υλοποιήσει δίκτυα ευρυζωνικής πρόσβασης βασισμένα σε τεχνολογίες αιχμής συμπεριλαμβανομένης μιας από τις πρώτες δοκιμαστικές πλατφόρμες ADSL και διαφόρων ασυρμάτων τεχνολογιών. Έχει δώσει πολλές κεντρικές ομιλίες σε διεθνή συνέδρια και έχει εκτεταμένη κοινωφελή δραστηριότητα. Είναι απόφοιτος του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ και κάτοχος MSc Μηχανικού Η/Υ από το Boston University.

Ποιο πιστεύετε πως ήταν το πιο σημαντικό σας προσόν για την πορεία που επιλέξατε και ποια ήταν η καθοριστική στιγμή της επιλογής δρόμου; Εξυπνάδα ή επιμονή; Τύχη και μοίρα ή μόνο προσπάθεια by the book; Ρίσκο;

Ένας συνδυασμός από πάθος για το αντικείμενο, περιέργειας, ανησυχίας (στο πνεύμα), ευελιξίας, διαβάσματος, άγνοιας ρίσκου και φυσικά τύχης. Και το σίγουρο είναι ότι δεν έχω κάνει απολύτως τίποτα «by the book».

Τι είναι τεχνητή νοημοσύνη σήμερα και πώς πιστεύετε ότι θα εφαρμοστεί τελικά;

Σήμερα τεχνητή νοημοσύνη σημαίνει κυρίως μηχανική μάθηση η οποία είναι μόνο μία από τις πολλές διαφορετικές μορφές τεχνητής νοημοσύνης και η οποία «εκπαιδεύει» τη μηχανή με πολλά παραδείγματα αντί για ρητές «οδηγίες». Εφαρμόζεται ήδη εκτεταμένα στην καθημερινότητα μας, για παράδειγμα στην εκτίμηση ρίσκου, στις επιλογές που κάνουν οι κάθε είδους διαδικτυακές πλατφόρμες για το τι θα μας δείξουν, στην αυτόματη μετάφραση, στη διόρθωση κειμένου που πληκτρολογούμε, στα βοηθήματα για τον οδηγό που έχουν όλα τα αυτοκίνητα που αγοράζουμε σήμερα, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Προσωπική μου άποψη είναι ότι μεγάλα οφέλη μπορεί να φέρει στον τομέα της υγείας στην οποία η εφαρμογή της είναι σε πιο αρχικό στάδιο σήμερα.

Υπάρχει ηθική της τεχνολογίας; Λειτουργεί άραγε η τεχνολογία υπέρ ή κατά της ανάπτυξης ευρύτερης γνώσης για τον άνθρωπο, γενικής κουλτούρας, soft skills και άλλων κοινωνικών ικανοτήτων;

Τα εργαλεία δεν έχουν ηθική. Η χρήση τους θα πρέπει να κατευθύνεται από αυτήν. Επίσης όσο πιο περίπλοκο και δυνατό είναι ένα εργαλείο, τόσο μεγαλύτερες είναι και οι απαιτήσεις για την ωφέλιμη χρήση του. Η συζήτηση λοιπόν θα πρέπει πάντα να εστιάζεται στη μεγιστοποίηση των ωφελειών και την ελαχιστοποίηση των αναπόφευκτων αρνητικών επιπτώσεων καθώς και στις απαραίτητες δεξιότητες που απαιτούνται.

Πόσο έχουν απομακρυνθεί, πρακτικά και ρεαλιστικά μιλώντας, οι νέοι μεταξύ τους εξ’ αιτίας της ανάπτυξης των κοινωνικών δικτύων; Πιστεύετε πως θα μπορέσουμε κάποτε να ελέγξουμε τις, άμεσα, αρνητικές επιπτώσεις στις ζωές μας – από τις πιο απλές ως τους θανάτους κλπ.; Και πόσες περσόνες μπορεί πια να αντέξει ένας social media freak;

Τα σημερινά μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν σαν κύριο στόχο την μεγιστοποίηση της ενασχόλησης μας μαζί τους. Αυτό είναι μαθηματικά αδύνατο να οδηγήσει σε ένα συνολικά  θετικό απολογιστικό αποτέλεσμα. Και επειδή είναι απόλυτα φυσιολογικό η εφήμερη ευχαρίστηση που μας προσφέρουν να επισκιάζει τις αρνητικές τους επιπτώσεις, χρειάζεται επιμονή αφενός στην ανάδειξη τους, αφετέρου στην επίτευξη της σωστής «δοσολογίας». Η ζάχαρη, το αλκοόλ, ο καπνός, τα ναρκωτικά μας έχουν μάθει πως να αντιμετωπίζουμε τις εθιστικές καταστάσεις.

Έλεγχος των ζωών μας από τα “μεγαθήρια”. Πόση αλήθεια ή ψέμα έκρυβε το social dilemma;

Δεν ελέγχουν τις ζωές μας τα μεγαθήρια, δεν είναι αυτό το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Με το να δημιουργούν όμως αυτά τα πολύ λεπτομερή προφίλ για τον καθένα μας, παρέχουν τη δυνατότητα ελέγχου σε όποιον θέλει να κάνει κάτι τέτοιο. Και δυστυχώς αυτοί δεν είναι μόνο οι πάροχοι καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Αν αφήσει κανείς κατά μέρος τις όποιες υπερβολές στη δραματοποίηση, το social dilemma ήταν ένα πολύ χρήσιμο «ξυπνητήρι».

