Από το Μάκη Προβατά
#history #science #Byzantium #academics 
 
Η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ είναι Ιστορικός- Βυζαντινολόγος και μια εξέχουσα διεθνής πανεπιστημιακή προσωπικότητα. Γεννήθηκε το 1926 στην Αθήνα, στα προσφυγικά του Βύρωνα. Η οικογένειά της ήρθε το 1922 από τα Μουδανιά της Μικράς Ασίας. Ήταν το έκτο παιδί της  οικογένειας και έμαθε να γράφει και να διαβάζει πριν από το σχολείο παρακολουθώντας τα μεγαλύτερα αδέρφια της. 

«Είμαι γεννημένη στο 21 της οδού Κολοκοτρώνη. Τότε λεγόταν οδός Κοινωνίας των Εθνών, ύστερα Ιωάννου Μεταξά και μετά έγινε πάλι Κολοκοτρώνη. Αυτό για μένα είναι η σύμπτυξη της ιστορικής μοίρας των λαών, που αλλάζουν τα καθεστώτα, τους συμμάχους και την ιστορία τους την ίδια», όπως αναφέρει στο βιογραφικό της βιβλίο «600 μολύβια και 10 ποιήματα». 

Σε νεαρή ηλικία, στην κατοχή μετείχε στην αντίσταση. Το 1945 πέρασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Τμήμα Αρχαιολογίας. Το 1953 αναχώρησε για το Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές της. Στο διάστημα αυτό γνωρίζει και το σύζυγό της Ζακ Αρβελέρ, για τον οποίο λέει πως ήταν ο πιο σημαντικός άνθρωπος στη ζωή της. 

Αρχίζει να συναναστρέφεται με προσωπικότητες της εποχής, τον Πικάσο, τον Σαρτρ, την Μποβουάρ, τον Αραγκόν και πολλούς άλλους. Το 1964 ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή με θέμα «Το Βυζάντιο και η θάλασσα». Το 1967 έγινε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας. Εννέα χρόνια αργότερα, το 1976, έγινε η πρώτη γυναίκα Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης μετά από 700 χρόνια λειτουργίας του. 

«Αυτό που είμαι, το οφείλω στην Κατοχή και στην Αντίσταση. Όλες τις φοβίες μου τις έβαλα, σα να έχω μια στολή. Ποια είναι αυτή; H πειθαρχία, νομίζω», έχει πει η ίδια. Το συγγραφικό της έργο περιλαμβάνει εκατοντάδες δημοσιεύματα και δεκάδες βιβλία. Η κύρια συγγραφική ακαδημαϊκή της ενασχόληση είναι το Βυζάντιο ως μέρος του ελληνισμού και της διαμόρφωσης της νεοελληνικής ταυτότητας. Το Βυζάντιο είναι η γέφυρα μεταξύ αρχαίας Ελλάδας και νεότερου ελληνισμού. 

Μερικά έργα της ανάμεσα στα τόσα σημαντικά είναι οι «Έρευνες για τη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον 9ο και 10ο αιώνα», «Μελέτες για τη διοικητική και κοινωνική διάρθρωση του Βυζαντίου» «Βυζάντιο, η χώρα και τα εδάφη», «Η Πολιτική Ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας», «Βυζαντινή Γεωγραφία», «Ιστορική γεωγραφία του μεσογειακού κόσμου», «Γιατί το Βυζάντιο», «Πόσο ελληνικό είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί είναι οι Νεοέλληνες;». 

Η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ έχει διαρκή επιθυμία να επικοινωνεί με τα νέα παιδιά και «να στέκεται στο ύψος τους», όπως λέει στο ImpacTalk και να τα παροτρύνει «να έχουνε τα πόδια τους στέρεα στη γη και τα μάτια τους στον ουρανό». «Όσα πέτυχα στη δική μου διαδρομή, όλα αυτά που ονειρεύτηκα, τα κατάφερα γιατί δεν ήξερα ότι ήταν αδύνατα. Γι' αυτό στη ζωή θεωρώ σημαντικό να παραμένεις αυθεντικός». «Η Ιστορία δεν είναι για μένα επάγγελμα. Είναι βίωμα», λέει στο ImpacTalk.

Η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ είναι μία γυναίκα που ολόκληρη τη ζωή της πορεύεται ακολουθώντας τη ρήση του Ρήγα Φεραίου: «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά».

#HerStory