Αναστασία Μήλιου: Η Υδροβιολόγος Υπ. Διδάκτωρ στην Αλιευτική Διαχείριση

Η Αναστασία Μήλιου, Υδροβιολόγος Υπ. Διδάκτωρ στην Αλιευτική Διαχείριση / Πρέσβειρα της Ελλάδας στην Ε.Ε. σε Θέματα Αειφόρου Θαλάσσιας Πολιτικής είναι η Διευθύντρια Έρευνας του Ινστιτούτου και ο άντρας της, Θοδωρής Τσιμπίδης, Επίτιμος Ερευνητής Θαλάσσιας Προστασίας είναι ο ιδρυτής και Διευθυντής της.

Από τη Μία Κόλλια

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» είναι μια ελληνική μη κερδοσκοπική, μη κυβερνητική οργάνωση που συνδυάζει τη διαθεματική επιστημονική έρευνα με την αποτελεσματική δράση για την προστασία της βιοποικιλότητας και την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων από το 1998.

To Ινστιτούτο «Αρχιπέλαγος» διαθέτει ερευνητικούς σταθμούς και βάσεις σε διάφορα νησιά στο Αιγαίο. Η Αναστασία ζει 21 χρόνια στη θάλασσα και αυτή τη στιγμή, το 2021 βρίσκεται στους Λειψούς, με μια 35μελή ομάδα από πολλές χώρες του κόσμου. Ο ρόλος της ως Διευθύντριας Έρευνας στο Ινστιτούτο είναι να διασφαλίσει ότι η έρευνα και οι δράσεις που γίνονται, έχουν αποτέλεσμα στην προστασία του περιβάλλοντος όπως πχ. οι καταγραφές χαρτογράφησης στα λιβάδια της Ποσειδωνίας, τα οποία είναι τα δάση της θάλασσας, για να μπορούν μετά να βασίσουν σωστά δράσεις διαχείρισης. Πρόκειται άλλωστε για το πιο παραγωγικό οικοσύστημα, εκεί γεννάνε τα ψάρια, εκεί κατακρατείται το ίζημα, άρα δεν εξαφανίζονται οι παραλίες και οι ακτές. Όμως ο άνθρωπος, με την ανεξέλεγκτη χρήση αλιευτικών εργαλείων βυθού, τις επεκτάσεις λιμανιών, τις κατασκευές ξενοδοχείων, την αγκυροβόληση πλοίων, τα καταστρέφει και για να επανέλθουν αυτά χρειάζονται πολλές δεκαετίες.

Η περσινή άνοιξη, του 2020 επί covid-19 δηλαδή, επειδή η παρουσία του ανθρώπου στη θάλασσα ήταν μικρότερη, ήταν η πρώτη εδώ και πολλές δεκαετίες που μπόρεσαν τα ψάρια και τα ιχθυαποθέματα ν’ αναπαραχθούν. Συνήθως οι άνθρωποι τα περιμένουν να έρθουν στα ρηχά νερά, που είναι πιο ζεστά την άνοιξη, για να γεννήσουν, και τα πιάνουν την ώρα που πάνε ν’ αναπαραχθούν. Γι’ αυτό και υπάρχει κάθετη μείωση στα ιχθυαποθέματα στη Μεσόγειο. Άρα από τα καλά της πανδημίας όσον αφορά το περιβάλλον, είναι ότι, ξαφνικά, δόθηκε χώρος στα είδη, στα θαλάσσια στην προκειμένη περίπτωση, ν’ αναπτυχθούν χωρίς τη συνεχή όχληση του ανθρώπου.

Ο στόχος του οργανισμού είναι να συμβάλλει στο να σωθεί ό,τι περισσότερο γίνεται. Σε αυτήν τη διαδικασία, η Αναστασία και ο Οργανισμός διαπιστώνουν πως, χρόνο με τον χρόνο, όλο και πιο πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν να βοηθήσουν απ’ την πλευρά τους. Είτε αυτοί είναι ψαράδες, είτε είναι κάτοικοι νησιωτικών, παράκτιων περιοχών, είτε και κάποιες εταιρείες που νοιάζονται πραγματικά και όχι για διαφημιστικούς λόγους. Το «Αρχιπέλαγος», παράλληλα με τη δράση του, έχει δημιουργήσει και το Διεθνές Σχολείο για τη Θάλασσα, το οποίο προσφέρει στο Αιγαίο εκπαίδευση σε νέους επιστήμονες, φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο, από τα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής. Η ευθύνη τους είναι να εκπαιδεύουν εκατοντάδες νέους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν μεράκι, ιδέες, όρεξη και αγάπη να δουλέψουν πάνω στην εφαρμοσμένη προστασία του περιβάλλοντος.

Ένα από τα πιο σημαντικά projects είναι το Καταφύγιο Θαλάσσιας Ζωής Αιγαίου. Ξεκινήσε το 2016, έπειτα από αναζήτηση κατάλληλης περιοχής και χρειάστηκαν έξι χρόνια για να υλποιηθεί. Το Καταφύγιο θα είναι ένας μεγάλος θαλάσσιος χώρος με ένα μεγάλο κτήριο στη στεριά, το οποίο θα λειτουργεί ως κέντρο περίθαλψης για δελφίνια, χελώνες, φώκιες, με τα υψηλότερα πρότυπα ευζωίας ζώων. Επίσης θα είναι ένας χώρος καινοτομία: ένα φθινόπωρο, για παράδειγμα, φύτεψαν υποβρύχιους κήπους, δηλαδή λιβάδια Ποσειδωνίας και δημιούργησαν πειραματικούς τεχνητούς υφάλους -ένα τρομερό πεδίο έρευνας. Τέλος –και επιτέλους!-, το Καταφύγιο θα είναι κι ένας χώρος όπου στο μέλλον, όταν ολοκληρωθεί, θα μπορούν να ελευθερώνονται, σε κλειστό θαλάσσιο πεδίο, δελφίνια που φεύγουν από τα δελφινάρια που κλείνουν. Υπάρχει, ευτυχώς, μεγάλη πίεση να κλείσουν τα δελφινάρια αλλά πρέπει παράλληλα να υπάρχουν και λύσεις για το τι θα γίνουν τα ζώα αυτά. Πρέπει να δημιουργηθούν αρκετά καταφύγια για να φιλοξενήσουν τα 300+ ζώα που είναι αυτή τη στιγμή σε συνθήκες αιχμαλωσίας στην Ευρώπη.

Το έργο του Οργανισμού αναγνωρίζεται σημαντικά εκτός Ελλάδας. Έχουν συνάψει εξαιρετικές συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς, στους οποίους είναι μέλη καθώς και με ανθρώπους με τους οποίους μοιράζονται την ίδια ιδεολογία και στόχευση. Επομένως, υπάρχει μεγάλο δίκτυο πανεπιστημίων και χρήσιμων ανθρώπων που είναι πίσω από αυτά, με τους οποίους είναι σε διαρκή εποικοδομητική και παραγωγική επαφή. «Γιατί δεν είναι δικό μας το περιβάλλον, είναι κοινό και ο καθένας πρέπει να κάνει ό,τι μπορεί από εκεί που είναι», όπως λέει και η ψυχή του, Αναστασία Μήλιου.

#HERstory