Ποιες πιστεύετε πως θα είναι οι σημαντικότερες επιπτώσεις του κορωνοϊού in the long run ειδικά; Πρακτικά θα είναι πολλές φαντάζομαι. Ψυχικά όμως λέτε να μας έμαθε και κάτι ή σε λίγο θα είναι σαν να μην πέρασε μέρα;

Συνδεσιμότητα, τηλε-οτιδήποτε, επαγγελματικά ταξίδια, ακίνητα είναι τομείς στους οποίους είδαμε μεγάλες ανακατατάξεις οι οποίες θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό. Βίαια ανακοπή της τάσης για όλο και μικρότερο κράτος στην Δύση. Συνειδητοποίηση τού πόσο βασιζόμαστε στην καθημερινότητα μας σε ανθρώπους που δεν ανταμείβουμε ανάλογα. Στην Ελλάδα θα μας μείνει κληρονομιά η μεγάλη βελτίωση της διεπαφής του πολίτη με το κράτος μέσω των δράσεων του υπουργείου ψηφιακής διακυβέρνησης. Και στον καθένα προσωπικά μια επαναιεράρχηση προτεραιοτήτων της καθημερινότητας μας.

Αμερική: αγαπάτε και δεν αγαπάτε…

Τη δυναμικότητα και την πολυσυλλεκτικότητα της κοινωνίας, την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, την αποδοχή της αποτυχίας ως χρήσιμη και αναπόφευκτη στη διαδρομή προς την επιτυχία, το ΜΙΤ (και τα ομοειδή του ιδρύματα). Δεν μπορώ να συμβιβαστώ με την οπλοκατοχή, την θανατική ποινή, τον ρατσισμό και τον Τραμπισμό γενικότερα.

Τι λείπει από την Ελλάδα και τι σας λείπει από την Ελλάδα;

Της λείπει η θεσμική ωριμότητα και η εμπιστοσύνη. Είμαστε κοινωνία χαμηλής εμπιστοσύνης. Μου λείπουν οι φίλοι, η οικογένεια μου και η ελληνική φιλοσοφία ζωής.

Πώς είναι η μέρα ενός τόσο πολυάσχολου και πολυγραφότατου επιστήμονα; Πώς τροφοδοτείτε τις δικές σας μπαταρίες;

Είμαι πολύ τυχερός γιατί βρίσκομαι σε ένα πολύ δυναμικό περιβάλλον στο οποίο γίνονται συνεχώς πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Αρκεί και μόνο η παρατήρηση λοιπόν για να μάθω κάτι νέο κάθε μέρα. Μοιράζω τη μέρα μου σχεδιάζοντας και υλοποιώντας νέα συστήματα για το εργαστήριο, λύνοντας προβλήματα που προκύπτουν στα υπάρχοντα συστήματα, διαβάζοντας, μαγειρεύοντας και μαστορεύοντας. Δεν γράφω όσο θα έπρεπε, κληρονομιά από την απέχθεια στην καλλιγραφία της 1ης δημοτικού.

Ποια θεωρείτε τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ανθρώπου μέχρι σήμερα και ποια τα μεγαλύτερα εγκλήματα;

Το μεγαλύτερο ανθρώπινο επίτευγμα είναι η πρόοδος του πολιτισμού τον τελευταίο αιώνα που αύξησε δραματικά το προσδόκιμο ζωής και το βιωτικό επίπεδο αλλά και έκανε την ανθρωπότητα να αναγνωρίσει πρακτικές του παρελθόντος ως εγκληματικές. Ανατρέχοντας στο πρόσφατο παρελθόν και στην ευρύτερη περιοχή μας είναι προφανές ότι το Ολοκαύτωμα ξεχωρίζει για την ειδέχθειά του. Το επόμενο στάδιο είναι η αναπροσαρμογή της κακής σημερινής σχέσης της ανθρωπότητας με τον υπόλοιπο πλανήτη και η αναγνώριση της ευθύνης που φέρει η ηγετική της θέση.

Άνθρωποι έμπνευση για εσάς και συνοδοιπόροι.

Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό γιατί σε όλες τις φάσεις της ζωής μου είχα ανθρώπους γύρω μου από τους οποίους αντλούσα έμπνευση. Γονείς, δασκάλους, φίλους, συνεργάτες. Ανατρέχοντας στις πρόσφατες εμπειρίες μου όμως, μεγάλη εντύπωση μου έκανε η ιστορία της Katalin Kariko της οποίας η επιμονή και  στοχοπροσήλωση μας έδωσε την τεχνολογία πάνω στην οποία βασίστηκε το εμβόλιο για τον Covid το οποίο μου επιτρέπει σήμερα την επάνοδο σε μια πιο κοινωνική ζωή.

#HisStory